کاروانسرای شاه‌عباسی (کرج)

مختصات: ۳۵°۴۸′۳۶″شمالی ۵۱°۰۰′۰۴″شرقی / ۳۵٫۸۰۹۹۶۳°شمالی ۵۱٫۰۰۱۱۰۷°شرقی / 35.809963; 51.001107
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
کاروانسرای شاه‌عباسی
Map
نامکاروانسرای شاه‌عباسی (کرج)
کشورایران
استاناستان البرز
شهرستانکرج
بخشبخش مرکزی شهرستان کرج
اطلاعات اثر
نوع بناکاروانسرا
سال‌های مرمت۱۳۸۸
کاربریکاروانسرا
کاربری کنونیسفره خانه سنتی و از جاذبه های گردشگری کرج
دیرینگیدوره صفوی
دورهٔ ساخت اثردوره صفوی
مالک فعلی اثروزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت۱۳۶۸
تاریخ ثبت ملی۲۲/۰۱/۱۳۵۶
اطلاعات بازدید
امکان بازدیدفعلا وجود ندارد

کاروانسرای شاه‌عباسی کرج بنایی سنگی-آجری مربوط به دوران صفویه است که در شهر کرج در استان البرز و در سمت جنوب شرقی میدان شاه عباسی جای گرفته‌است.[۱] این کاروانسرای تاریخی در ۲۲ فروردین ۱۳۵۶ با شماره ۱۳۶۸ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.[۱][۲]

پیشینه[ویرایش]

تصویری قدیمی از کاروانسرا متعلق به دههٔ ۱۳۳۰ خورشیدی که نمای راهرو ورودی و گوشهٔ شمال‌غربی را نشان می‌دهد.

کاروانسرای شاه‌عباسی کرج متعلق به دوران صفویه بوده و بین سال‌های ۱۰۷۸ تا ۱۱۰۹ قمری در زمان شاه سلیمان صفوی ساخته شده‌است.[۳][۴] این بنا دارای بیش از ۳۰۰۰ متر مربع مساحت است. کاروانسرای شاه عباسی کرج را می‌توان یکی از ارزشمندترین آثار دوره صفویه دانست که در شاهراه ابریشم قرار داشته‌است.[۵]

کاربری[ویرایش]

این کاروانسرا در ابتدای ساخت برای کاروان‌ها و مرکب‌هایشان به عنوان مکان استراحت بوده و در اوایل دوران قاجاریه تبدیل به پادگان یا قلعه نظامی شد و در اواخر دوران قاجار نیز به عنوان مدرسه (موسوم به فلاحت) از آن استفاده می‌شده‌است.[۳][۶]

مساحت کل بنا ۳ هزار متر مربع و مساحت حیاط میانی ۹۰۰ متر مربع است. ورودی کاروانسرا نیز از ایوان شمالی است. پیرامون حیاط میانی آن ۲۱ حجره ایوان‌دار برای استراحت مسافران و پنج بارانداز برای نگهداری کالا و جایگزینی همراهان و نگهبانان کاروان‌ها در نظر گرفته شده‌است. در ساخت این بنا از سنگ، آجر، چوب و کاهگل استفاده شده‌است.[۳]

نگارخانه[ویرایش]

سراسرنمای از کاروانسرای شاه عباسی کرج

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۶ اکتبر ۲۰۱۹.
  2. (فارسی) «ثبت کاروانسرای شاه‌عباسی کرج در آثار ملی» مقدار |پیوند= را بررسی کنید (کمک)، وزارت فرهنگ و هنر - اداره کل حفظ آثار باستانی و بناهای تاریخی ایران و دانشنامه تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌زمین[پیوند مرده] بازیابی‌شده در ۲۰ ژانویهٔ ۲۰۱۰.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ (فارسی) «کاروانسرای شاه عباسی کرج به مدت ۱۷ سال واگذار شد» مقدار |پیوند= را بررسی کنید (کمک)، خبر گزاری اجتماعی و فرهنگی میراث اریا، ۲۰ مرداد ۱۳۸۷[پیوند مرده] بازیابی‌شده در ۱۹ ژانویهٔ ۲۰۱۰.
  4. عبدالله جعفرعلی جاسبی، «کرج سرزمینی تاریخی»، روزنامه آفرینش، بایگانی‌شده از اصلی در ۶ دسامبر ۲۰۱۷، دریافت‌شده در ۱۴ مه ۲۰۱۹ بازیابی‌شده در ۲۰ ژانویهٔ ۲۰۱۰.
  5. «کاروانسرای شاه عباسی، تیشینه».
  6. (فارسی) «۷۰ درصد مرمت کاروانسرای شاه عباسی به پایان رسید» مقدار |پیوند= را بررسی کنید (کمک)، خبرگزاری مهر بازیابی‌شده در ۲۰ ژانویهٔ ۲۰۱۰.

پیوند به بیرون[ویرایش]