فهرست آثار ملی شهرستان قائنات

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

شهرستان قائنات به مرکزیت شهر قائن، در شرق ایران و شمال استان خراسان جنوبی در حد فاصل ۱۵ و ۳۳ تا ۱۲ و ۳۴ عرض جغرافیایی و ۳۸ و ۵۸ تا ۵۶ و ۶۰ طول جغرافیایی قرار دارد. شهر قاین در گذشته مرکز ایالت قهستان بوده و شهرستان قاینات در ۲۷ بهمن ۱۳۵۸ با تصویب هیئت وزیران به صورت شهرستان مستقل درآمد.[۱]

آثار ثبت‌شده[ویرایش]

ردیف نام اثر نگاره دیرینگی موقعیت شمارهٔ ثبت تاریخ ثبت منبع
۱ مسجد جامع قائن تیموری ـ صفوی قائن
۳۳°۴۳′۳۳٫۰″ شمالی ۵۹°۱۱′۳۵٫۶″ شرقی / ۳۳٫۷۲۵۸۳۳°شمالی ۵۹٫۱۹۳۲۲۲°شرقی / 33.725833; 59.193222 (مسجد جامع قاین)
۲۹۵ ۱۳۱۶/۰۹/۲۹ [۲]
۲ آرامگاه امامزاده زید بن موسی قرن ۳ و ۴ ق ـ صفویه روستای آفریزبخش سده ۱۸۹۴ ۱۳۷۶/۰۵/۱۱
۳ مسجد جامع افین ۸۵ کیلومتری جنوب شرقی قاین ۲۱۸۲ ۱۳۷۷/۰۹/۱۷
۴ مقبره حکیم ابوذرجمهر قاینی قرن۶ و ۵ ه‍.ق ـ سلجوقی (اسماعیلی) ۲ کیلومتری جنوب شهرستان قاین ۱۵۲۷۲ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۵ آرامگاه شیخ ابوالمفاخر قرن سیزدهم ۲ کیلومتری جنوب شهرستان قاین ۲۳۷۷
۶ غار فارسان شهرستان قائن، ۸۸ کیلومتری شمال غرب قائن و ۵ ک شمال روستای تغوری ۳۳۴۲ ۱۳۷۹/۱۲/۲۵
۷ غار پل خیر پیش از تاریخ شهرستان قائنات، یک کیلومتری غرب روستای اندریک ۴۱۳۷ ۱۳۸۰/۰۷/۱۰
۸ رباط زردان سلجوقی - صفویه شهرستان قائنات، روستای زردان ۴۴۵۶ ۱۳۸۰/۰۹/۰۵
۹ مزار رایک صفویه ـ قاجاریه شهرستان قائنات، ۲۸ کیلومتری جنوب شرق قاین، نزدیک روستای ورزک ۴۴۵۷ ۱۳۸۰/۰۹/۰۵
۱۰ رباط چاهک صفویه شهرستان قائنات، قاین، دهستان سده، روستای چاهک ۴۴۵۸ ۱۳۸۰/۰۹/۰۵
۱۱ حمام کارشک صفویه ـ قاجاریه شهرستان قاین در روستای کارشک در فاصله ۱۰ کیلومتری شمال شرقی شهرخضری ۴۴۹۳ ۱۳۸۰/۰۹/۰۵
۱۲ قلعه‌هاجرآباد صفویه شهرستان قائنات، بخش مرکزی، ۲/۵ ک. م شمال شرق قاین ۴۵۷۰ ۱۳۸۰/۱۰/۱۱
۱۳ قلعه کوه قائن سلجوقیان شهرستان قائنات، بخش مرکزی، ۵ کیلومتری جنوب شهر قائن بر روی کوه امام جعفری ۴۸۰۳ ۱۳۸۰/۱۲/۱۹
۱۴ خانه حقیقی زندیه شهرستان قائنات، محدوده تاریخی شهر قائن، خیابان جانبازان ۴۸۰۴ ۱۳۸۰/۱۲/۱۹
۱۵ قلعه آفریز صفویه شهرستان قائنات، روستای آفریز ۴۸۰۵ ۱۳۸۰/۱۲/۱۹
۱۶ مسجد حسینی قاجاریه شهرستان قائنات، مرکز بافت قدیم شهر قائن، خ امام رضا ۴۸۰۶ ۱۳۸۰/۱۲/۱۹
۱۷ خانه قدیمی سلطانی زندیه شهرستان قائنات، بافت قدیمی شهر قائن، خیابان جانبازان ۴۸۰۷ ۱۳۸۰/۱۲/۱۹
۱۸ مسجد محله پایین صفویه ـ قاجاریه شهرستان قاینات، بخش مرکزی، داخل شهر قاین ۵۱۵۰ ۱۳۸۰/۱۲/۲۵
۱۹ قلعه تاریخی سده اواخر صفویه استان خراسان، شهرستان قائن، روستای سده ۵۹۳۹ ۱۳۸۱/۰۵/۰۸
۲۰ آب‌انبار خضری صفویه استان خراسان، شهرستان قائن، یک کیلومتری جنوب شهر جدیدخضری ۵۹۴۰ ۱۳۸۱/۰۵/۰۸
۲۱ خانه قدیمی اقبالی اواخر قاجار استان خراسان، شهرستان قاین، کنار جاده قاین، بیرجند، سمت غرب روستای سده ۶۴۲۸ ۱۳۸۱/۰۷/۰۷
۲۲ مسجد جامع خضری صفویه شهرستان قائنات، یک کیلومتری شهر خضری ۶۶۵۳ ۱۳۸۱/۱۰/۱۰
۲۳ خانه قدیمی موسوی پهلوی شهرستان قائنات، بخش مرکزی، شهر قائن، خیابان جانبازان ۶۷۳۲ ۱۳۸۱/۱۰/۱۰
۲۴ مسجد جامع سده صفویه شهرستان آرین شهر، کنار جاده قائن به بیرجند ۶۷۳۳ ۱۳۸۱/۱۰/۱۰
۲۵ آب‌انبار بازار تیموریان شهرستان قائنات، شهر قائن، خیابان امام رضا (ع) کوچه سنگی ۶۷۳۴ ۱۳۸۱/۱۰/۱۰
۲۶ ارگ قدیمی خونیک ایلخانیان شهرستان قائنات، شهر قائن، بخش مرکزی، روستای خونیک علیا ۶۸۷۱ ۱۳۸۱/۱۰/۱۰
۲۷ پناهگاه زیر زمینی نیگ پیش از اسلام ـ اسلامی شهرستان قائن ۱۰ کیلومتری جاده قائن به بیرجند، روستای نیگ ۸۹۶۲ ۱۳۸۲/۰۳/۱۰
۲۸ غار لکی آسپور پارینه سنگی تا اسلامی شهرستان قائنات، بخش مرکزی، دهستان قائن، روستای لکی آسپور ۹۵۹۲ ۱۳۸۲/۰۵/۲۷
۲۹ غار جوجه تاریخی تا اسلامی اشهرستان قائنات، بخش مرکزی، ک. م ۳۰ جنوب شرق قائن ۱۰۱۷۷ ۱۳۸۲/۰۶/۲۳
۳۰ آسیاب افین صفویه شهرستان قائنات، بخش زهان، دهستان افین، روستای افین ۱۳۴۳۰ ۱۳۸۴/۰۷/۰۶
۳۱ قلعه کوه چاده سلجوقی (اسماعیلی) شهرستان قائنات، بخش سده، دهستان آفریز، ۲ک م جنوب روستای سراب، حد فاصل روستای سراب و چاده نارگندل ۱۵۲۷۱ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۳۲ قلعه چهل دختر قرن۶ و ۵ ه‍.ق ـ سلجوقی (اسماعیلی) شهرستان قائنات، بخش مرکزی، دهستان قاین، ۳/۵ کیلومتری جنوب شرق قاین ۱۵۲۷۲ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۳۳ قلعه کوه افین سلجوقی (اسماعیلی) شهرستان قائنات، بخش زهان، دهستان افین، ۶ کیلومتری جنوب شرق روستای افین ۱۵۲۷۳ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۳۴ محوطه تاریخی چاه الله داد قرون ۴ تا ۷ ه‍.ق شهرستان قائنات، بخش زیر کوه، دهستان پترگان، ۵۰۰ م جنوب روستای چاه ا… داد ۱۵۲۷۴ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۳۵ تپه کندری پیش از تاریخ تا تاریخی شهرستان قائنات، بخش نیمبلوک، دهستان نیمبلوک، ۵/۵ کیلومتری شرق شهر خضری ۱۵۲۷۵ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۳۶ تپه میم اسلامی (تیموری) شهرستان قائنات، بخش نیمبلوک، دهستان نیمبلوک، ۱/۸ کیلومتری شرق شهر خضری ۱۵۲۷۶ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۳۷ تپه قلعه ده کهنه اسلامی (سلجوقی تا تیموری) شهر اسفدن، یک کیلومتری شمال شهر ۱۵۲۷۷ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۳۸ تپه گیبرا ساسانی شهرستان قائنات، بخش سده، دهستان آفریز، حاشیه روستای گیبرا، مزرعه کلاته گیبرا ۱۵۲۷۸ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۳۹ قلعه کوه آبیز سلجوقی (اسماعیلی) شهرستان قائنات، بخش زیرکوه، دهستان شاسکوه، یک کیلومتری غرب روستای آبیز ۱۵۲۷۹ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۴۰ قلعه کوه زردان سلجوقی (اسماعیلی) شهرستان قائنات، بخش زهان، دهستان افین، ۶/۵ کیلومتری شمال شرق روستای زردان ۱۵۲۸۰ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۴۱ قلعه دختر چلونک سلجوقی (اسماعیلی) شهرستان قائنات، بخش زیرکوه، دهستان زیر کوه، ۵ کیلومتری جنوب غرب روستای اردکول ۱۵۲۸۱ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۴۲ قلعه دختر آهنگران اسلامی (قرن ۵ تا ۷ ه‍.ق) شهرستان قائنات، بخش زیرکوه، دهستان زیر کوه، ۴ کیلومتری جنوب غرب روستای دارج بالا ۱۵۲۸۲ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۴۳ غار پهلوان اسلامی (قرن ۸–۵ ه‍.ق) شهرستان قائنات، بخش زیر کوه، دهستان شاسکوه، ۱۰ کیلومتری غرب اسفد ۱۵۲۸۷ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۴۴ مجموعه قلعه و دژ زیرزمینی رجنگ اسلامی شهرستان قائنات، بخش نیمبلوک، دهستان نیمبلوک، روستای رجنگ ۱۵۲۸۸ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۴۵ سد فخران اسلامی شهرستان قائنات، بخش زهان، دهستان زهان، دو کیلومتری شمال شرق روستای فخران ۱۵۲۸۹ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۴۶ قلعه کوه اسفدن سلجوقی ـ اسماعیلی شهرستان قائنات، بخش مرکزی، دهستان قاین، ۸ کیلومتری شمال اسفدن، یک کیلومتری شرق روستای پایکوه ۱۵۳۰۲ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۴۷ محوطه چاه رو سلجوقی شهرستان قائنات، بخش زیر کوه، دهستان زیرکوه، ۵ کیلومتری شرق روستای دارج پایین ۱۵۳۰۳ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۴۸ قلعه خند سلجوقی ـ اسماعیلی شهرستان قائنات، بخش مرکزی، دهستان پیشکوه، دو کیلومتری شمال روستای بیهود ۱۵۳۰۴ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۴۹ قلعه دختر خوگ سلجوقی شهرستان قائنات، بخش نیمبلوک، دهستان کرخند، حدود ۲/۵ کیلومتری شمال شرق روستای خوگ ۱۵۳۰۵ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۵۰ قلعه حسن بایخان سلجوقی (اسماعیلی) شهرستان قائنات، بخش زیرکوه، دهستان پترگان، ۳ کیلومتری شمال روستای شاهرخت ۱۵۳۰۶ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۵۱ قلعه دختر جزنان تاریخی ـ ساسانی ـ سلجوقی شهرستان قائنات، بخش مرکزی، دهستان قائن، ۱/۵ک م شرق روستای جزنان ۱۵۳۰۷ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۵۲ محوطه چشمه اکبری تاریخی شهر خضری، ۵ کیلومتری جنوب غرب شهر ۱۵۳۰۸ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۵۳ بند تجنود قاجاریه شهرستان قائنات، بخش زیر کوه، دهستان زیر کوه، دو کیلومتری شمال غرب روستای تجنود ۱۵۳۱۰ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۵۴ سد سردوان ساسانی شهرستان قائنات، بخش زهان، دهستان زهان، حاشیه روستای سردوان ۱۵۳۱۴ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۵۵ مسجد گریمنچ صفویه ـ قاجاریه شهرستان قائنات، بخش نیمبلوک، دهستان نیمبلوک، داخل روستای گریمنچ ۱۵۳۱۶ ۱۳۸۴/۱۲/۲۴
۵۶ مدرسه علمیه قاین پهلوی شهر قائن، مرکز شهر، در نزدیکی مسجد جامع قائن ۱۵۴۹۶ ۱۳۸۵/۰۳/۱۷
۵۷ غار وراز (مؤمن) قرون ۵ تا ۷ ق‌م شهرستان قائنات، بخش مرکزی، دهستان مهیار، یک کیلومتری شمال روستای مشارگ ۱۶۴۴۵ ۱۳۸۵/۰۸/۲۷
۵۸ تپه پشته اوستا اسلامی تا قاجاریه شهرستان قائنات، بخش زیر کوه، دهستان شاسکوه، یک کیلومتری غرب روستای فندخت ۱۶۴۴۷ ۱۳۸۵/۰۸/۲۷
۵۹ محوطه معصوم‌آباد قرن ۷ تا تیموری شهرستان قائنات، بخش زیرکوه، دهستان پترگان، یک کیلومتری جنوب روستای معصوم‌آباد ۱۶۴۵۴ ۱۳۸۵/۰۸/۲۷
۶۰ تپه یزدان دوره میانه اسلامی تا صفویه شهرستان قائنات، بخش زیرکوه، دهستان پترگان، حاشیه روستای متروکه یزدان ۱۶۴۵۵ ۱۳۸۵/۰۸/۲۷
۶۱ تپه خوگ قرون میانه اسلامی تا صفویه شهرستان قائنات، بخش نیمبلوک، دهستان نیمبلوک، داخل روستای خوگ ۱۶۴۵۶ ۱۳۸۵/۰۸/۲۷
۶۲ تپه علی‌آباد مهرک قرن ۷ تا ۱۰ ق شهرستان قائنات، بخش زیرکوه، دهستان زیرکوه، ۳ کیلومتری غرب روستای مهرک ۱۶۴۵۷ ۱۳۸۵/۰۸/۲۷
۶۳ تپه قلعه ملا علی قرن ۷ تا۱۱ ه‍.ق شهرستان قائنات، بخش نیمبلوک، دهستان نیمبلوک، ۵۰۰ م جنوب غرب روستای علی زنگی ۱۶۴۵۸ ۱۳۸۵/۰۸/۲۷
۶۴ تپه گرد تیغ قرون ۳ و ۴ ق تا دوره تیموری شهرستان قائنات، بخش مرکزی، دهستان قاین، حاشیه غرب روستای گردتیغ ۱۶۴۵۹ ۱۳۸۵/۰۸/۲۷
۶۵ تپه و گورستان سلطان سعد قرون اولیه و میانه اسلامی شهرستان قائنات، بخش مرکزی، دهستان قاین، یک کیلومتری شمال روستای گرماب ۱۶۴۶۰ ۱۳۸۵/۰۸/۲۷
۶۶ قلعه استرآباد قاجاریه شهرستان قائنات، بخش مرکزی، دهستان قاین، ۵ کیلومتری شمال روستای اسفشاد ۱۶۴۶۱ ۱۳۸۵/۰۸/۲۷
۶۷ تپه گبری خضری تاریخی شهرستان قائنات، بخش نیمبلوک، ۱/۵ک م جنوب شهر خضری ۱۶۴۶۲ ۱۳۸۵/۰۸/۲۷
۶۸ مزار چهار گنبد قرن ۴ ق شهرستان قائنات، بخش مرکزی، داخل روستای افین ۱۶۴۶۷ ۱۳۸۵/۰۸/۲۷
۶۹ آب‌انبار حاج ملا حسین صفویه ـ قاجاریه شهرستان قائنات، بخش نیمبلوک، دهستان نیمبلوک، روستای کارشک ۱۶۴۷۱ ۱۳۸۵/۰۸/۲۷
۷۰ تپه قلعه کهنه خوگ هزاره یک ق‌م تا تاریخی ـ قرون اولیه و میانه اسلامی شهرستان قائنات، بخش نیمبلوک، دهستان نیمبلوک، روستای خوگ ۱۶۵۵۴ ۱۳۸۵/۰۸/۲۷
۷۱ بوذر جمهر قائینی صفویه ۳ ک ۰ شرق شهرستان قاین بر روی صخره ۲۷۵۹ ۱۳۷۹/۰۴/۲۲
۷۲ شاهزاده حسین (قائن) سلجوقی شهرستان قائن، بخش مرکزی، جبهه شرقی شهر قاین، حدود ۵۰۰ م مسجدجامع قاین ۱۹۱۰۰ ۱۳۸۶/۰۲/۲۰

منابع[ویرایش]

  1. «بیرجند». وبگاه رسمی دانشنامهٔ جهان اسلام. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ مارس ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۳۰ فروردین ۱۳۸۹.
  2. «پرونده مسجد جامع قائن در فهرست آثار ملی ایران». وزارت راه و شهرسازی. دریافت‌شده در ۴ فوریهٔ ۲۰۲۲.