استان دیاله
استان دیاله | |
|---|---|
استان | |
 جایگاه استان دیاله در نقشهٔ عراق | |
 | |
| کشور |  عراق |
| مرکز | بعقوبه |
| حکومت | |
| • فرماندار | Ra’ad Hameed Al-Mula Jowad Al-Tamimi |
| مساحت | |
| • کل | ۱۷۶۸۵ کیلومتر مربع (۶۸۲۸ مایل مربع) |
| جمعیت (۲۰۰۳) | |
| • کل | ۱۲۲۴۰۰۰ |
| • تراکم | ۶۹/کیلومتر مربع (۱۸۰/مایل مربع) |
| منطقهٔ زمانی | یوتی‌سی ۳+ (Iraqi Standard Time) |
| کد منطقه | ۲۵ ۹۶۴ |
| کد ایزو ۳۱۶۶ | IQ-DI |
| زبان رسمی | کردی ،عربی |
استان دیاله یا دیالی (به عربی: محافظة دیالی) (به کردی: پارێزگای دیالە) از استان‌های شرقی کشور عراق است. این استان در مرز این کشور با ایران قرار گرفته و با استان‌های کرمانشاه و ایلام در ایران هم‌مرز است. کردها، عرب‌ها و ترکمن‌ها جمعیت این استان را تشکیل می‌دهند.[۱][۲][۳]
سازمان مجاهدین خلق ایران در استان دیاله پایگاهی نظامی به نام «پایگاه اشرف» داشت.[۴] اعضای سازمان مجاهدین خلق ایران این اردوگاه را در تاریخ ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۲ میلادی تخلیه کردند.[۵]
جغرافیا
[ویرایش]مرکز این استان شهر بعقوبه است و از شهرهای بزرگ آن می‌توان خانقین را نام برد.
دیاله یکی از حاصلخیزترین استان‌های عراق از حیث کشاورزی، باغ‌ها و نخلستان‌ها است و تعدادی از میادین مهم نفتی مثل منطقه «نفت‌خانه» در آن واقع شده و علاوه بر اینها، «خسروی» (منذریه) قدیمی‌ترین گذرگاه مرزی رسمی بین ایران و عراق است.
سلسله ارتفاعات حمرین از ۶۰ کیلومتری شرق بغداد در استان دیاله آغاز و تا ۲۶۰ کیلومتری شمال پایتخت عراق در استان کرکوک امتداد دارد و استان‌های صلاح الدین و موصل را از دو استان کرکوک و دیاله جدا می‌کند.
مراکز اداری
[ویرایش]استان دیاله شامل شش شهرستان است که در زیر با مناطق خود[۶] و جمعیتی که در سال ۲۰۰۳ تخمین زده شده‌است، آورده شده‌است.[۷]
| شهرستان | نام به عربی |
مساحت به کیلومترمربع |
جمعیت در سال ۲۰۰۳ |
|---|---|---|---|
| بعقوبه | بعقوبة | 1,630 | 467,895 |
| المقدادیه | المقدادیة | 1,033 | 198,583 |
| خانقین | خانقین | 3,512 | 160,379 |
| الخالص | الخالص | 2,994 | 255,889 |
| کفری | کفری | 1,139 | 42,010 |
| بلد روز | بلد روز | 6,280 | 99,601 |
| مجموع | 17,685 | 1,224,358 |
شهرستان‌ها، شهرها و روستاها
[ویرایش]- بعقوبه (مرکز استان)
- ناهروان
- مقدادیه
- هبه
- خانقین
- بالادروز
- الخلیس
- بنی سعد
- جلالا (یا جلولا)
- السادیه
- شهر اشرف
- دولا
- کینگیربان
- روستای مارفو
- روستای نای
- اودام
- المنصوره
- کنعان
- الوجهیه
- المنطریه
- ابوسیده
- بهاریز
- مندلی
اعلام خودمختاری
[ویرایش]در ماه دسامبر سال ۲۰۱۱ میلادی، شورای حکومتی دیاله با انتشار بیانیه‌ای، این ناحیه را نیمه خودمختار اعلام کرد.[۸] دو ماه پیش از این مسئله، اتفاق مشابهی در استان صلاح‌الدین رخ داده بود. شورای دیاله این اقدام را با استفاده از ماده ۱۱۹ قانون اساسی عراق و به سبب بدگمانی‌های دولت حاکم شیعه مذهب نوری المالکی انجام داد. برخلاف استان صلاح‌الدین، دیاله پیچیدگی قومی و مذهبی بالایی دارد و همین مسئله سبب شد تا اعتراض و درگیری در این استان بالا بگیرد.[۹]
پانویس
[ویرایش]- ↑ «استان دیاله، دانشنامه جهان اسلام».
- ↑ «زبان». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ فوریه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱ مه ۲۰۱۹.
- ↑ «شهرستان خانقین، دانشنامه جهان اسلام».
- ↑ Inside a group caught between three powers / The Christian Science Monitor - CSMonitor.com
- ↑ آخرین گروه از اعضای سازمان مجاهدین خلق به اردوگاه «آزادی» منتقل شدند، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ COSIT (Central Organization for Statistics and Information Technology), Baghdad.
- ↑ NGO Co-ordination Committee.
- ↑ استان دیاله عراق درخواست نیمه خودمختار بودن کرد، پیپِلز دیلی آنلاین
- ↑ دومین استان عراق هم از بغداد اعلام استقلال کرد، میامی هرالد
جستارهای وابسته
[ویرایش]
منابع
[ویرایش]- "چرا استان مرزی دیالی عراق همیشه ناامن است؟". ۲۰۱۹. ایرنا. Accessed December 23 2019. [۱].
| استان‌های عراق | 
|
|---|---|
| اربیل | انبار | بابِل | بغداد | بصره | تأمیم | دهوک | دیاله | ذی‌قار | سلیمانیه | صلاح‌الدین | قادسیه | کربلا | مثنی | میسان | نجف | نینوا | واسط | |