آهن‌بر
آهن‌بَرها یا سیدروفورها (به انگلیسی: Siderophore)، مولکول‌های کوچکی هستند که به صورت کی‌لیت با آهن پیوند دارند و به‌وسیله میکروارگانیسم‌های گوناگون از قبیل باکتری‌های بی‌هوازی، قارچ‌ها و ریشه‌های گیاهان ساخته می‌شوند.
سیدروفورها به بالاترین قدرت حل‌شوندگی در ترکیب با آهن III اشتهار دارند.
ساختار[ویرایش]
سیدروفورها در حالت پایدار معمولاً ساختار هشت‌وجهی، شش کوردیناسیونی با آهن دارند؛ اگرچه گاهی آب نیز می‌تواند کوردینه شود. موثرترین سیدروفورها، آن دسته‌ای هستند که دارای لیگاندهای دودندانه هستند و با آهن ترکیب شش‌کوردینه می‌سازند، می‌باشند.
تاکنون نزدیک به ۲۰۰ نمونه سیدروفور شناسایی شده‌اند.
گوناگونی[ویرایش]
نمونه‌هایی از سیدروفورهای تولیدشده به‌وسیله برخی باکتری‌ها و قارچ‌ها:
سیدروفورهای هیدروکسامات
| سیدروفور | ارگانیسم |
|---|---|
| فریکروم | Ustilago sphaerogena |
| Desferrioxamine B | پیچیده‌قارچ pilosus
پیچیده‌قارچ coelicolor |
| Desferrioxamine E | پیچیده‌قارچ coelicolor |
| fusarinine C | فیوزاریم roseum |
| ornibactin | مجموعه بورخولدریا سپاسیا |
| رودوتورولیک اسید | Rhodotorula pilimanae |
سیدروفورهای کته‌کولات
| سیدروفور | ارگانیسم |
|---|---|
| انتروباکتین | اشریشیا کلی
enteric bacteria |
| bacillibactin | باسیلوس سوبتیلیس |
| vibriobactin | ویبریو کلرا |
لیگاندهای مختلط
| سیدروفور | ارگانیسم |
|---|---|
| پیووردین | آزوتوباکتر وینلاندی |
| پیووردین | سودوموناس آئروژینوزا |
| یرسینی‌آباکتین | یرسینیا پستیس |
