مهمانهای ناخوانده
 | |
| نویسنده(ها) | فریده فرجام |
|---|---|
| تصویرگر(ها) | جودی فرنانفرماییان |
| کشور | تهران |
| زبان | فارسی |
| گونه(های) ادبی | قصه |
| ناشر | کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان |
تاریخ نشر | اسفند ۱۳۴۵ |
| شمار صفحات | ۲۴ |
| کتابخانه ملی ایران | شماره دیوئی: ۹۶۴-۴۳۲-۳۱۷-۳[۱] |
مهمانهای ناخوانده قصه‌ای برای ردهٔ سنی کودکان است که توسط فریده فرجام، نویسنده کودکان، بازنویسی و یک‌سال پس از تأسیس و در ۱۳۴۵ به عنوان نخستین کتاب کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با تيراژ سي هزار نسخه فقط براي چاپ اول منتشر کرد.
نخستین‌بار مهدی صبحی در دهه ۱۳۳۰ این قصهٔ قدیمی فولکلور را که سینه‌به‌سینه برای کودکان گفته‌می‌شده، جمع‌آوری و چاپ کرد. فرجام که این قصه را در دهه ۱۳۲۰ و در دوران کودکی از دایه‌اش شنیده بود، با نگاهی پژوهشی بازنویسی کرد.[۲] فرجام که یک سال پس از تأسیس کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و در ۱۳۴۵ به کار در این مجموعه دعوت می‌شود، پیشنهاد می‌کند که «مهمانهای ناخوانده» را که شش سال قبل نوشته است، در اختیار کانون بگذارد؛ و انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با چاپ کتاب مهمانهای ناخوانده در اسفند آن سال شروع‌به کار کرد.[۳]
این قصه عامیانهٔ بازنویسی‌شدهٔ ایرانی، ماجرای پیرزن مهمان‌نوازی را نقل می‌کند که از هر حیوانی که سرزده به خانه‌اش می‌آید به گرمی پذیرایی می‌کند. این پیرزن که در دهی کوچک زندگی می‌کند و یک شب که باران تندی می‌بارد، چندین بار صدای تق‌تق در خانه‌اش را می‌شنود و هربار با مهمان ناخوانده جدیدی روبرو می‌شود.
مخاطب کتاب، گروه‌های سنی سال‌های پیش از دبستان و آغاز دبستان، کلاس‌های اول، دوم و سوم، (۹–۳ سال) است.[۴] بیان مفهوم صلح و دوستی و پذیرش تفاوت‌ها، مهمان‌نوازی، مدیریت بحران، پناه‌جویی، آشتی با محیط‌زیست، ارتباط بین نسلی و آموزش هم‌زیستی مسالمت‌آمیز به کودکان را از ویژگی‌های این اثر برشمرده شده است.[۲]
مهمانهای ناخوانده از ۱۳۴۵ تا ۱۳۹۳، بیست بار و در مجموع با شمارگان ۳۷۷٬۰۰۰ نسخه[۴] از سوی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان منتشر شده و جزو پرتیراژترین کتاب‌های کودک بوده‌است.[۵] همچنین نسخهٔ الکترونیک فارسی-انگلیسی، صوتی، بریل، ترجمه به زبان کردی، و نیز به‌صورت لوح فشرده و انیمیشن مهمانهای ناخوانده نیز منتشر شده‌است. نمایشنامه‌ای به‌نام «یه خونه قد غربیل» نیز براساس این قصه نوشته شده‌است.[۶]
این کتاب در اردیبهشت ۱۳۹۶، با شماره ۱۳۹۴، در فهرست میراث ناملموس ثبت شد.[۲][۷][۵] مهمانهای ناخوانده در ۱۳۴۵ کتاب برگزیدهٔ شورای کتاب کودک شد.[۸]
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ «تولیدات کانون؛ مهمانهای ناخوانده». تولیدات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان (به عربی). دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۷-۱۳.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ «داستان «مهمانهای ناخوانده» ثبت ناملموس شد». ایسنا. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۷-۱۳.
- ↑ «مهمانهای ناخوانده اولین کتاب کانون است». کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۷-۱۳.[پیوند مرده]
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ «مهمانهای ناخوانده». وب سایت کانون پرورش فکری کوک و نوجوان. ۲۰۱۷-۰۵-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۷-۱۳.[پیوند مرده]
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ «ایبنا - کتاب «مهمانهای ناخوانده» ثبت ناملموس شد». خبرگزاری کتاب ایران (IBNA). ۲۰۱۷-۰۵-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۷-۱۳.
- ↑ «نمایشنامه‌ای دربارهٔ «مهمانهای ناخوانده» پس از 48 سال منتشر شد». خبرگزاری مهر. ۲۰۱۴-۰۹-۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۷-۱۳.
- ↑ خبرگزاری باشگاه خبرنگاران (۲۰۱۷-۰۷-۱۳). «قصه «مهمانهای ناخوانده» در فهرست میراث ناملموس ثبت شد». خبرگزاری باشگاه خبرنگاران. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۷-۱۳.
- ↑ «مهمانهای ناخوانده - دربارهٔ این کتاب». International Children's Digital Library (به اردو). دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۷-۱۳.[پیوند مرده]
پیوند به بیرون[ویرایش]
- «مصاحبه با فریده فرجام دربارهٔ مهمانهای ناخوانده». بی‌بی‌سی فارسی (به اردو). ۲۰۱۷-۰۵-۲۴. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۷-۱۳.