رشید عالی گیلانی
رشید عالی گیلانی | |
---|---|
۱۳ام، ۲۱ام، ۲۳ام نخست وزیر عراق | |
دوره مسئولیت ۲۰ مارس ۱۹۳۳ – ۹ نوامبر ۱۹۳۳ ۳۱ مارس ۱۹۴۰–۳۱ ژانویه ۱۹۴۱ ۳ آوریل ۱۹۴۱–۲۹ مه ۱۹۴۱ | |
پادشاه | فیصل یکم غازی اول فیصل دوم |
پس از | ناجی شوکت نوری سعید طه الهاشمی |
پیش از | جمیل مدفعی طه الهاشمی جمیل مدفعی |
اطلاعات شخصی | |
زاده | ۱۷ آوریل ۱۸۹۲ بغداد، عراق |
درگذشته | ۲۸ اوت ۱۹۶۵ (۷۲−۷۳ سال) |
حزب سیاسی | حزب برادری ملی |
رشید عالی گیلانی (عربی: رشید عالی الکَیلانی؛ زاده ۱۸۹۲ درگذشته ۲۸ اوت ۱۹۶۵) سیاستمدار عراقی بود که چند بار نخست وزیر پادشاهی عراق شد که واپسین دوره در آوریل ۱۹۴۱م بود. در این نخستوزیر پایانی، درگیریهای مسلحانه میان نیروهای عراق و بریتانیا در خلال جنگ جهانی دوم روی داد که گیلانی در مه ۱۹۴۱ سرنگون شد و حکومتی دیگر بر عراق سر کار آمد.[۱]
زندگینامه[ویرایش]
رشید عالی گیلانی در ۱۸۹۲ یا ۱۸۹۳ در بغداد به دنیا آمد. تحصیلات خود را در بغداد انجام داد. از ۱۹۲۵ تا ۱۹۲۷ وزیر دادگستری بود و سپس رئیس دفتر و مشاور ملک فیصل اول پادشاه عراق شد. از ۱۹۳۳ تا ۱۹۴۱ سه بار نخستوزیر عراق شد. در جنگ دوم جهانی کوشش کرد تا برای قطع نفوذ بریتانیا در عراق به کشورهای محور به ویژه آلمان نازی نزدیک شود. در آوریل ۱۹۴۱ کودتایی ضد بریتانیایی را سازمان داد اما بعد از دو ماه حکومتش برافتاد. پس از شکست کوششهایش در عراق به ایران رفت. پس از اشغال ایران در جنگ جهانی دوم به آلمان گریخت و در برلین زندگی میکرد. در آنجا با هیتلر دیدار کرد و دولت آلمان او را به عنوان رئیس دولت عراق در تبعید به رسمیت شناخت. پس از شکست آلمان به عربستان سعودی رفت. در ۱۹۵۸ پس از کودتای عبدالکریم قاسم به عراق بازگشت. پس از آن که در دسامبر ۱۹۵۸ به همراه عبدالسلام عارف در کوششی برای برکنار کردن قاسم ناکام شد دستگیر شد و به مرگ محکوم شد. در ۱۹۶۱ دولت عراق او را عفو کرد و به لبنان رفت و تا سال ۱۹۶۵ که درگذشت در بیروت زندگی میکرد.
منابع[ویرایش]
- ↑ بعلبکی، منیر (۱۹۸۰). «Rashid 'Ali al-Gailani». دانشنامه المورد (به عربی). ج. ۸. بیروت: دارالعلم للملایین. ص. ۱۲۶. تاریخ وارد شده در
|سال=
را بررسی کنید (کمک)
- نشاشیبی، ناصرالدین، در خاورمیانه چه گذشت، ترجمه محمد حسین روحانی٬انتشارات توس، تهران ۱۳۵۷
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Rashid Ali al-Gaylani». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۱۷ آوریل ۲۰۱۴.
- «Rashid Ali al-Gaylani». دریافتشده در ۱۷ آوریل ۲۰۱۴.[پیوند مرده]
پیوند به بیرون[ویرایش]
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ رشید عالی گیلانی موجود است. |
- افراد پادکمونیست اهل عراق
- اهالی بغداد
- ایرانیتبارهای اهل عراق
- درگذشتگان ۱۹۶۵ (میلادی)
- رهبران به قدرت رسیده از طریق کودتا
- زادگان ۱۸۹۲ (میلادی)
- عراقیهای سده ۱۹ (میلادی)
- عراقیهای سده ۲۰ (میلادی)
- مسلمانان سنی اهل عراق
- ملیگرایان اهل عراق
- ملیگرایان عرب اهل عراق
- نخستوزیران عراق
- هاشمیان
- همدستان آلمان نازی اهل خاورمیانه
- سیاستمداران جنگ جهانی دوم
- وزیران کشور عراق
- سیاستمداران محکومشده به جرم اهل عراق
- زندانیان محکوم به مرگ اهل عراق
- زندانیان محکوم شده به اعدام اهل عراق