آریان ۵

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از آریان ۵ (راکت))
آریان ۵
آریا ۵ ES با ATV-4 در حال حرکت به سمت سکوی پرتاب
عملکردپرتاب وسایل نقلیه سنگین
سازندهایرباس دیفنس اند اسپیس برای
سازمان فضایی اروپا و آریان اسپیس
کشور مبدأاروپا
ابعاد
بلندی۴۶–۵۲ متر (۱۵۱–۱۷۱ فوت)
قطر۵٫۴ متر (۱۸ فوت)
جرم۷۷۷٬۰۰۰ کیلوگرم (۱٬۷۱۳٬۰۰۰ پوند)
تعداد مراحل۲
ظرفیت
بار مفید به لئوG: 26,000 kg
ES: 21,000 kg
بار مفید به
مدار انتقال ژئوسنکرون
G: 6,200 kg
G+: ۶٬۹۵۰ kg
GS: 6,100 kg
ECA: 10,500 kg
تاریخچهٔ پرتاب
وضعیتفعال
سایت‌های پرتابELA-3, پایگاه فضایی گویان
مجموع پرتاب‌ها۷۳
(G: 16, G+: ۳, GS: ۶)
(ECA: 44, ES: ۴)
پرتاب(های) موفق۶۹
(G: 13, G+: ۳, GS: ۶)
(ECA: 43, ES: ۴)
پرتاب(های) ناموفق۲ (G: 1, ECA: ۱)
پرتاب(های) ناتمام۲ (G)
نخستین پروازG: 4 ژوئن ۱۹۹۶
G+: ۲ مارس ۲۰۰۴
GS: ۱۱ اوت ۲۰۰۵
ECA: ۱۱ دسامبر ۲۰۰۲
ES: ۹ مارس ۲۰۰۸
آخرین پروازG: 27 سپتامبر ۲۰۰۳
G+: ۱۸ دسامبر ۲۰۰۴
GS: ۱۸ دسامبر ۲۰۰۹
افراد یا محموله‌های منتقل‌شدهرزتا
فضاپیمای ترابری خودکار
رصدخانه فضایی هرشل
پلانک
تلسکوپ فضایی جیمز وب
بوسترها - P۲۳۰
شمار بوسترها۲
موتورها۱ موشک سوخت جامد
رانش۶٬۴۷۰ نیوتون (یکا)|kN each (۱٬۴۵۰٬۰۰۰ lbf)
تکانه ویژه۲۷۵ ثانیه (۲٫۷۰ کیلومتر بر ثانیه)
مدت‌زمان سوختن۱۲۹ ثانیه
سوختموشک سوخت جامد
مرحلهٔ نخست (Ariane 5G)
موتورها۱ وولکین
رانش۱٬۱۱۴ kN (۲۵۰٬۰۰۰ lbf)
تکانه ویژه۴۳۰ ثانیه (۴٫۲ کیلومتر بر ثانیه)
مدت‌زمان سوختن۵۸۹ ثانیه
سوختهیدروژن مایع
اکسیژن مایع
مرحلهٔ نخست (آریان ۵ ECA) - EPC (Étage Principal Cryotechnique, Cryogenic main stage)
موتورها۱ ۲وولکین
رانش۱٬۳۴۰ kN (۳۰۱٬۰۰۰ lbf)
تکانه ویژه۴۳۱ ثانیه (۴٫۲۳ کیلومتر بر ثانیه)
مدت‌زمان سوختن۶۵۰ ثانیه
سوختهیدروژن مایع
اکسیژن مایع
جرم/حجم
سوخت و اکسنده
۱۷۰t
LOX: 133t/۱۲۰m³
LH2: ۲۶t/390m³
مرحلهٔ دوم (آریان ۵ جی، آریان ۵ ای‌اس)
موتورها۱ آسوس
رانش۲۷٫۴ kN (۶٬۱۶ lbf)
تکانه ویژه۳۲۴ ثانیه (۳٫۱۸ کیلومتر بر ثانیه)
مدت‌زمان سوختن۱٬۱۰۰ ثانیه
سوختدی‌نیتروژن تترااکسید
مونومتیل‌هیدرازین
مرحلهٔ دوم (آریان ۵ ECA)
موتورها۱ اچ‌ام ۷-بی
رانش۶۴٫۷ kN (۱۴٬۵۰۰ lbf)
تکانه ویژه۴۴۶ ثانیه (۴٫۳۷ کیلومتر بر ثانیه)
مدت‌زمان سوختن۹۶۰ ثانیه
سوختهیدروژن مایع
اکسیژن مایع

آریان ۵ (به انگلیسی: Ariane 5) یک راکت اروپایی و بخشی از خانواده موشک‌های آریانی است که محموله‌هایی (معمولاً ماهواره‌های مخابراتی) را به مدار زمین‌ثابت انتقال یا مدار نزدیک زمین حمل می‌کند. راکت آریان ۵ با مجوز سازمان فضایی اروپا و مرکز ملی مطالعات فضایی فرانسه ساخته شد.

به گفته دانیل نوینشواندر، مدیر ترابری فضایی در آژانس فضایی اروپا، پس از پرتاب در ۱۵ اوت ۲۰۲۰، آریان‌اسپیس قبلاً قراردادهایی را برای هشت پرتاب آخر آریان ۵ امضا کرده‌است که قبل از انتقال به پرتابگر جدید آریان ۶ باقی مانده‌است.[۱][۲]

آریان ۵ ام‌ای[ویرایش]

آریان ۵ ام‌ای تا اوایل سال ۲۰۱۵ در حال توسعه بود و به عنوان یک پروژه بینابینی بین آریان ۵ ای‌اس و آریان ۶ جدید دیده می‌شد. با برنامه‌ریزی اولین پرواز برای سال ۲۰۱۸، آریان ۵ ام‌ای پرتابگر اصلی آژانس فضایی اروپا تا آن زمان بود. ورود نسخه جدید آریان ۶. آژانس فضایی اروپا بودجه توسعه آریان ۵ ام‌ای را در اواخر سال ۲۰۱۴ متوقف کرد تا توسعه آریان ۶ را در اولویت قرار دهد.[۳]

پرتاب تلسکوپ فضایی جیمز وب[ویرایش]

به فضا بردن تلسکوپ فضایی جیمز وب توسط این راکت انجام شد.

آمار پرتاب[ویرایش]

خودروهای پرتاب آریان ۵ از سال ۱۹۹۶ تاکنون ۱۱۱ پرتاب را جمع‌آوری کرده‌اند که ۱۰۶ مورد از آنها موفقیت‌آمیز بوده و ضریب موفقیت ۹۵٫۵ درصدی را به همراه داشته‌است. بین آوریل ۲۰۰۳ و دسامبر ۲۰۱۷، آریان ۸۳٫۵ مأموریت متوالی را بدون شکست انجام داد، اما پرتابگر در ژانویه ۲۰۱۸ دچار شکست نسبی شد.[۴]

آریان ۶[ویرایش]

خلاصه طراحی نسل بعدی پرتابگر آریان ۶ خواستار یک پرتابگر کم‌هزینه و کوچک‌تر بود که قادر به پرتاب یک ماهواره تا وزن ۶۵۰۰ کیلوگرم (۱۴۳۰۰ پوند) به GTO بود.[۵] با این حال، پس از چندین تغییر، طراحی نهایی تقریباً از نظر عملکرد با آریان ۵ یکسان بود،[۶]در عوض بر کاهش هزینه‌های ساخت و قیمت‌های راه‌اندازی تمرکز داشت.

پیش‌بینی می‌شود که این پروژه ۴ میلیارد یورو هزینه داشته باشد. در سال ۲۰۲۰، اولین پرتاب آزمایشی آن برای سال ۲۰۲۱ برنامه‌ریزی شد.[۷]از مارس ۲۰۱۴، آریان ۶ با قیمتی حدود ۷۰ میلیون یورو به ازای هر پرواز یا تقریباً نیمی از قیمت فعلی آریان ۵ به فضا پرتاب خواهد شد.[۸]

منابع[ویرایش]

  1. "MTG-S 1, 2 (Meteosat 13, 16 / Sentinel 4A, 4B)". Gunter's Space Page. 22 August 2020. Retrieved 23 October 2021
  2. "Debuting upgrades, Ariane 5 rocket deploys three U.S. -built satellites in orbit". Spaceflight Now. 15 August 2020. Retrieved 17 August 2020
  3. Kyle, Ed (3 December 2014). "Ariane 6". Space Launch Report. Archived from the original on 30 May 2015. Retrieved 17 July2015.
  4. "Investigation Pinpoints Cause of Ariane 5 Partial Failure". Parabolic Arc. Retrieved 26 January 2021.
  5. Clark, Stephen (27 March 2014). "Germany calls for redesign of next-generation Ariane". Spaceflight Now. Archived from the original on 12 May 2014. Retrieved 8 May 2014.
  6. "Ariane 6". Arianespace. Archived from the original on 19 October 2018. Retrieved 11 December 2018
  7. Amos, Jonathan (22 June 2017). "Full thrust on Europe's new rocket". BBC News. Archived from the original on 22 March 2018. Retrieved 26 January 2018.
  8. Clark, Stephen (27 March 2014). "Germany calls for redesign of next-generation Ariane". Spaceflight Now. Archived from the original on 12 May 2014. Retrieved 8 May 2014.

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «LightAriane 5». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی.