میرنوروز

میرنوروز
زادهٔ	۱۱۰۳ یا ۱۱۰۵ هـ. ق (۱۶۹۱ یا ۱۶۹۳ میلادی) جایدر(حدود پلدختر امروزی)
درگذشت	دهلران
محل زندگی	جایْدَر، شیراز و دِهلُران
ملیت	ایرانی
پیشه	شاعر
آثار	دیوان میرنوروز
دوره	صفوی

میرنوروز ملقب به رند لرستان نام یکی از شاعران لر در قرن دوازدهم هجری است. او تأثیرات فراوانی را بر استان‌های لرستان، ایلام و خوزستان گذاشت. تا آن جا که هنوز برخی از طوایف لر، اشعار حزن و طرب‌انگیز خود را بر مبنای اشعار او می‌سرایند و می‌نوازند. قطعاً او از مشهورترین شاعران لر زبان است که آمیختگی اشعار او با موسیقی لری باعث فراگیری اشعارش در میان مناطق لرنشین شده‌است به طوری که کمتر کسی در این مناطق وجود دارد که بیتی از او را حفظ نداشته باشد. در دیوان او اشعار فارسی نیز به چشم می‌خورد.

زندگی

محل تولد او در دشت جایدر پلدختر امروزی است. تاریخ تولد میرنوروز دقیقاً مشخص نیست. اما از آنجا که او نوه احمد، فرزند شاهوردیخان (متوفی به سال ۱۰۰۶) بوده‌است، احتمالاً در اواخر حکومت شاه سلیمان یعنی حدود سال‌های ۱۱۰۳ یا ۱۱۰۵ هجری قمری (۱۶۹۱ یا ۱۶۹۳ میلادی) متولد شده‌است. اسفندیار غضنفری امرایی معتقد است او در زمان شاه طهماسب دوم، مقارن با هجوم افاغنه و ظهور نادرشاه می‌زیسته‌است. قرائن هم تأییدکننده این موضوع است زیرا در اواخر حکومت صفوی شیرازه کار از هم می‌پاشد و نابسامانی کشور را فرا می‌گیرد. چنان‌که میرنوروز این دو بیت را می‌سراید:

تن برهنه در بن غاری چو خفاش		بهتر از دیدن روی قزلباش
تُف دِ ری دَس پَتی ار کُر شایی		چی قَرون شا سلیمو ناروائی

او در عصر اسفناکی می‌زیسته‌است و زندگی فقیرانه‌ای داشته‌است به همین دلیل در میان اشعار او، اشعار سیاسی نیز به چشم می‌خورد. آنچه از اشعارش بر می‌آید این است که او به شیراز هم سفری داشته‌است و با زنی زیبارو ازدواج می‌کند که البته بعداً او را طلاق می‌دهد. او در دهلران فوت می‌کند. بنابر تحقیق احمد پرویز قبر این شاعر در آبگرم دهلران است که امروزه گودالی بیش نیست اما مورد احترام شدید اهالی محل است.

آثار

تنها اثر او دیوان اوست که نخستین بار توسط اسفندیار غضنفری امرایی جمع‌آوری و در سال ۱۳۴۷ شمسی چاپ شد. پس از آن تا سال ۱۳۷۰ پنج بار به چاپ رسید که هر بار خیلی زود نایاب گردید.

اشعار

بی تردید میرنوروز شعر لری را دوام و قوام بخشید. هیچ سراینده شعر لری نیست که شعر بسراید ولی از او تقلید نکند. نمونه شعر:

خُرموه خرم دِله جاکه لرونه		هرکجا لر بچیه شیرین زبونه
ای دلی کُت کُت بویی وا لالکِ‌هاست		ترک دوسیش بکنی هر که نهاست

@mirnevrooz

با عرض درود خدمت عزیزان علی حسین بخشی هستم ، فعال اشعار میرنوروز ، اصالتا طایفه موگویی از روستای فهره توابع شهرستان الیگودرز ، طایفه و باب موگویی تنها طایفه بختیاری هست که اشعار شاعر میرنوز در این طایفه زمزمه می شود حتی مقام و سبک میرنوروز روستا با روستا فرق دارد مثلا در روستاهای پشت کوه موگویی سبک خوانش و آواز میرنورز خوانی با پیشکوه موگویی فرق دارد و اشعار زیادی مردم و پیرمردان و سالخوردگان این طایفه بختیاری حفظ هستند و اگر این اشعار جمع آوری نشود به نابودی و فراموشی می رود که این حقیر علی حسین بخشی با پیج اینستاگرام شاعر لر میرنورز @mirnevrooz از سال ۱۳۹۷ شروع به برگزاری لایوهایی با موضوع نوای دلنشین میرنوروز که حمایت زیادی از طرف همتباران باب موگویی و استقبال بیش از حد همتباران بختیاری شده ، حقیر از سال 1390 شروع به جمع آوری و پژوهش میدانی جهت اشعار شاعر بزرگ میرنوروز به گویش موگویی مشغول شده ام که تا بحال اشعار زیادی از سالخوردگان و عزیزان همتبار مخصوصا باب موگویی را جمع آوری کرده ام که اگه عمری باشه به چاپ میرسه اگه هم نشد از این اشعار محافظت میشه تا اینکه در آینده توسط عزیزی بنشر برسه ، البته این یک وصیت است از جانب من ، خداوند یار و نگهدارتان