رولد دال

رولد دال
پاتریسیا نیل و رولد دال
زادهٔ	۱۳ سپتامبر ۱۹۱۶ لاندالف، کاردیف، ولز
درگذشت	۲۳ نوامبر ۱۹۹۰ آکسفورد، انگلستان
پیشه	نویسنده، فیلم‌نامه‌نویس
کارهای برجسته	چارلی و کارخانه شکلات سازی، جیمز و هلوی غول پیکر
همسر(ها)	پاتریسیا نیل (۱۹۸۳–۱۹۵۳) - فلیسیتی آن کراسلند (۱۹۹۰–۱۹۸۳)
وبگاه	http://www.roalddahl.com
صفحه در وبگاه IMDb

رولد دال (انگلیسی:Roald Dahl؛ زاده ۱۳ سپتامبر ۱۹۱۶ - درگذشته ۲۳ نوامبر ۱۹۹۰)، داستاننویس و فیلم‌نامه‌نویس اهل ولز بریتانیا و از مشهورترین نویسنده‌های انگلیسی، که والدینش نروژی‌الاصل بودند و اوج شکوفایی او به عنوان نویسنده برای کودکان و بزرگسالان در دهه ۱۹۴۰ بود.

مهم‌ترین آثار او غول بزرگ مهربان، چارلی و کارخانه شکلات سازی، جیمز و هلوی غول پیکر، ماتیلدا ، قافیه های شورشی و داستان‌های چشم‌نداشتنی و جادوگر ها است. بیشتر آثار او به فیلم درآمده‌است.

زندگی و مرگ

او در ۱۹۱۶ در لانداف گلامورگان به دنیا آمد. در جنگ جهانی دوم به نیروی هوایی انگلستان در نایروبی پیوست. مدتی در یونان و سوریه و مصر خلبان جنگی بود و در آن مدت، یک بار هواپیمایش سقوط کرد و به شدت مجروح شد. در ۱۹۴۲ به سفارت بریتانیا در واشینگتن رفت و نویسندگی را شروع کرد. اولین داستان‌هایش را بر اساس تجربه‌هایش در جنگ در نشریات آمریکایی به چاپ رساند. اما خیلی زود به نوشتن برای کودکان گرایش یافت. آثار او اثر زیادی بر نویسندگان انگلیسی زبان پس از او گذاشت.
او در سال ۱۹۸۳ برندهٔ جایزهٔ ویت برد شد و در نوامبر ۱۹۹۰ درگذشت. مجلهٔ تایم او را «یکی از پرخواننده‌ترین و تأثیرگذارترین نویسندگان نسل ما» نامید و نوشت: «کودکان عاشق داستان‌های رولد دال هستند و او را نویسندهٔ محبوب خود می‌دانند… داستان‌های او آثار کلاسیک آینده خواهند بود.»

رولد بارها مرگ را به چشمان خود دید. وی در جنگ جهانی دوم شرکت کرد و در طی حادثه‌ای با هواپیما سقوط کرد اما در کمال ناباوری جان سالم به در برد. در کودکی هم نیز در تصادفی که با ماشین خواهرش داشت بینی او به کلی از بین رفت اما طی جراحی وی به حال و روز خود برگشت. در طول زندگی اش، عمل های جراحی زیادی داشت. سرانجام در سال ۱۹۹۰ میلادی و در حالی که ۷۴ سال سن داشت به دلیل بیماری نادری به نام سندروم میلودیسپلاستیک در گذشت.

آثار

رولد دال یکی از معروفترین نویسندگان کتاب کودک است و کتاب‌های او سال‌های زیادی در لیست پرفروشترین کتاب‌های کودکان بوده‌اند. تا جاییکه در خیلی از مطالب مربوط به کتابخوانی کودک اشاره شده که کتاب‌های رولد دال جزو کتاب‌هایی هستند که باید حتماً در زمان کودکی خوانده شوند. از بسیاری از کتاب‌های این نویسنده فیلم ساخته شده‌است. او نویسنده ای بسیار چیره‌دست است و با دنیای کودکان به خوبی آشناست، ذهنیات و تخیلات کودکان را به خوبی می‌شناسد و جذابیت رمز و رازآلود کتاب‌هایش و کلام طنزآلود و دوست داشتنی اش همیشه برای کودکان لحظاتی به یاد ماندنی را ایجاد می‌کند. او میگوید: «اگر میخواهید دنیا را از دریچه چشمان کودکان بنگرید، چهار دست و پا روی زمین زانو بزنید و به بزرگسالانی که به شما امر و نهی میکنند، خیره شوید»

قهرمان‌های کتاب او اکثراً کودکانی جسور و شجاع هستند که در سلسله اتفاقاتی هیجان انگیز بر بدی‌ها پیروز می‌شوند. سوژه‌های داستان‌های او گاهی موضوعاتی بسیار ساده و روزمره مثل داستان کوتاه «تشپ کال» و گاه داستان‌هایی تخیلی و پر از اتفاقات عجیب و غریب مثل «چارلی و کارخانهٔ شکلات سازی» یا «جادوگرها» هستند. کتاب‌های رولد دال خلاقیت و قوهٔ تخیل کودکان را به چالش می‌کشد و تقویت می‌کند. او از طریق داستان‌های سرگرم‌کننده و کلام طنزآمیزش آنها را با مفاهیم برجسته ای چون برابری، نوع دوستی، طبیعت دوستی، جسارت و شجاعت و… آشنا می‌کند. کتاب‌های رولد دال به قدری جذاب و دوست داشتنی هستند که بزرگسالان هم بسیار از آنها استقبال می‌کنند؛ بنابراین اگر به فکر خواندن کتاب همراه با کودکتان هستید و می‌خواهید ساعاتی خوش باهم بگذرانید حتماً از کتاب‌های رولد دال استفاده کنید.

تجربهٔ دنیای قشنگ و هیجان انگیز و گیرای کتاب‌های رولد دال، تجربه ای است که شما اصلاً نمی‌خواهید از کودکانتان دریغ کنید. انتخاب کتاب‌های او برای علاقه‌مند کردن کودکان به مطالعه و دنیای کتاب‌ها، انتخابی فوق‌العاده خواهد بود. رولد دال از آن دسته نویسنده‌هایی است که به داستان‌های پندآموز علاقه ای ندارد، او ترجیح می‌دهد از طریق یک داستان سرگرم‌کننده لحظات خوبی را برای خواننده ایجاد کند و به وسیلهٔ آموزش غیرمستقیم مفاهیم و نکات را در ذهن کودک جا بیندازد. کتاب‌های رولد دال در دسته‌بندی سنی خاصی قرار نمی‌گیرد، از کودکان پنج، شش ساله تا نوجوانان و حتی بزرگسالان بدون شک از خواندن کتاب‌های او لذت خواهند برد.

کتاب‌های کودکان

• گرملین‌ها (۱۹۴۳)
• جیمز و هلوی غول پیکر (۱۹۶۱)
• چارلی و کارخانه شکلات سازی (۱۹۶۴)
• انگشت جادویی (۱۹۶۶)
• آقای روباه شگفت‌انگیز (۱۹۷۰)
• چارلی و آسانسور بزرگ شیشه‌ای (۱۹۷۲)
• دنی، قهرمان جهان (۱۹۷۵)
• تمساح غول‌پیکر (۱۹۷۸)
• سرزنش‌ها (۱۹۸۰)
• داروی شگفت‌انگیز جورج (۱۹۸۱)
• غول بزرگ مهربان (۱۹۸۲) (رولد دال، به گفته خودش این کتاب را بیشتر از دیگر کتاب هایش دوست میداشت)
• جادوگرها (۱۹۸۳)
• من و زرافه و پلی (۱۹۸۵)
• ماتیلدا (۱۹۸۸)
• تشپ کال (۱۹۹۰)
• مینپین‌ها (۱۹۹۱)
• کشیش نیبلزویک (۱۹۹۱)

شعر کودکان

• ترانه‌های آشوبگر (۱۹۸۲)
• حیوانات کثیف (۱۹۸۳)
• شوربای ترانه‌ها (۱۹۸۹)

داستان‌های بزرگسالان

رمان‌ها

• گاهی هرگز: قصه‌ای برای سوپرمن (۱۹۴۸)
• عمو اسوالد من (۱۹۸۰)

مجموعه داستان‌های کوتاه

• ده داستان آگهی‌ها و پرواز (۱۹۴۹)
• کسی مثل تو (۱۹۵۳)
• ببوس ببوس (۱۹۶۰)
• بیست و نه بوسه از طرف رولد دال (۱۹۶۹)
• داستان‌های چشم‌نداشتنی (۱۹۷۹)
• داستان‌های چشم‌نداشتنی دیگر (۱۹۸۰)
• بهترین داستان‌های رولد دال (۱۹۷۸)
• داستان‌های ارواح (۱۹۸۳)
• مینی‌بوس رولد دال (۱۹۸۶)
• آه، راز شیرین زندگی ام (۱۹۸۹)
• مجموعه داستان‌های کوتاه رولد دال (۱۹۹۱)

غیرداستانی

• پسر، داستان‌هایی از کودکی (۱۹۸۴)
• تنها رفتن (۱۹۸۶)
• سرخک، بیماری خطرناک (۱۹۸۸)
• خاطراتی با غذاها در جیپسی هاوس (۱۹۹۱)
• راهنمای ایمنی راه‌آهن (۱۹۹۱)
• روزنوشتهای دال ۱۹۹۲ (۱۹۹۱)
• سال من (۱۹۹۳)
• روزنوشتهای رولد دال ۱۹۹۷ (۱۹۹۶)
• گنج میلدنهال (۱۹۹۹)

نمایشنامه‌ها

• عسل‌ها (۱۹۵۵)
• ویلی وانکا (۲۰۰۷)

فیلمنامه‌ها

• ۳۶ ساعت (۱۹۶۵)
• فقط دو بار زندگی می‌کنی (۱۹۶۷)
• چیتی چیتی بنگ بنگ (۱۹۶۸)
• شبکاو (۱۹۷۱)

پیوند به بیرون

• http://www.roalddahl.com/home/grown-ups
• Philip Howard, "Dahl, Roald (1916–1990)", Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, 2004; online edn, May 2006 http://www.oxforddnb.com/view/article/39827 بازبینی شده در ۱۴ فوریه ۲۰۱۷