جدی (ستاره)

جُدَی

اطلاعات رصدی مبدا J2000      اعتدال J2000
صورت فلکی	خرس کوچک
بعد	۰۲h ۳۱m ۴۹.۰۹s
میل	‏ ۵۰.۸″ ۱۵′ ‎+۸۹°
قدر ظاهری (V)	۱.۹۷
مشخصات
رده	F7 Ib-II SB
راهنمای رنگ U-B	0.38
راهنمای رنگ B-V	0.60
اخترسنجی
سرعت شعاعی (Rv)	-۱۷ km/s
حرکت مخصوص (μ)	RA: ۴۴.۴۸ ± ۰.۱۱ mas/yr Dec.: -۱۱.۸۵ ± ۰.۱۳ mas/yr
اختلاف منظر (π)	۷.۵۴ mas
قدر مطلق (MV)	-۳.۶۳±۰.۱۴
جزئیات
جرم	۷.۵۴±۰.۶ M☉
نام‌گذاری‌های دیگر
Polaris, Cynosura, Alruccabah, Phoenice, Navigatoria, Star of Arcady, Yilduz, Mismar, Поля́рная звезда́ (Polyarnaya zvyezda), 1 Ursae Minoris, HR 424, BD +88°8, HD 8890, SAO 308, FK5 907, GC 2243, ADS 1477, CCDM 02319+8915, HIP 11767

جُدَی یا آلفا خرس کوچک یک ستاره است که در صورت فلکی خرس کوچک قرار دارد. این ستاره به رنگ زرد و قطرش ۳۷/۰ است. فاصله این ستاره از ما ۴/۱۱ سال نوری و -با صرف نظر از فاصله آن از ما- ۱۴ بار درخشان‌تر از خورشید است.

این ستاره در حال حاضر به عنوان ستاره قطبی برای پیدا کردن قطب شمال در نیمکره شمالی زمین، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

عکسی گرفته شده با روش نوردهی درازمدت از ستاره جُدَی و ستاره‌های همسایه آن. (زمان نوردهی ۴۵ دقیقه) ستاره جدی در وسط قرار دارد، و با گذشت زمان حرکت نکرده است.

نام

نام این ستاره جَدْی بوده است، که به خاطر تمایز از برج جدی و صورت فلکی جدی، آن‌را به جُدَی تغییر داده‌اند. جَدْی به معنای بزغاله نر است. نام کامل این ستاره جدی الفرقد یا جدی بنات نعش الصغری است. آن را علاوه بر ستاره قطبی، قطب یا نجمۀ القطب هم می‌نامند. نام‌های دیگر آن رُکبه (به معنای زانو) و مسمار(به معنای میخ) یا میخگاه است (نام پهلوی آن میخِ گاه بوده است)؛ که در زبان انگلیسی به شکل Alruccabah (یا Ruccabah) و Mismar به طور تاریخی نام‌های دیگر ستاره جدی می‌باشند.

ستاره‌های بنات النعش صغریٰ

نام بایر	نام	ترجمه نام	نام انگلیسی
آلفا خرس کوچک (α UMi)	جدی	بزغاله نر
	رُکبه	زانو	Alruccabah (یا Ruccabah)
	مسمار یا میخگاه	میخ	Mismar
	ستاره قطبی(قطب شمالی یا قطب یا نجمۀ القطب)		al-kutb al-shamaliyy یا al-kaukab al-shamaliyy
بتا خرس کوچک (β UMi)	کوکب (الکوکب) یا کوکب شمالی(الکوکب الشمالی)	ستاره شمالی	Kochab (یا Kocab, Kokab, Kochah)
گاما خرس کوچک (γ UMi)	فَرقَد (یا فرقد اکبر)	گوساله	Pherkad (یا Pherkad Major)
دلتا خرس کوچک (δ UMi)	ییلدون (یا ییلدین)	ییلدیز در ترکی به معنای ستاره است	Yildun (یا Gildun, Vildiur, Yilduz, Jildun)
زتا خرس کوچک (ζ UMi)	اخفی الفرقدین	[ستاره] کم‌نورتر بین دو [ستاره] فرقد(گوساله)	Ahfa al Farkadain (یا Akhfa al Farkadain)
اتا خرس کوچک (η UMi)	انور الفرقدین (انور فرقدان)	[ستاره] پرنورتر بین دو [ستاره] فرقد(گوساله)	Anwar al Farkadain
۱۱ خرس کوچک (11 UMi)	فرقد اصغر		Pherkad Minor (یا Pherkard)

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Polaris»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد (بازیابی در ۱۹ اوت ۲۰۱۲).