شجاع‌الدین شفا: تفاوت میان نسخه‌ها
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
== زندگینامه == |
== زندگینامه == |
||
شجاع‌الدین شفا در [[۱۲۹۷]] خورشیدی در [[قم]] به دنیا آمد. او تحصیلات خود را تا پایان دبیرستان در [[قم]] به انجام رساند، برای تحصیلات دانشگاهی به [[تهران]] رفت و پس از فارغ‌التحصیلی در رشته ادبیات فارسی، تحصیلاتش را در در [[بیروت]] و [[فرانسه]] ادامه داد.<ref name="Lida"> لیدا پرچمی. مراسم بزرگداشت شجاع الدین شفا در وزارت فرهنگ فرانسه. [http://www.persian.rfi.fr/مراسم-بزرگداشت-شجاع-الدین-شفا-در-وزارت-فرهنگ-فرانسه- |
شجاع‌الدین شفا در [[۱۲۹۷]] خورشیدی در [[قم]] به دنیا آمد. او تحصیلات خود را تا پایان دبیرستان در [[قم]] به انجام رساند، برای تحصیلات دانشگاهی به [[تهران]] رفت و پس از فارغ‌التحصیلی در رشته ادبیات فارسی، تحصیلاتش را در در [[بیروت]] و [[فرانسه]] ادامه داد.<ref name="Lida"> لیدا پرچمی. مراسم بزرگداشت شجاع الدین شفا در وزارت فرهنگ فرانسه. [http://www.persian.rfi.fr/مراسم-بزرگداشت-شجاع-الدین-شفا-در-وزارت-فرهنگ-فرانسه-20100714/ایران رادیو فرانسه]. ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۰ </ref> |
||
== فعالیت‌های فرهنگی == |
== فعالیت‌های فرهنگی == |
||
در طول دوران فعالیت فرهنگی شجاع الدین شفا، وی، کارهای بسیاری در زمینه تاریخ و ادبیات ایران انجام داد. او در معرفی ادبیات جهان به فارسی زبانان و فرهنگ ایران به جهانیان، فعالیت مؤثری داشته‌است.<ref name="Lida"/> |
در طول دوران فعالیت فرهنگی شجاع الدین شفا، وی، کارهای بسیاری در زمینه تاریخ و ادبیات ایران انجام داد. او در معرفی ادبیات جهان به فارسی زبانان و فرهنگ ایران به جهانیان، فعالیت مؤثری داشته‌است.<ref name="Lida"/> |
||
پس از آغاز جنگ جهانی دوم و اشغال فرانسه و سپس ایران، به کشورش بازگشت و به عنوان مترجم در رادیو استخدام شد، همزمان فعالیت سیاسی را نیز آغاز کرد و از بنیان‌گذاران حزبی شد به نام [[میهن‌پرستان (حزب)|میهن‌پرستان]]، با [[میهن‌پرستان (روزنامه)|روزنامه‌ای]] به همین نام که سرمقاله‌هایش را شجاع‌الدین شفا می‌نوشت. تا سال [[۱۳۵۷]]، حدود شصت عنوان ترجمه و تألیف از شجاع‌الدین شفا به چاپ رسید. وی مترجم کتاب سه جلدی [[کمدی الهی]] شاهکار ادبیات ایتالیایی، اثر [[دانته آلیگیری]] به زبان فارسی است. همچنین آثاری از [[گوته]] ([[دیوان شرقی و غربی]]) و [[آندره ژید]] و شاعران |
پس از آغاز جنگ جهانی دوم و اشغال فرانسه و سپس ایران، به کشورش بازگشت و به عنوان مترجم در رادیو استخدام شد، همزمان فعالیت سیاسی را نیز آغاز کرد و از بنیان‌گذاران حزبی شد به نام [[میهن‌پرستان (حزب)|میهن‌پرستان]]، با [[میهن‌پرستان (روزنامه)|روزنامه‌ای]] به همین نام که سرمقاله‌هایش را شجاع‌الدین شفا می‌نوشت. تا سال [[۱۳۵۷]]، حدود شصت عنوان ترجمه و تألیف از شجاع‌الدین شفا به چاپ رسید. وی مترجم کتاب سه جلدی [[کمدی الهی]] شاهکار ادبیات ایتالیایی، اثر [[دانته آلیگیری]] به زبان فارسی است. همچنین آثاری از [[گوته]] ([[دیوان شرقی و غربی]]) و [[آندره ژید]] و شاعران رمانتیک فرانسه مانند [[لامارتین]] و [[شاتوبریان]] را نیز به فارسی درآورده‌است. |
||
شفا در سال ۱۳۵۲ مأمور ساخت «کتابخانه ملی پهلوی» در قلب تهران می‌شود. این کتابخانه بنا بود ظرف ده سال به بهره برداری برسد و در همان ابتدا، ششصد هزار عنوان کتاب و بیش از ۲۵ هزار عنوان نشریه را در خود جای دهد. سمینارها و |
شفا در سال ۱۳۵۲ مأمور ساخت «کتابخانه ملی پهلوی» در قلب تهران می‌شود. این کتابخانه بنا بود ظرف ده سال به بهره برداری برسد و در همان ابتدا، ششصد هزار عنوان کتاب و بیش از ۲۵ هزار عنوان نشریه را در خود جای دهد. سمینارها و جلسه‌های متعددی برای طرح ریزی کتابخانه برگزار شد، مشاوران فراوانی از سراسر جهان برای کتابخانه استخدام شدند، مسابقه‌ای جهانی برای انتخاب معمار کتابخانه برپا شد که بیش از سه هزار شرکت کننده داشت و یک شرکت آلمانی در آن برنده شد اما کلنگ کتابخانه هیچگاه به زمین زده نشد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.bbc.co.uk/persian/arts/2010/04/100418_l11_shafa_obituary.shtml| عنوان = شجاع‌الدین شفا؛ حکایت دین ستیزی از دیار قم}}</ref> |
||
وی قبل از [[انقلاب سال ۱۳۵۷]]، عهده‌دار سمت‌های علمی فرهنگی مختلفی بود؛ از جمله مدتی دبیرکل شورای فرهنگی سلطنتی بود و همچنین ریاست [[کتابخانه ملی پهلوی]] را بر عهده داشت که بعد از کتابخانه مجلس شورای ملی بزرگ‌ترین کتابخانه کشور به شمار می‌رفت.<ref>[http://www.voanews.com/persian/archive/2003-07/a-2003-07-29-38-1.cfm?moddate=2003-07-29 دانش و جامعه: گفتگو با شجاع‌الدین شفا، نویسنده و متفکر نامدار معاصر ایران در سه بخش - ۲۰۰۳-۰۷-۲۹<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> |
وی قبل از [[انقلاب سال ۱۳۵۷]]، عهده‌دار سمت‌های علمی فرهنگی مختلفی بود؛ از جمله مدتی دبیرکل شورای فرهنگی سلطنتی بود و همچنین ریاست [[کتابخانه ملی پهلوی]] را بر عهده داشت که بعد از کتابخانه مجلس شورای ملی بزرگ‌ترین کتابخانه کشور به شمار می‌رفت.<ref>[http://www.voanews.com/persian/archive/2003-07/a-2003-07-29-38-1.cfm?moddate=2003-07-29 دانش و جامعه: گفتگو با شجاع‌الدین شفا، نویسنده و متفکر نامدار معاصر ایران در سه بخش - ۲۰۰۳-۰۷-۲۹<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> |
||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
== فعالیت‌های سیاسی == |
== فعالیت‌های سیاسی == |
||
بجز مدت کوتاهی فعالیت سیاسی، شفا بیشتر عمر خود را صرف فعالیت‌های فرهنگی نمود.<ref name="Lida"/> وی مدتی رایزن فرهنگی [[محمدرضا شاه پهلوی]] بود و برخی نطق‌های او را تهیه می‌کرد. <!-- که مشهورترین آن‌ها جمله «کورش، آسوده بخواب که ما بیداریم...» است.{{مدرک}} -->ایده برگزاری [[جشن‌های دوهزار و پانصد ساله شاهنشاهی]] |
بجز مدت کوتاهی فعالیت سیاسی، شفا بیشتر عمر خود را صرف فعالیت‌های فرهنگی نمود.<ref name="Lida"/> وی مدتی رایزن فرهنگی [[محمدرضا شاه پهلوی]] بود و برخی نطق‌های او را تهیه می‌کرد. <!-- که مشهورترین آن‌ها جمله «کورش، آسوده بخواب که ما بیداریم...» است.{{مدرک}} -->ایده برگزاری [[جشن‌های دوهزار و پانصد ساله شاهنشاهی]] . او نقش مهمی در سیاست‌گذاری‌های فرهنگی شاه ایفا کرد، به ویژه در سیاست‌های ملی‌گرایانه شاهنشاهی و اندیشه بزرگداشت و احیای «عظمت» ایران باستان و نکوهش آثار فرهنگ اسلامی و حملهٔ اعراب به ایران. شجاع‌الدین شفا نویسنده سخنرانی‌های مهم شاه شد. ایده تغییر تقویم ایران از هجری خورشیدی به شاهنشاهی نیز به شجاع‌الدین شفا نسبت داده می‌شود. واپسین سال‌های خدمت شجاع‌الدین شفا به دربار شاهنشاهی، متمرکز بر برپایی کتابخانه‌ای عظیم شد که به دستور محمدرضا شاه، بنا بود ایران را به کتاب‌خانه‌های مهم جهان پیوند دهد و الگویی برای دیگر کشورها شود. |
||
<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/arts/2010/04/100418_l11_shafa_obituary.shtml شجاع‌الدین شفا؛ حکایت دین‌ستیزی از دیار قم - بی بی سی]</ref> همچنین بعضی از منابع از دست داشتن او در نگارش کتاب [[به سوی تمدن بزرگ]] حکایت دارند.<ref>ابوالهول ایرانی، امیر عباس هویدا و معمای انقلاب ایران، عباس میلانی، نشر پیکان، شابک: |
<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/arts/2010/04/100418_l11_shafa_obituary.shtml شجاع‌الدین شفا؛ حکایت دین‌ستیزی از دیار قم - بی بی سی]</ref> همچنین بعضی از منابع از دست داشتن او در نگارش کتاب [[به سوی تمدن بزرگ]] حکایت دارند.<ref>ابوالهول ایرانی، امیر عباس هویدا و معمای انقلاب ایران، عباس میلانی، نشر پیکان، شابک: ۹۶۴-۳۲۸-۱۲۹-۹ </ref> |
||
== سمت‌های اداری == |
== سمت‌های اداری == |
||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
«آیا با این مقدمه سزاوار است که نخستین اقدام شورای فرهنگی سلطنتی تجلیل از یک مترجم متوسط باشد؟» |
«آیا با این مقدمه سزاوار است که نخستین اقدام شورای فرهنگی سلطنتی تجلیل از یک مترجم متوسط باشد؟» |
||
دشتی در |
دشتی در یادداشت‌هایی که پس از انقلاب منتشر کرد می‌نویسد<ref>شهبازی، عبدالله. زندگی و زمانه علی دشتی ص ۸۱</ref>: |
||
«شاه از هر کسی که شبهه استقلال رأی و فکر در او می‌رفت، بدش می‌آمد... او تیپ جمشید اعلم و [[شجاع‌الدین شفا]] را می‌پسندید.» |
«شاه از هر کسی که شبهه استقلال رأی و فکر در او می‌رفت، بدش می‌آمد... او تیپ جمشید اعلم و [[شجاع‌الدین شفا]] را می‌پسندید.» |
||
| خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
* [http://www.fravahr.org/Conference/Shoja_al-Din_Shafa/index.htm سخنرانی شجاع‌الدین شفا] |
* [http://www.fravahr.org/Conference/Shoja_al-Din_Shafa/index.htm سخنرانی شجاع‌الدین شفا] |
||
* لینک دانلود کتاب ''[http://www.4shared.com/get/Xk74RNz1/___.html ازکلینی تا خمینی]'' |
* لینک دانلود کتاب ''[http://www.4shared.com/get/Xk74RNz1/___.html ازکلینی تا خمینی]'' |
||
* [http://www.kayhanpublishing.uk.com/Pages/archive/weekly/1264/shafa_1264.htm نامه سرگشاده شجاع الدین شفا به سید علی |
* [http://www.kayhanpublishing.uk.com/Pages/archive/weekly/1264/shafa_1264.htm نامه سرگشاده شجاع الدین شفا به سید علی خامنه‌ای] |
||
* [http://www.bbc.co.uk/persian/arts/2010/04/100418_l11_shafa_obituary.shtml یاد نامه |
* [http://www.bbc.co.uk/persian/arts/2010/04/100418_l11_shafa_obituary.shtml یاد نامه بی بی سی در مورد شجاع الدین شفا] |
||
{{ترتیب‌پیش‌فرض:شفا، شجاع‌الدین}} |
{{ترتیب‌پیش‌فرض:شفا، شجاع‌الدین}} |
||
نسخهٔ ۱۴ مارس ۲۰۱۲، ساعت ۰۸:۲۲
شجاع‌الدین شفا (زادهٔ ۱۲۹۷ خ. در قم - درگذشتهٔ ۱۳۸۹ خ. در پاریس)، ادیب، نویسنده، پژوهشگر و مترجم سرشناس ایرانی بود که قبل از انقلاب سال ۱۳۵۷، سمت‌های فرهنگی مختلفی از جمله ریاست کتابخانه ملی پهلوی را بر عهده داشت. اکثر آثار انتشار یافته شجاع الدین شفا در سه دهه آخر زندگیش رو به سوی تاریخ اسلام دارد. [۱]
زندگینامه
شجاع‌الدین شفا در ۱۲۹۷ خورشیدی در قم به دنیا آمد. او تحصیلات خود را تا پایان دبیرستان در قم به انجام رساند، برای تحصیلات دانشگاهی به تهران رفت و پس از فارغ‌التحصیلی در رشته ادبیات فارسی، تحصیلاتش را در در بیروت و فرانسه ادامه داد.[۲]
فعالیت‌های فرهنگی
در طول دوران فعالیت فرهنگی شجاع الدین شفا، وی، کارهای بسیاری در زمینه تاریخ و ادبیات ایران انجام داد. او در معرفی ادبیات جهان به فارسی زبانان و فرهنگ ایران به جهانیان، فعالیت مؤثری داشته‌است.[۲] پس از آغاز جنگ جهانی دوم و اشغال فرانسه و سپس ایران، به کشورش بازگشت و به عنوان مترجم در رادیو استخدام شد، همزمان فعالیت سیاسی را نیز آغاز کرد و از بنیان‌گذاران حزبی شد به نام میهن‌پرستان، با روزنامه‌ای به همین نام که سرمقاله‌هایش را شجاع‌الدین شفا می‌نوشت. تا سال ۱۳۵۷، حدود شصت عنوان ترجمه و تألیف از شجاع‌الدین شفا به چاپ رسید. وی مترجم کتاب سه جلدی کمدی الهی شاهکار ادبیات ایتالیایی، اثر دانته آلیگیری به زبان فارسی است. همچنین آثاری از گوته (دیوان شرقی و غربی) و آندره ژید و شاعران رمانتیک فرانسه مانند لامارتین و شاتوبریان را نیز به فارسی درآورده‌است.
شفا در سال ۱۳۵۲ مأمور ساخت «کتابخانه ملی پهلوی» در قلب تهران می‌شود. این کتابخانه بنا بود ظرف ده سال به بهره برداری برسد و در همان ابتدا، ششصد هزار عنوان کتاب و بیش از ۲۵ هزار عنوان نشریه را در خود جای دهد. سمینارها و جلسه‌های متعددی برای طرح ریزی کتابخانه برگزار شد، مشاوران فراوانی از سراسر جهان برای کتابخانه استخدام شدند، مسابقه‌ای جهانی برای انتخاب معمار کتابخانه برپا شد که بیش از سه هزار شرکت کننده داشت و یک شرکت آلمانی در آن برنده شد اما کلنگ کتابخانه هیچگاه به زمین زده نشد.[۳]
وی قبل از انقلاب سال ۱۳۵۷، عهده‌دار سمت‌های علمی فرهنگی مختلفی بود؛ از جمله مدتی دبیرکل شورای فرهنگی سلطنتی بود و همچنین ریاست کتابخانه ملی پهلوی را بر عهده داشت که بعد از کتابخانه مجلس شورای ملی بزرگ‌ترین کتابخانه کشور به شمار می‌رفت.[۴]
وی دارای درجهٔ دکترا در رشته ادبیات تطبیقی از فرانسه بود و پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ تا آخر عمر در فرانسه زندگی کرد. این نویسندهٔ ایرانی در روز ۲۷ فروردین ۱۳۸۹ خورشیدی درگذشت.[۵]
فعالیت‌های سیاسی
بجز مدت کوتاهی فعالیت سیاسی، شفا بیشتر عمر خود را صرف فعالیت‌های فرهنگی نمود.[۲] وی مدتی رایزن فرهنگی محمدرضا شاه پهلوی بود و برخی نطق‌های او را تهیه می‌کرد. ایده برگزاری جشن‌های دوهزار و پانصد ساله شاهنشاهی . او نقش مهمی در سیاست‌گذاری‌های فرهنگی شاه ایفا کرد، به ویژه در سیاست‌های ملی‌گرایانه شاهنشاهی و اندیشه بزرگداشت و احیای «عظمت» ایران باستان و نکوهش آثار فرهنگ اسلامی و حملهٔ اعراب به ایران. شجاع‌الدین شفا نویسنده سخنرانی‌های مهم شاه شد. ایده تغییر تقویم ایران از هجری خورشیدی به شاهنشاهی نیز به شجاع‌الدین شفا نسبت داده می‌شود. واپسین سال‌های خدمت شجاع‌الدین شفا به دربار شاهنشاهی، متمرکز بر برپایی کتابخانه‌ای عظیم شد که به دستور محمدرضا شاه، بنا بود ایران را به کتاب‌خانه‌های مهم جهان پیوند دهد و الگویی برای دیگر کشورها شود. [۶] همچنین بعضی از منابع از دست داشتن او در نگارش کتاب به سوی تمدن بزرگ حکایت دارند.[۷]
سمت‌های اداری
- معاون فرهنگی دربار شاهنشاهی
- سفیر بین‌المللی ایران در امور فرهنگی
- رئیس کتابخانه ملی پهلوی
- دبیر کل شورای فرهنگی سلطنتی
- دبیر کل انجمن بین‌المللی ایران شناسان
سمت‌های افتخاری
- دکتر افتخاری ادبیات دانشکده رم
- دکتر افتخاری تاریخ دانشگاه مسکو
- عضو وابسته آکادمی سلطنتی تاریخ اسپانیا
- عضو وابسته آکادمی هامر پورگشتال اتریش
جوایز
نظرات دیگران
عباس میلانی در مورد شفا چنین نظر می‌دهد که «قضاوت تاریخ با قضاوت‌های سیاسی یا ایدئولوژیک متفاوت است. تاریخ بر اساس وزن و ارزش فکری و تحقیقی یک محقق قضاوت می‌کند. نه الزاما وابستگی‌های سیاسی یا تهمت‌ها یا حملاتی که دوستان یا دشمنانش کرده‌اند.» از دیدگاه میلانی در قضاوت تاریخ در مورد شفا معاون وزیر دربار بودن شجاع الدین شفا در ارزیابی کارهای فرهنگی او یک زیر نویس جزئی خواهد بود.[۸]
علی دشتی در نامه‌ای به محمد رضا شاه در اعتراض به جشن بزرگداشت ۲۵ سال نویسندگی شجاع الدین شفا می‌نویسد[۹]:
«ایشان هرگز اثری نیافریده و از خود چیزی بیرون نداده، مخصوصا در شناساندن فرهنگ ایران به دنیای خارج کاری نکرده‌اند، تا شورای فرهنگی سلطنتی بخواهد از وی تجلیل کند.»
دشتی در این نامه مقام شفا را در حد یک مترجم می‌خواند:
«آیا با این مقدمه سزاوار است که نخستین اقدام شورای فرهنگی سلطنتی تجلیل از یک مترجم متوسط باشد؟»
دشتی در یادداشت‌هایی که پس از انقلاب منتشر کرد می‌نویسد[۱۰]:
«شاه از هر کسی که شبهه استقلال رأی و فکر در او می‌رفت، بدش می‌آمد... او تیپ جمشید اعلم و شجاع‌الدین شفا را می‌پسندید.»
آثار تالیف و ترجمه
ترجمه‌ها:
- «کمدی الهی» دانته در سه جلد با عنوان «دوزخ، برزخ و بهشت»
- «بهشت گمشده» میلتون
- «دیوان شرقی» گوته
- «نغمه‌های شاعرانه» لامارتین
- «آندره ژید»
تالیفات:
- انتشار فرهنگنامه ۲۱ جلدی ایران با نام «فرهنگنامه جهان ایرانشناسی» [۱۱]
- دایره المعارف روابط فرهنگی ایران با کشورهای جهان از آغاز تا امروز
- تولدی دیگر (در نقد ادیان به خصوص تاریخ اسلام از صدر آن تا امروز)،
- پس از ۱۴۰۰ سال (درباره تاریخ هزار و چهار صد ساله ایران پس از اسلام)،
- توضیح المسائل از کلینی تا خمینی
- در پیکار اهریمن
- جنایت و مکافات (نخستین انقلاب سیاه تاریخ جهان)
- پنچ نقد بر تولدی دیگر
آخرین کتاب وی که به نام «حقوق بشر، قانون بیضه و بمب اتمی» در سال ۲۰۰۷ منتشر گردیده‌است.
پانویس
- ↑ «شجاع الدین شفا در یک نگاه».
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ لیدا پرچمی. مراسم بزرگداشت شجاع الدین شفا در وزارت فرهنگ فرانسه. رادیو فرانسه. ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۰
- ↑ «شجاع‌الدین شفا؛ حکایت دین ستیزی از دیار قم».
- ↑ دانش و جامعه: گفتگو با شجاع‌الدین شفا، نویسنده و متفکر نامدار معاصر ایران در سه بخش - ۲۰۰۳-۰۷-۲۹
- ↑ «شجاع‌الدین شفا، ادیب و مترجم سرشناس ایرانی در گذشت». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۸ فروردین ۱۳۸۹.
- ↑ شجاع‌الدین شفا؛ حکایت دین‌ستیزی از دیار قم - بی بی سی
- ↑ ابوالهول ایرانی، امیر عباس هویدا و معمای انقلاب ایران، عباس میلانی، نشر پیکان، شابک: ۹۶۴-۳۲۸-۱۲۹-۹
- ↑ مصاحبه رادیو فردا با عباس میلانی در مورد شجاع الدین شفا شجاع‌الدین شفا؛ قضاوت تاریخ چه خواهد بود؟
- ↑ شهبازی، عبدالله. زندگی و زمانه علی دشتی ص ۷۸
- ↑ شهبازی، عبدالله. زندگی و زمانه علی دشتی ص ۸۱
- ↑ «انتشار فرهنگنامه ۲۱ جلدی ایران با نام «فرهنگنامه جهان ایرانشناسی»: مصاحبه با شجاع الدین شفا».