میشا گیراگوسیان
| میشا گیراگوسیان | |
|---|---|
| زادهٔ | ۱۲۹۴ خورشیدی۱۹۱۵ میلادی |
| درگذشت | ۱۳۷۶ خورشیدی۱۹۹۷ (۸۱−۸۲ سال) |
| ملیت | ایرانی ارمنی‌تبار |
| پیشه | طراح دیوارکوب و پلاکاردنویس |
| شناخته‌شده برای | از اولین پلارکاردنویس‌های سینمای ایران |
میشا گیراگوسیان (به ارمنی: Միշա Կիրակոսեան) طراح دیوارکوب و پلاکاردنویس ایرانی ارمنی‌تبار بود. میشا گیراگوسیان و هایک اجاقیان از نخستین طراحان جدی دیوارکوب و پلاکارد در ایران بودند.
زندگی‌نامه[ویرایش]
در سال ۱۲۹۴ خورشیدی (۱۹۱۵ میلادی) به دنیا آمد. وی در تاشکند و در نزد استاد «واشامیریان»، معلم نقاشی مدرسه هنرها، نقاشی آموخت و سال ۱۳۱۱ به تبریز مهاجرت کرد. طراحی دیوارکوب برای فیلمی که در تبریز بر پرده بود موجب شد تا صاحب سینما او را راهی تهران کند و شرایط را برای طراحی دیوارکوب توسط میشا فراهم بیاورد. از سال ۱۳۱۱ همزمان با تولید نخستین فیلم‌های ایرانی آغاز به کار حرفه‌ای کرد. برای دو فیلم معروف نخستین سال‌های سینمای ایران یعنی «دختر لر» ساخته عبدالحسین سپنتا و «حاجی آقا آکتور سینما» ساخته اوانس اوگانیانس دیوارکوب طراحی کرد.
خاطره‌ای دربارهٔ میشا گیراگوسیان به نقل از کتاب «پوسترهای فیلم» تألیف مسعود مهرابی، خواندنی است:
«اوانس اوگانیانس با دست خطی نصب شده در یک تفرجگاه، از کسانی که توانایی تهیه پلاکارد خوبی برای فیلمش را دارند، دعوت به همکاری می‌کند. در بین چهار نفری که در روز مقرر به اوهانیان مراجعه می‌کنند، طرح اولیه میشا گیراگوسیان پذیرفته می‌شود. گیراگوسیان سه چهار روزه پلاکاردی در قطع سه در دو متر تهیه و به اوهانیان تحویل می‌دهد و با چانه‌زدن‌های فراوان، بالاخره بابتش ده تومان دستمزد دریافت می‌کند. تصویر پلاکارد چیزی نیست جز عمل حیرت‌انگیز پرش احمد صفوی (یکی از بازیگران بدل فیلم) از بالای کافه پارس به پایین».
فیلم آلمانی «آتش در کوهستان‌ها» نخستین فیلمی خارجی اکران شده در ایران است که گیراگوسیان پلاکارد آن را طراحی کرد.
او به عنوان یکی از پیشگامان عرصه طراحی دیوارکوب و پلاکارد زمینه را برای حضور ورود بسیاری از افراد به این عرصه فراهم کرد. در برخی از کارهایش در زمینهٔ طراحی دیوارکوب برای سینما، با هایک اجاقیان همکاری داشت.
وی در سال ۱۳۷۶ خورشیدی (۱۹۹۷ میلادی) درگذشت.
فیلم‌شناسی[ویرایش]
برخی از فیلم‌هایی که میشا برای آنها دیوارکوب و پلاکارد تهیه کرده‌است عبارتند از:
- شرمسار (اسماعیل کوشان، ۱۳۲۹)
- مستی عشق (اسماعیل کوشان، ۱۳۳۰)
- دستکش سفید (پرویز خطیبی، ۱۳۳۰)
- چهره آشنا (حسن خردمند، ۱۳۳۲)
- چهارراه حوادث (ساموئل خاچیکیان، ۱۳۳۳)
- بوالهوس (ترو آل‌گیلانی، ۱۳۳۳)
- خون و شرف (ساموئل خاچیکیان، ۱۳۳۴)
- یعقوب لیث صفاری (علی کسمایی، ۱۳۳۶)
- شاباجی خانم (صادق بهرامی، ۱۳۳۷)
منابع[ویرایش]
- داویدیان، گارینه (پاییز ۱۳۸۳). «حضور ارامنه در سینمای ایران». سال هشتم (۲۹). فصلنامه فرهنگی پیمان.
- لازاریان، ژانت دیگرانوهی (۱۳۸۲)، «سینما»، دانشنامه ایرانیان ارمنی، تهران: انتشارات هیرمند، ص. ۴۰۳، شابک ۹۶۴-۶۹۷۴-۵۰-۳
- مهرابی، مسعود. «انتشار کتاب «صدسال اعلان و پوستر فیلم در ایران»». صدای آمریکا.
- هوویان، آندرانیک (۱۳۸۰). ارمنیان ایران. تهران: مرکز بین‌المللی گفتگوی فرنگ‌ها با همکاری انتشارات هرمس. شابک ۹۶۴-۳۶۳-۰۰۷-۲.
- گروه تحقیق و پژوهش سینما (۱۳۸۳)، ارامنه و سینمای ایران، تهران: انتشارات روزنه کار، ص. ۹۰، شابک ۹۶۴-۶۷۲۸-۴۴-۸
- «ارامنه و گرافیک». رسم. ۵ تیر ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۵.