ویکی‌پدیا:توصیه‌هایی برای رأی‌دهندگان در نظرخواهی‌های مدیریت ویکی‌پدیا

روندِ تبدیل شدن به یک مدیر در ویکی‌پدیا در درخواست مدیر شدن توصیف شده‌است. وظایف مدیران ویکی‌پدیا نیز در وپ:مدیران توصیف شده‌است. نامزدها برای مدیر شدن، باید به‌وسیلهٔ دیگر کاربران یا خودِ شخص، نامزد شوند و پرسش‌هایی را پاسخ دهند و پس از آن، در یک نظرسنجیِ چندروزه از سوی اجتماع ویکی‌پدیای فارسی موردِ قضاوت قرار می‌گیرند. داوطلبانِ موفقِ مدیریت تقریباً همیشه برای دست‌کم چند ماهِ متوالی ویرایش کرده‌اند و هزاران ویرایش در زمینه‌های گونه‌گون ازجمله بازسازی و نگهداری از این پروژه دارند و کمک‌های خوبی به مقالات کرده‌اند.

نخستین چیزی که باید از خودتان بپرسید

پیش از رأی دادن، چه مدت طول کشید تا راجع به نامزد تحقیق کنم؟

• ۲۰ دقیقه؟
• نیم‌ساعت؟
• ۱ ساعت؟
• بیشتر؟

رأی دادن به پشتوانهٔ آراء دیگران، درست نیست. آنها ممکن است کاملاً در اشتباه باشند. این مسئله پیش‌تر اتفاق افتاده!

توصیه‌ها

ویکی‌پدیا از همهٔ کاربران ثبت نام شده برای بازگو کردنِ دیدگاه‌ها و نظراتِ خود در درخواست‌ها برای مدیر شدن استقبال می‌کند. البته برای رأی دادن نیاز است شما دستِ کم ۱۰۰ ویرایش در فضایِ اصلیِ دانشنامه داشته باشید تا رأی‌تان شمرده شود. در چنین شرایطی، شما به اندازهٔ کافی در دانشنامه بوده‌اید و تا حدودی از روندها و فرایندهای چرخشِ آن آگاهی یافته‌اید و هیچ چیزی سدّ راهِ شما برای یک اظهار نظر با شیوه‌ای مودبانه، منصفانه و عادلانه نیست. در هر صورت، نکاتِ مهم برای منعکس کردنِ مشارکت و دیدگاهِ خود در یک نظرسنجیِ مدیریتی اینها هستند:

1. اگر شما مشارکت‌کنندهٔ تازه‌کاری در نظرخواهی‌های مدیریت هستید، چند نظرسنجیِ واپسینِ مدیریتی از هر دو گونهٔ موفق و ناموفق را ببینید تا کمی دستتان بیاید که نظرسنجی‌ها چگونه کار می‌کند و چه کارهایی را بایست و چه کارهایی را نبایست انجام داد.
2. آیا می‌خواهید از نامزدی به این دلیل حمایت کنید که کاری به سودِ شما انجام داده است یا به هر نحوی هوایتان را داشته است؟
3. آیا می‌خواهید به مخالفت با نامزدی بپردازید چون توجهِ شما را به کاری که ممکن است اشتباه انجام داده باشید جلب کرده است؟
4. آیا از مجموعه‌ای از معیارهای شخصیِ خودتان برای نظردادن استفاده می‌کنید که ممکن است به مراتب بیشتر از آنچه که لازم است باشد؟

قیاس و همانندی‌ها

• اگر شما قاضی یا عضوِ هیئت منصفه بودید و پرونده‌ای با مدارکِ آشکار از سرقت پیشِ رویتان بود: آیا رأی بر «بی گناهی» می‌دادید، فقط به این دلیل که «طرف آدمِ خوبی به‌نظر می‌رسد».. ؟
• آیا شما در برابرِ مقاماتِ مسئول به ضدِّ یک پلیسِ محلی یا مغازه‌دار رأی می‌دهید تنها به این دلیل که وی پیش‌تر شما را برای دوچرخه سواری در پیاده‌روِ خیابان سرزنش کرده است؟
• آیا شما رأی مخالف یا موافقِ خود را فقط به این خاطر می‌دهید که رأیی داده باشید تا به‌چشم بیایید یا به خاطرِ اینکه دوستتان گفته است که چه رأیی باید بدهید؟

در قیاسِ اول؛ اگر شما یک شهروندِ مسئول و خوب باشید احتمالاً پاسخ تان «نه» خواهد بود. در قیاس دوم هم احتمالاً پاسخ تان منفی خواهد بود. اما نکته و تفاوتِ ویکی‌پدیا با یک نظرسنجیِ سیاسی در اینست که در ویکی‌پدیا شما هم می‌توانید به سود ( موافق) و هم به زیانِ نامزد ( مخالف) رأی بدهید درصورتیکه در نظرسنجی‌های سیاسی، تنها رأی مثبت می‌دهید یا اینکه رأی نمی‌دهید. در موردِ سوم؛ بهتر است خودتان جستجو و بررسی در موردِ نامزد را انجام دهید. کسانی که شما از آنها تبعیت می‌کنید کاملاً در اشتباه باشند. اگر نظرِ شخص دیگری را کُپی کنید هم درست نیست.

همچنین توجه داشته باشید که نظرسنجی مدیریت، چالشی برای تعیینِ محبوب بودن یا نامحبوب بودنِ نامزد نیست. اگر با بسیاری از ویرایشگران خوب برخورد می‌کند، کارهای سودمندِ بسیاری برای ویکی‌پدیا انجام می‌دهد، شما می‌توانید از نامزد حمایت کنید. برعکس؛ اگر با بسیاری از ویرایشگران طلبکارانه و با وقاحت برخورد می‌کند، کارهای سودمندی برای ویکی‌پدیا ندارد، شما می‌توانید به این فکر کنید که ممکنست شخصِ مناسبی برای مدیریت نباشد.

چگونه می‌توان به یک نتیجه‌گیری عینی رسید؟

کافی نیست که تنها با خواندنِ بیانیهٔ نامزد و نظراتِ مثبتِ دیگران بگوییم: «موافق» یا با خواندنِ آراء مخالف، رأی مخالف دهیم. به یاد داشته باشید که برخی از رای‌ها ممکن است اشتباه باشند. برای یک رایِ عادلانه در نظرسنجی‌های مدیریت، به کمی جستجو نیاز است و گاهی اوقات باید نیم ساعت یا حتی بیشتر صرفِ سبک‌سنگین کردنِ وضعیتِ نامزد کرد.

چگونه بررسی کنیم؟

• بررسی کنید کاربر چه مدتی در ویکی‌پدیا است.
• گسست‌های کاربر را با نگاه کردن به نمودار فعالیت‌های او بررسی کنید و با نگاه کردن به نمودارها ببینید چگونه در طول ماه‌های گذشته ویرایش کرده است.
• آیا کاربر به اندازهٔ کافی در حوزه‌های گوناگون کار کرده است و درکِ درستی از ابزارها و روشِ استفاده از آنها داشته است تا بتواند اعتمادِ شما در استفاده از آنها را بدست آورد؟
• آیا کاربر به اندازهٔ کافی مطالب و منابع تازه به مقالات افزوده کرده است تا دانشِ خود از سیاست‌های عمومی در موردِ مقاله نویسی و عناصر مورد نیاز را نشان دهد؟ البته توجه داشته باشید که ایجادِ مقالاتِ جدید، یا ارتقا مقالات در سیاست‌های مدیر شدن الزامی نیست.
• نظراتِ نامزد در نظرسنجی‌ها، قهوه‌خانه‌ها و.. را بررسی کنید: آیا روشِ تفکر و قضاوتِ او عادلانه بوده است؟
• آیا نامزد در کمک به کاربران جدید برای آموزش به آنها فعال بوده است؟
• آیا نامزد در برچسب زدن برای حذفِ مقالات، دقیق بوده است؟
• آیا نامزد درکِ درستی از سیاست‌هایی همچون بستنِ درست و مسئولانه در جاهایی که در آنها مجاز به فعالیت بوده، داشته است؟
• آیا نامزد یک رویکردِ مسئولانه و محترمانه را در هنگامِ گفتگو با ویرایشگران داشته است؟
• آیا به نظر می‌رسد که نامزد، بیش از حد مشتاقِ مدیر شدن است؟

پس از بررسی: رأی دادن

اگر می‌خواهید رأی تان بوسیلهٔ اجتماع ویکی‌پدیا جدّی در نظر گرفته شود، باید دلایلِ خود را مستدل و با نمایشِ تفاوت ارائه دهید. ویرایش‌ها، نظرات یا نوشته‌های پیشینِ نامزد را در موضوع وارد کنید و فقط حقایق را بازگو نمایید. اگر رأیی بی‌معنی باشد، جدّی گرفته نخواهد شد. در برخی موارد، رأی یا نظراتِ نامناسب ممکن است توسطِ دیگر ویراستاران حذف شدوند یا توسطِ مشاهده‌گرانِ دقیق، نادیده گرفته شوند. خود را برای لحظه‌ای در موقعیتِ نامزد قرار دهید: اگر شما نامزدِ مدیریت بودید، دوست داشتید مخالفان چگونه نظرات خویش را بازگو کنند؟

ویکی‌پدیا به اندازهٔ کافی مدیر دارد!

اگر از روش سازماندهی ویکی‌پدیا دربارهٔ مدیر شدن، مدیریت و دیگر موارد وابسته به مدیریت راضی نیستید یا با آن مخالفت دارید، مخالفتتان را در یک نظرخواهی مدیریت بازگو نکنید و آنرا به یک سکّو یا منبر برای بازگویی مواضع سیاسی خود در اینباره تبدیل نکنید! در چنین مواردی؛ رأیِ شما شمرده نخواهد شد.

لطفاً پیشنهاد دربارهٔ چنین تغییراتی را در جایی دیگر، مثلاً در ویکی‌پدیا:درخواست برای نظر یا وپ:قهوه‌خانه/گوناگون مطرح کنید.

رأی ممتنع

اگر پس از انجامِ بررسی‌ها، احساس می‌کنید که هنوز نمی‌توانید به‌درستی و انصاف برای رأیِ موافق یا مخالف به مدیریتِ نامزد تصمیم بگیرید و واقعاً همهٔ جستجو و بررسی‌های لازم را هم پیشتر انجام داده‌اید: شما می‌توانید یک نظر در بخشِ ممتنع قرار دهید.

گاهی اوقات، آرا ممتنع به سمتِ حمایت یا مخالفت از نامزد است و گاهی نیز دربرگیرندهٔ یک نصیحتِ دوستانه به نامزد است. خودتان را به‌جای نامزد بگذارید: اگر شما به‌جای او بودید، از یک رأی ممتنع و توضیحی پیرامونِ چراییِ چنین رأیی چه انتظاری می‌داشتید؟

سئوال پرسیدن

بخشِ پرسش‌ها در یک نظرخواهی برای مدیریت، برای هدفی خاص است. یک بررسی از ۱۰۰ نظرخواهی برای مدیریت، به وضوح نشان می‌دهد که بسیاری از پرسش‌های مطرح شده بوسیلهٔ این کاربران پرسیده شده است:

• کاربران تازه‌وارد یا کم تجربه که هنوز درک کاملی از اینکه مدیریت در مورد چیست، ندارند.
• کاربرانی که متوجه شده‌اند که کاربران می‌توانند بپرسند؛ بعد پیش خود فکر می‌کنند: "اوه، من می‌توانم اینجا هم پرسشی مطرح کنم؟! پس بهترست بنشینم و چیزی برای پرسیدن پیدا کنم!"
• کسانی که پیش از پرسش، پاسخ را می‌دانند اما باز هم می‌پرسند.
• کسانی که همینجوری می‌پرسند.
• گاهی برخی از رأی دهندگان، پرسش‌های نابه‌جا می‌پرسند: پرسش‌ها باید در مورد موضوعات مربوط به مشارکت‌های نامزد باشند و پرسیدن سئوال‌هایی در موردِ موضوعات فنّی از نامزد که پاسخ درستی برای آنها وجود ندارد یا برای مُچ‌گیری از نامزد است، منصفانه نیستند. پرسش‌هایی را در حوزهٔ فنّی بپرسید که خودتان پاسخ آنها را بدانید. پرسش‌ها در یک حداقل قابل قبول نگه دارید و یک پرسش را با چند عنوان نپرسید. از نامزدها می‌توان انتظارِ پاسخدهی به تا حدود ۱۰ یا ۱۲ پرسش از سوی مجموع شرکت کنندگان را داشت؛ بیش از آن، آزارنده است و به یاد داشته باشید که پاسخ دادن به سوالات اضافی ضرورت ندارد و کسی نمی‌تواند مخالف جدّی یک نامزد باشد فقط به این دلیل که پاسخ پرسش‌های بیش از حدّ رأی دهندگان را نداده است.

پیش از پرسیدن پرسش با دقّت بسیار به سؤال خود فکر کنید که آیا واقعاً لازم است پرسیده شود؟ و چنین پرسشی به درک بهتر شما و دیگر رأی‌دهندگان در مورد نامزد کمکی می‌کند؟ یا اینکه این پرسش، شما را در یکی از موارد بالا قرار می‌دهد؟

چند نکتهٔ دیگر

نظرخواهی مدیریت یک فرایند وحشتناک و شکننده است. نگذارید شما را از پای بیندازد!

— جیمبو وِلز، User talk:My76Strat ۱۸ مارس ۲۰۱۱

شاید تعجب کنید اما جیمبو وِلز که از بنیانگزارانِ ویکی‌پدیا است؛ روندِ نظرخواهی‌های مدیریت را پُر استرس و وحشتناک می‌داند. کمی راجع به آن فکر کنید و بیندیشید که چرا او چنین حرفی زده است. خب، پاسخ می‌تواند مجموعه‌ای از این‌ها باشد:

• به این دلیل که گاهی اوقات برخی از رأی دهندگان ممکنست از روش‌ها یا لحنِ غیر دوستانه - گاهی اوقات حتی بسیار ناخوشایند - در رأی خود و معمولاً در بخشِ مخالفان استفاده کنند. این برای شما باید به این معنی باشد که: یک رأیِ مخالف از سوی شما، باید مودبانه و بر پایهٔ دلیل باشد. اگر کسی بی‌ادب است، شما هم نباید در پاسخ، بی ادبانه رفتار کنید. بی‌ادبی و پاسخِ بی‌ادبانهٔ پیامدِ آن؛ می‌تواند روندِ نظرخواهیِ مدیریتِ نامزد را غمناک و فضا را به جایی زننده بدل کرده و نهایتاً نامزد را از دستیابی به مدیریت، دور کند. نظرخواهی‌های مدیریت را با القای دیدگاه‌های منفی به یک حمامِ خون تبدیل نکنید.
• گاهی برخی از رأی دهندگان، شمارِ ویرایش‌های موردِ نیاز برای نامزد را «بیش از حد بالا» می‌دانند. البته نظرات متفاوت است اما به طور کلی؛ امروزه نامزد نبایستی کمتر از حدودِ ۶۰۰۰ ویرایشِ دستی داشته باشد. برعکس؛ اصرار بر مثلاً بیش از ۲۰٬۰۰۰ ویرایش نیز مناسب و منطقی نخواهد بود.
• گاهی برخی از رأی دهندگان، خواهانِ دیدنِ بسیاری از مقالاتِ باکیفیتِ خوب یا برگزیده از سوی نامزد هستند. در حالیکه معمولاً نوشتنِ مقالاتِ تمیز، استاندارد و با منابعِ کافی که نشان دهندهٔ دانشِ مناسبِ نامزد از استانداردهای ایجادِ مقاله، یافتنِ منابع و.. کفایت می‌کند.
• گاهی برخی از رأی دهندگان، برای بسته شدن‌های جزئی که بیش از یک سال از آنها گذشته با نامزد، علَمِ مخالف برمی‌افرازند.
• گاهی برخی از رأی دهندگان، برای اشتباه‌های جزئی و از روی فحن که بیش از شش ماه از آنها گذشته با نامزد، علَمِ مخالف برمی‌افرازند.
• از پرسیدنِ پرسش‌هایی از نامزد که در حوزهٔ وپ:اوتینگ باشد، خودداری کنید.
• از شخصی کردنِ رأی تان خودداری کنید و بی‌طرفی را رعایت کنید.

نکتهٔ آخر: خود را در موقعیتِ نامزد بگدارید و به این فکر کنید که اگر شما به‌جای نامزد بودید؛ دوست داشتید یا می‌توانستید به چند پرسش پاسخ دهید؟ در این مورد چند لحظه فکر کنید: چرا که برای پاسخ به برخی از پرسش‌ها و نیز یافتنِ بهترین پاسخ، شاید چندین ساعت وقت و دقت نیاز باشد.

مرحلهٔ بعدی

اکنون که توصیه‌های بالا را خواندید، استدلال‌هایی که باید در نظرخواهی‌های مدیریت از آن‌ها پرهیز کرد را بخوانید.

جستارهای وابسته

• استدلال‌هایی که باید در نظرخواهی‌های مدیریت از آن‌ها پرهیز کرد
• توصیه‌هایی برای نامزدان مدیریت