رزای موج‌سوار

رُزای موج‌سوار
آلبوم استودیویی از پیکسیز
انتشار	۲۱ مارس ۱۹۸۸
ژانر	آلترنیتیو راک، کالج راک
مدت	۳۲:۵۰
ناشر	۴ای‌دی
تهیه‌کننده	استیو آلبینی

رُزای موج‌سوار (به انگلیسی: Surfer Rosa) نام اولین آلبوم بلند گروه پیکسیز، گروه آلترنیتیو راک آمریکایی‌ست که در مارس ۱۹۸۸ توسط ناشر مستقل انگلیسی، 4AD، منتشر شد. درون‌مایه غیرمعمول این آلبوم، به مباحثی همچون قطع عضو و هرزه‌چشمی می‌پردازد که با تکنیک‌های آزمایشی ضبط و همین‌طور صدای متمایز درامز همراه شده‌است. روزای موج‌سوار بسیاری از عناصری که در آثار اولیه پیکسیز دیده می‌شد را در خود دارد، که از جمله این عناصر می‌توان اشعاری به زبان اسپانیایی و همین‌طور اشاره‌هایی به پورتو ریکو را نام برد.

به خاطر مستقل بودن 4AD، توزیع این آلبوم در ایالات متحده توسط ناشر Rough Trade Records صورت پذیرفت. با این حال، هم در ایالات متحده و هم در بریتانیا، نتوانست وارد جداول موسیقی شود. Gigantic تنها تک‌آهنگ این آلبوم بود و موفق شد در جدول تک‌آهنگ‌های بریتانیا مقام ۹۳ را کسب کند. با این وجود، روزای موج‌سوار در سال ۱۹۹۲ توسط Elektra Records در ایالات متحده بازنشر شد و در سال ۲۰۰۵ موفق شد گواهی طلا از طرف Recording Industry Association of America دریافت کند.

منتقدین موسیقی اغلب از روزای موج‌سوار به عنوان یک آلبوم دلپسند یاد می‌کنند و اغلب اوقات هم این آلبوم در فهرست بهترین آلبوم‌های راک همه دوران‌ها قرار می‌گیرد. بسیاری از خواننده‌های سبک آلترنیتیو، از جمله Billy Corgan و PJ Harvey، از این آلبوم به عنوان آلبومی که الهام‌بخش آن‌ها بوده‌است، یاد کرده‌اند؛ کرت کوبین، گیتاریست و خواننده گروه نیروانا مکرراً اذعان می‌داشت که روزای موج‌سوار تأثیر بسیار زیادی بر روی آلبوم بی‌خیال داشته‌است و در سال ۱۹۹۳، کوبین تهیه‌کننده آلبوم، استیو آلبینی را به منظور تهیه‌کردن آلبوم در رحم انتخاب کرد.

پیش‌زمینه

پیش از منتشر شدن مینی‌آلبوم پیکسیز که Come On Pilgrim نام داشت و در اکتبر ۱۹۸۷ منتشر شد، Ivo Watts-Russell رئیس 4AD، به گروه پیشنهاد داد تا برای ضبط یک آلبوم بلندمدت به استودیو بیایند. طرح اولیه این بود که یک آلبوم جدید در Fort Apache Studios ضبط شود، جایی که گروه قبلاً The Purple Tape و Come On Pilgrim را تهیه کرده بود. با این حال، به خاطر اختلاف نظر بین مدیر برنامه‌های گروه، Ken Goes و Gary Smith، تهیه‌کننده آلبوم The Purple Tape، پیکسیز در نهایت به دنبال یک تهیه‌کننده جدید برای ضبط آلبوم گشت. بنا بر پیشنهاد یکی از همکاران در 4AD به نام Watts-Russell، شخصی به نام Steve Albini، خواننده قبلی گروه Big Black برای ضبط آلبوم انتخاب شد. منیجز پیکسیز، Ken Goes که قبلاً یک نوار از Come On Pilgrim را برای آلبینی فرستاده بود، کمی پس از منتشر شدن Come On Pilgrim، او را به یک مهمانی شام در خانه درامر گروه David Lovering در بوستون دعوت کرد.

آلبینی اعضای گروه را ملاقات کرد و آن‌ها دربارهٔ اینکه آلبوم بعدی چگونه باید باشد، با هم بحث کردند. بر طبق گفته آلبینی، «[گروه و من] روز بعد در استودیو بودیم». Paul Kolderie که با Smith در Fort Apache Studios کار کرده بود، استودیو ضبط بوستون Q Division را به آلبینی پیشنهاد کرد. این کار باعث ایجاد تنش بین Smith و Kolderie شد و Kolderie بعدها گفت که «گری اغلب پیشنهادها مرا رد می‌کرد، او فکر می‌کرد من می‌خوام دسیسه‌چینی کنم تا پروژه را از کفش دربیاورم».

ضبط و تهیه‌کنندگی

پیکسیز در دسامبر ۱۹۸۷ به Q Division رفت و ده روز از وقت استودیو را برای ضبط آلبوم رزرو کرد. 4AD بودجه‌ای برابر با ۱۰٫۰۰۰ دلار آمریکا به گروه اختصاص داد. هزینه تهیه‌کنندگی آلبینی ۱٫۵۰۰ دلار آمریکا بود و او هیچ گونه حق امتیازی از ترانه‌ها دریافت کرد. آلبینی عادت داشت که از گروه‌ها هیچ گونه حق امتیازی دریافت نکند و این کار را «نوعی اهانت به گروه» می‌دانست. Jon Lupfer از Q Division در کنار آلبینی در استودیو به عنوان دستیار کار کرد. فرایند ضبط آلبوم، کل آن ده روز رزروشده به طول انجامید و میکس کردن ووکال‌ها هم متعاقباً در استودیو انجام گرفت.

آلبینی از تکنیک‌های غیرمعمولی برای ضبط استفاده کرد. برای ضبط کردن ووکال‌های پشتیبان Kim Deal در ترانه Where Is My Mind? و ووکال اصلی او در ترانه Gigantic، آلبینی تجهیزات استودیو را جابجا کرد و عمل ضبط را در حمام استودیو انجام داد تا یک صدای پژواک واقعی به دست آید. بر طبق گفته John Murphy، شوهر Deal در آن موقع، «آلبینی صدای استودیو را دوست نداشت». آلبینی بعدها گفت که عمل ضبط می‌توانست در یک هفته تمام شود، اما «ما تصمیم گرفتیم کارهای تمرینی بیشتری برای تلف کردن وقت انجام دهیم و ببینیم آیا چیز خوبی از آب در می‌آید یا نه». به عنوان مثال، در ترانه Something Against You آلبینی صدای Black Francis را به وسیلهٔ یک آمپلی‌فایر گیتار فیلتر کرد تا یک «بافت کاملاً بدخیم و ناموزون» بدست آید.

صدای یک گفتگو بین آلبینی و فرانسیس را می‌توان در انتهای ترانه Oh My Golly! شنید.

موسیقی

همانند Come On Pilgrim، آلبوم روزای موج‌سوار هم از تعدادی سبک موسیقایی مختلف تشکیل شده بود. از آهنگ‌های گیتاری پاپ همانند Broken Face, Break My Body و Brick Is Red گرفته تا آهنگ‌های ملودیک‌تر و آهسته مانند Where Is My Mind?. خواننده و ترانه‌نویس اصلی گروه Black Francis کل آهنگ‌ها را به جز Gigantic نوشته‌است که در نوشتن این آهنگ، Kim Deal هم همکاری داشته‌است. Gigantic یکی از دو آهنگی در این آلبوم است که Deal خواننده اصلی است.

محتوای شعری آلبوم روزای موج‌سوار، حاوی اشاراتی در مورد قطع عضو و زنا با محارم در ترانه Break My Body و Broken Face است و اشاره‌هایی هم به فوق قهرمانان در ترانه Tony's Theme وجود دارد. در ترانه Gigantic اشاره‌هایی به هرزه‌چشمی وجود دارد و Bone Machine و Where Is My Mind? هم حاوی اشعار سورئالیستی هستند. اشعار اسپانیایی و اشاره‌هایی به پورتو ریکو در ترانه‌هایی همچون Oh My Golly! و Vamos یافت می‌شود. ترانه Vamos قبلاً هم در Come On Pilgrim منتشر شده بود و برای روزای موج‌سوار دوباره ضبط شد. بسیاری از مضامینی که در آثار قبلی وجود داشتند در روزای موج‌سوار هم ظاهر شدند؛ با این حال، برخلاف آلبوم‌های بعدی گروه، ترانه‌های آلبوم روزای موج‌سوار همگی دربارهٔ یک موضوع نیستند.

دیگر درون‌مایه‌های غیرمعمول هم در آلبوم وجود دارد. Cactus توسط یک زندانی روایت می‌شود که از دوست‌دخترش درخواست کرده لباسش را با خون لکه‌دار کند و برای او بفرستد. Gigantic یک «آهنگ غیرشرمسارانه ستایش‌آمیز در مورد یک مرد سیاه‌پوست دارای اندام جنسی بزرگ» است و از فیلم سال ۱۹۸۶ Crimes of the Heart, گرفته شده‌است که در آن یک زن متأهل وارد یک رابطه عاطفی با یک نوجوان می‌شود. فرانسیس پس از غواصی در کارائیب انگیزه نوشتن Where Is My Mind? را پیدا کرده‌است. او بعدها گفت که «این ماهی خیلی کوچولو سعی می‌کنه مرا تعقیب کنه. نمی‌دونم چرا -- خیلی دربارهٔ رفتار ماهی‌ها نمی‌دونم».

انتشار

روزای موج‌سوار در ۲۱ مارس ۱۹۸۸ توسط 4AD در بریتانیا منتشر شد و هفته بعد وارد جدول ترانه‌های مستقل بریتانیا شد. این آلبوم ۶۰ هفته در این جدول باقی ماند و جایگاه دوم را از آن خود کرد. تا اوت همان سال، این آلبوم تنها به عنوان یک محصول صادراتی در ایالات متحده در دسترس بود. هرچند که ناشر حق انتشار جهانی به پیکسیز داده بود، اما آن‌ها به یک توزیع‌کننده در خارج از بریتانیا دسترسی نداشتند. وقتی که 4AD یک قرارداد توزیعی با زیرشاخه آمریکایی Rough Trade به امضا رساند، آلبوم بر روی vinyl و کاست تحت عنوان Surfer Rosa/Come On Pilgrim منتشر شد. در حایکه Surfer Rosa/Come On Pilgrim در قالب CD هم در بریتانیا در دسترس بود، در انتشارهای بعدی در ایالات متحده، Surfer Rosa و Come On Pilgrim به صورت مستقل بر روی CD منتشر شدند. این نسخه‌های مجزا اولین بار در ژانویه ۱۹۹۲ منتشر شدند که Elektra Records برای اولین بار دو آلبوم اولیه گروه را بازنشر می‌داد. پس از اینکه 4AD دوباره حق نشر آثار گروه در ایالات متحده را بدست آورد، هر دو آن‌ها را به صورت مجزا بر روی CD منتشر کرد. Surfer Rosa از طرف Recording Industry Association of America در سال ۲۰۰۵ و ۱۷ سال پس از انتشار اولیه‌اش، گواهی طلا دریافت کرد.

آهنگ Gigantic تنها تک‌آهنگ آلبوم بود. این آهنگ و آهنگ پشت صفحه که ترانه River Euphrates بود، در می ۱۹۸۸ در Blackwing Studios در لندن توسط Gil Norton مجدداً ضبط شدند. این تک‌آهنگ رمیکس شده نظر منتقدین را به خود جلب کرد. اما از نظر فروش با شکست مواجه شد و در جایگاه ۹۳ جدول قرار گرفت و تنها یک هفته در جدول باقی ماند. با وجود عدم موفقیت آلبوم روزای موج‌سوار از نظر تجاری، Ivo Watts-Russell گفته‌است که استقبال از آلبوم در مقایسه با Come On Pilgrim «پنج برابر» بوده‌است.

بسته‌بندی

جلد آلبوم روزای موج‌سوار» دوست یکی از دوستان» گروه را با سینه‌های لخت به نمایش می‌کشد که همانند رقاص‌های فلامنکو ژست گرفته‌است و در برابر دیوار ایستاده‌است که یک صلیب و پوستر پاره‌شده هم در دیوار قرار دارد. Simon Larbalestier که عکس‌هایی را برای همه جلدهای آلبوم‌های پیکسیز گرفته کرده‌است، به این دلیل تصمیم به این نوع چینش گرفته‌است که «ما نمی‌توانستیم حال و هوایی که ذاتاً می‌خواستیم را پیدا کنیم». بر طبق گفته Larbalestier, Black Francis از آنجا این ایده به ذهنش خطور کرد که او ترانه‌ها را در «بار اسپانیایی بی‌سرپوش» پدرش نوشته بود.

فرانسیس در سال ۲۰۰۵ دربارهٔ کاور گفت که «فقط امیدوار بودم که مردم آن را خوش‌سلیقه ببینند». بوکلت کاور حاوی تعداد بیشتری تصویر از رقصنده فلامنکو در ژست‌های گوناگون بود. هیچ گونه شعر یا محتوای نوشته‌شده‌ای به جز اطلاعات مربوط به دست اندر کاران آلبوم در بوکلت وجود نداشت.

نام آلبینی در جلد اولیه آلبوم وجود نداشت. تصاویر بوکلت در یک روز و در میخانه‌ای در روبروی ساختمان اداری 4AD گرفته شدند، بر طبق گفته Larbalestier، «آنجا یکی از تنها مکان‌هایی بود که سکوی برجسته داشت». Black Francis در مصاحبه‌ای با Joy Press در سال ۱۹۸۸ این‌طور گفت که این اشاره‌ای به یک «دختر موج‌سوار» است که «در کنار ساحل Binones در حال قدم زدن است و یک تخته موج سواری دارد، بسیار زیباست». بر طبق گفته ملودی میکر، نام آلبوم در ابتدا Gigantic همنام با آهنگ Deal بوده‌است، اما گروه از تفسیر نادرست جلد آلبوم واهمه داشتند و ان را به روزای موج‌سوار تغییر دادند. «نام» زن روی کاور و عنوان آلبوم، از شعر ترانه Oh My Golly! و بند Besando chichando con surfer rosa گرفته شده‌است.

بازخورد منقدین

مطبوعات مرتبط با موسیقی بریتانیا عموماً نظرات مثبتی راجع به آلبوم داشتند. Ian Cranna از Q می‌نویسد «چیزی که پیکسیز را از بقیه متمایز می‌کند انفجار ناگهانی ملودی پاپ خاطره‌انگیز انهاست» و اشاره کرد که آن‌ها «می‌توانند آینده روشنی داشته باشند». Mark Sinker از NME در بررسی آلبوم در مارس ۱۹۸۸ گفته کد «آنها گذشته را مجبور کردند که مثل آن‌ها باشد» و ۹٫۵ ستاره از مجموع ۱۰ ستاره را به آلبوم داد. روزای موج‌سوار از منتقدین آمریکایی هم نقدهای مثبتی دریافت کرد. Robert Christgau از The Village Voice' به آلبوم رتبه B را اهدا کرد. Spin آلبوم را «شدیداً زیبا» توصیف کرد و گروه پیکسیز را موسیقی‌دان سال نامید.

آلبوم روزای موج‌سوار در تعدادی فهرست تحت عنوان «بهترین آلبوم سال» قرار گرفته‌است. مجله مستقل موسیقی، ملودی میکر و Sounds آلبوم روزای موج‌سوار را به عنوان بهترین آلبوم سال انتخاب کردند. NME و Record Mirror آلبوم را به ترتیب در مکان‌های دهم و ۱۴ قرار دادند. با این حال، روزای موج‌سوار موفق به قرار گرفتن در نظرسنجی سالانه Pazz & Jop نشریه Village Voice نشد و هیچ‌کدام از نشریات آمریکایی هم آن را در فهرست بهترین آلبوم‌های سال قرار ندادند. تعدادی از مجله‌های مرتبط با موسیقی هم آلبوم روزای موج‌سوار را در زمره بهترین آلبوم‌های آلترنیتیو راک دهه ۱۹۸۰ میلادی قرار داده‌اند. نشریه رولینگ استون در سال ۱۹۹۲ که آلبوم را برای نسخه بازانتشاری Surfer Rosa/Come On Pilgrim توسط الکترا رکوردز بررسی می‌کرد، سه ستاره به آن اهدا کرد. با این حال وقتی که همین نشریه در سال ۲۰۰۴ مجدداً آلبوم را بررسی کرد، تمام پنج ستاره را به آن اختصاص داد. آلبوم در تعدادی از فهرست‌های بهترین آلبوم‌های تمام دوران‌ها هم قرار گرفته‌است و مکرراً از آن به عنوان یکی از بهترین آلبوم‌های دهه ۸۰ میلادی نام برده می‌شود.

تأثیر

هم آلبوم روزای موج‌وار و هم تهیه‌کنندگی آلبینی بر روی موسیقی آلترنیتیو راک و بخصوص سبک گرانج تأثیرگذار بوده‌اند. کرت کوبین، گیتاریست و خواننده گروه نیروانا، از آلبوم روزای موج‌سوار به عنوان آلبومی که پایه و اساس نوشتن بی‌خیال بوده، یاد کرده‌است. وقتی که کوبین برای اولین بار به این آلبوم گوش کرد، الگویی برای ترکیب کردن نویز سنگین با پاپ کشف کرد که مد نظرش بود. او در سال ۱۹۹۳ گفت که «ترانه‌هایی از روزای موج‌سوار شنیدم که مشابه ترانه‌هایی بودند که خودم قبلاً نوشته بودم، اما آن‌ها را دور انداخته بودم، چرا که می‌ترسیدم آن‌ها را جلوی هرکسی اجرا کنم». کوبین در سال ۱۹۹۳، استیو آلبینی را برای تهیه‌کردن سومین آلبوم استودیویی گروهش، در رحم، استخدام کرد، عمدتاً به این خاطر که او تهیه‌کننده روزای موج‌سوار بوده‌است. Billy Corgan از گروه The Smashing Pumpkins هم روزای موج‌سوار را به صورت «چیزی که مرا به جنب و جوش واداشت، خدای من، بسیار تر و تازه بود، بدون لنگیدن ترکوند» توصیف کرده‌است. او بخصوص از صدار درامز آلبوم خوشش آمده بود و اظهار داشت که گروه The Smashing Pumpkins برای یادگیری عناصر فنی این اثر، ان را مورد مطالعه قرار داده‌است. PJ Harvey گفته‌است که روزای موج‌سوار «مغز مرا ترکوند» و او «بلافاصله شروع به گشتن به دنبال آلبینی کرد».

افراد وابسته به گروه پیکسیز تحت تأثیر آلبوم قرار گرفته بودند. Ivo Watts-Russell اظهار داشته‌است که «وقتی برای اولین بار آلبوم روزای موج‌سوار را شنیدم، فکر نمی‌کردم که پیکسیز بتواند مثل The Fall باشد. این واکنش بلافاصله من پس از شنیدن آلبوم بود. به بیانی دیگر، به طرز باورنکردنی ناپخته». Gary Smith که در آن هنگام اختلاف نظرهایی با گروه داشت، معترف بود که او «بسیار خوشحال بود که گروه پیکسیز چنین اثر قوی و پرخاشگرانه را ایجاد کرده‌اند». J Mascis از گروه Dinosaur Jr. در مقایسه این اثر با آثار بعدی پیکسیز، Bossanova و Trompe le Monde، بیان داشت که او فکر می‌کرد تهیه‌کنندگی استیو آلبینی «صدای بهتری نسبت به بقیه داشته‌است».

منابع

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Surfer Rosa». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۴.