گابریل گورکیان
| گابریل گورکیان | |
|---|---|
 | |
| زادهٔ | ۱ آذر ۱۲۷۹ استانبول، عثمانی |
| درگذشت | ۴ آبان ۱۳۴۹ آنتیب فرانسه |
| ملیت | ایرانی |
| پیشه | معمار |
گابریل گورکیان (زاده ۱ آذر ۱۲۷۹ خورشیدی (۲۱ نوامبر ۱۸۹۲)، در استانبول امپراتوری عثمانی، درگذشت ۴ آبان ۱۳۴۹ خورشیدی (۲۹ اکتبر ۱۹۷۰) در آنتیب فرانسه) از پایه گذاران معماری نوین در ایران، وی دانش‌آموختهٔ دانشگاه معماری و هنرهای کاربردی وین بود. او ساختمان‌ها، فضای داخلی و باغ‌های گوناگونی را طراحی کرده است و در دانشگاه ایلی‌نوی به آموزش معماری پرداخته بود. او در اروپا، ایران و ایالات متحده آمریکا کار کرده است.
زندگی نامه
پس از شروع به قتل‌عام سال ۱۸۹۴ ارامنه توسط دولت ترکیه، خانواده گورکیان تصمیم به مهاجرت به غرب گرفت. گابریل در یک توقف کوتاه در استانبول به دنیا آمد (۲۱ نوامبر ۱۹۰۰م).
خانواده گورکیان راهی تهران شد. پدر گابریل بلافاصله به عنوان جواهر شناس در دربار مظفرالدین شاه استخدام شد. گابریل که اصلیت ارمنی داشت و در ترکیه متولد شده بود به همراه دو خواهر و برادر خود ملیت ایرانی انتخاب کرد.
گورکیان بعد از اخذ دیپلم در ۱۹۲۱ میلادی و پس از سفری به قصد مطالعه کارهای معماری به چند کشور اروپایی، پاریس را جهت اقامت و فعالیت اختیار کرد. او در این دوره با هانری سواژ که از معماران پیشرو فرانسه بود آشنا شد و در دفتر وی به کار پرداخت. همان دفتری که وارطان هوانسیان نیز با آن همکاری داشت.
گورکیان به خاطر بیماری همسرش در سال ۱۳۱۶خورشیدی تهران را ترک کرد و به انگلستان رفت و از سال ۱۹۳۷ تا ۱۹۴۰ میلادی در انگلستان اقامت کرد. وی در سال ۱۹۴۰ به فرانسه بازگشت و به علت اشغال کشور در جنوب فرانسه اقامت گزید. در سال ۱۹۴۴ پس از آزادی فرانسه به پاریس رفت و در فعالیت‌های بازسازی پس از جنگ شرکت کرد.
از سال ۱۹۴۸ گورکیان عازم آمریکا شد و تا سال ۱۹۶۹ در آنجا اقامت داشت و در دانشکده فنی آلاباماو سپس دانشکده معماری ایلی‌نوی به تدریس پرداخت. در سال ۱۹۶۹ به علت بیماری همسرش به جنوب فرانسه که دارای آب و هوای مناسب تری بود، بازگشت. همسر گابریل پس از مدت کوتاهی در جنوب فرانسه درگذشت و خود او نیز در سال ۱۹۷۰ فوت کرد.
فعالیت‌های گابریل
- ریاست دفتر معماری شهرداری تهران از ۱۳۱۲ش به مدت چهار سال
- دبیری همایش بین‌المللی معماری مدرن(CIAM)
- تدریس در دانشگاه ایلی‌نوی امریکا
آثار
آثار گورکیان عبارت اند از:
- کاخ دادگستری تهران
- ساختمان ۷ وزارت امور خارجه (کاخ شهربانی پیشین)
- وزارت صنایع
- باشگاه افسران
- آمفی تئاتر مدرسهٔ نظام