آخرین عصر یخبندان: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
M.afshini70 (بحث | مشارکت‌ها)
۱۶۹ ویرایش‌ها
جزبدون خلاصۀ ویرایش
ابرابزار
خط ۱: خط ۱:
'''آخرین عصر یخبندان''' نزدیک به ۱۱۵ هزار سال پیش تا ۱۱۷۰۰ سال پیش رخ داد این آخرین یخبندان جزئی از الگویی بزرگتر از یخبندان و دوره‌های [[میان‌یخچالی]] است که با نام [[یخبندان کواترنری]] شناخته می‌شود و پیشینهٔ آن به ۲٬۵۸۸٬۰۰۰ سال پیش بازمی‌گردد. در آخرین عصر یخبندان، [[آخرین بیشینه یخچالی]] در ۲۲ هزار سال پیش روی داده‌است.
'''آخرین عصر یخبندان''' بخبندانی است که در اواخر دورهٔ [[پلیستوسن]] (دوره پلیستوسن: از ۱٫۸ میلیون سال تا ۱۱ هزار سال پیش) رخ داد. این یخبندان بطور تقریبی از ۷۰ هزار تا ۱۰٫۵۰۰ سال پیش ادامه داشت. در طی این دوران درجه حرارت کره زمین در حدود ۷ درجه نسبت به درجهٔ کنونی کمتر بود. قاره‌ها بطور وسیعی از قشری از یخ پوشیده بودند و عمق آب دریاها بین ۱۴۰–۱۰۰ متر کمتر از عمق کنونی بود.<ref>{{پک|武光|2012|ک=地図・年表・図解でみる日本の歴史 上|ص=10}}</ref>

از دید باستان‌شناسی انسانی، آخرین عصر یخبندان در دورهٔ [[پارینه‌سنگی]] و اوایل [[میان‌سنگی]] روی می‌دهد. هنگامی که رویدادهای یخبندانی آغاز می‌شود، [[انسان خردمند]] در [[عرض جغرافیایی|عرض‌های جغرافیایی]] پایین‌تر زندانی می‌شود و از ابزارهایی استفاده می‌کند که نسبت به ابزارهای کاربردی [[نئاندرتال]]‌ها در غرب و مرکز [[اوراسیا]] و ابزارهای [[انسان راست‌قامت]] در آسیا قابل مقایسه بود. در اواخر این رویداد، انسان‌های خردمند به اوراسیا و استرالیا مهاجرت می‌کنند. داده‌های ژنتیکی و باستان‌شناسی می‌گویند که انسان‌های پارینه‌سنگی برای چیرگی بر عصر یخبندان به سرزمین‌هایی رفتند که درخت‌های با فاصله از هم داشتند و در جاهایی توزیع شدند که نور و مواد اولیه لازم برای فوتوسنتز وجود داشت و از ورود به جنگل‌های انبوه خودداری کردند.<ref name=Gavashelishvili23>{{cite journal |author1=Gavashelishvili, A. |author2=Tarkhnishvili, D. |year=2016 |title= Biomes and human distribution during the last ice age |journal= Global Ecology and Biogeography |doi=10.1111/geb.12437 |volume=25 |pages=563–574}}</ref>

فرار از یخبندان در ۱۵ هزار سال پیش باعث شد تا انسان‌ها از آسیا به آمریکا مهاجرت کنند.

در آخرین عصر یخبندان، سطح دریا ۱۲۰ متر پایین‌تر از سطح فعلی خود بود و حداقل در ۱۰۰ سال گذشته، [[افزایش سطح آب دریاها|سطح دریا]] سالانه با حداقل سرعت ۱٫۸ متر افزایش یافته‌است.<ref>{{cite journal|journal=Surveys in Geophysics|author=Bruce C. Douglas |title=Global sea rise: a redetermination |volume=18 |pages=279–292 |year=1997 |doi=10.1023/A:1006544227856 |issue=2/3|bibcode = 1997SGeo...18..279D}}</ref>

== نیم کرهٔ شمالی ==
می‌توان گفت تقریباً سراسر کانادا و بخش‌های شمالی آمریکا از یخ پوشیده شد و [[یخسار لارنتی]] سراسر آن را فراگرفت. آلاسکا به دلیل خشک بودن هوا از یخ پوشیده نشد. محدوده‌های یخی در [[کوه‌های راکی]] وجود داشت همچنین [[یخسار کوردیلران]] به صورت [[میدان یخچالی|میدان]] و [[کلاهک یخچالی]] در [[سیرا نوادا (ایالات متحده)|سیرا نوادای آمریکا]] در شمال کالیفرنیا ایجاد شد.<ref>{{Cite thesis |type=Ph.D. |title=Extent, timing, and climatic significance of latest Pleistocene and Holocene glaciation in the Sierra Nevada, California |url=http://www.osti.gov/bridge/servlets/purl/527434-ROZavF/webviewable/ |last=Clark |first=D.H. |publisher=Washington University |location=Seattle |format=PDF 20 Mb}}</ref> بریتانیا، بخش اصلی اروپا و شمال غرب آسیا، [[یخسار اسکاندیناویایی]] تشکیل شد و بخش‌های شمالی جزایر بریتانیا، آلمان، لهستان و روسیه را هم فراگرفت تا به [[شبه‌جزیره تایمیر]] در غرب صربستان رسید.<ref>{{cite journal |author=Möller, P.|title=Severnaya Zemlya, Arctic Russia: a nucleation area for Kara Sea ice sheets during the Middle to Late Quaternary |journal=Quaternary Science Reviews |volume=25 |issue=21–22 |pages=2894–2936 |year=2006 |url=http://www.geol.lu.se/personal/prm/PDF_papers%20full%20text/QSR-2007_SZ_Severnaya_Z.pdf |format=PDF 11.5 Mb |doi=10.1016/j.quascirev.2006.02.016|display-authors=etal|bibcode=2006QSRv...25.2894M}}</ref> یخبندان غرب صربستان در حدود ۱۶ هزار تا ۱۵ هزار سال پیش از میلاد روی داد و بعد از اروپا بود که در حدود ۲۰ هزار تا ۱۶ هزار سال پیش از میلاد بوده‌است.<ref>[http://atlas-conferences.com/c/a/h/i/79.htm Matti Saarnisto: ''Climate variability during the last interglacial-glacial cycle in NW Eurasia.'' Abstracts of PAGES – PEPIII: Past Climate Variability Through Europe and Africa, 2001] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080406040411/http://atlas-conferences.com/c/a/h/i/79.htm |date=April 6, 2008}}</ref> شمال شرق صربستان با یخسارهای قاره ای پوشیده نشده بود<ref>{{cite journal |author=Gualtieri, Lyn|title=Pleistocene raised marine deposits on Wrangel Island, northeast Siberia and implications for the presence of an East Siberian ice sheet |journal=Quaternary Research |volume=59 |issue=3 |pages=399–410 |date=May 2003 |doi=10.1016/S0033-5894(03)00057-7 |display-authors=etal|bibcode=2003QuRes..59..399G}}</ref> بلکه با میدان‌های یخچالی بزرگ اما محدود که رشته کوه‌های شمال شرق صربستان را فرا گرفته بودند، پوشانده شده بود.<ref>{{harvnb|Ehlers|Gibbard|2004 III|pp=321–323}}</ref><ref>{{cite journal |author1=Barr, I.D |author2=Clark, C.D. |title=Glaciers and Climate in Pacific Far NE Russia during the Last Glacial Maximum |journal=Journal of Quaternary Science |year=2011 |doi=10.1002/jqs.1450 |volume=26 |issue=2 |pages=227 |bibcode=2011JQS....26..227B}}</ref>

اقیانوس منجمد شمالی مانند امروز بود و احتمالاً سطح آن را لایهٔ نازکی از یخ به همراه [[کوه یخی]] در بخش‌هایی از آن گرفته بود و در آن [[یخزایی]] روی می‌داد. این اقیانوس سراسر پوشیده از یخ نبود و در فصل‌هایی روی آب باز بوده‌است.<ref>{{cite journal |author=Spielhagen, Robert F.|title=Arctic Ocean deep-sea record of northern Eurasian ice sheet history |journal=Quaternary Science Reviews |volume=23 |issue=11–13 |pages=1455–83 |year=2004 |doi=10.1016/j.quascirev.2003.12.015 |display-authors=etal|bibcode=2004QSRv...23.1455S}}</ref>

مناطق شرقی [[قفقاز]] و کوهستان‌های [[ایران]] و [[ترکیه]] تنها پوشیده از میدان‌های یخچالی محلی و صفحه‌های یخی کوچک بود.<ref>{{cite web |author1=Williams, Jr. , Richard S. |author2=Ferrigno, Jane G. |title=Glaciers of the Middle East and Africa – Glaciers of Turkey |year=1991 |work=U.S.Geological Survey Professional Paper 1386-G-1 |url=http://pubs.usgs.gov/pp/p1386g/turkey.pdf |format=PDF 2.5 Mb}}{{سخ}}{{cite web |author=Ferrigno, Jane G. |title=Glaciers of the Middle East and Africa – Glaciers of Iran |year=1991 |work=U.S.Geological Survey Professional Paper 1386-G-2 |url=http://pubs.usgs.gov/pp/p1386g/iran.pdf |format=PDF 1.25 Mb}}</ref>


== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس|۲}}


== منابع ==
== منابع ==

نسخهٔ ‏۱۸ اوت ۲۰۱۸، ساعت ۲۰:۵۴

آخرین عصر یخبندان نزدیک به ۱۱۵ هزار سال پیش تا ۱۱۷۰۰ سال پیش رخ داد این آخرین یخبندان جزئی از الگویی بزرگتر از یخبندان و دوره‌های میان‌یخچالی است که با نام یخبندان کواترنری شناخته می‌شود و پیشینهٔ آن به ۲٬۵۸۸٬۰۰۰ سال پیش بازمی‌گردد. در آخرین عصر یخبندان، آخرین بیشینه یخچالی در ۲۲ هزار سال پیش روی داده‌است.

از دید باستان‌شناسی انسانی، آخرین عصر یخبندان در دورهٔ پارینه‌سنگی و اوایل میان‌سنگی روی می‌دهد. هنگامی که رویدادهای یخبندانی آغاز می‌شود، انسان خردمند در عرض‌های جغرافیایی پایین‌تر زندانی می‌شود و از ابزارهایی استفاده می‌کند که نسبت به ابزارهای کاربردی نئاندرتال‌ها در غرب و مرکز اوراسیا و ابزارهای انسان راست‌قامت در آسیا قابل مقایسه بود. در اواخر این رویداد، انسان‌های خردمند به اوراسیا و استرالیا مهاجرت می‌کنند. داده‌های ژنتیکی و باستان‌شناسی می‌گویند که انسان‌های پارینه‌سنگی برای چیرگی بر عصر یخبندان به سرزمین‌هایی رفتند که درخت‌های با فاصله از هم داشتند و در جاهایی توزیع شدند که نور و مواد اولیه لازم برای فوتوسنتز وجود داشت و از ورود به جنگل‌های انبوه خودداری کردند.[۱]

فرار از یخبندان در ۱۵ هزار سال پیش باعث شد تا انسان‌ها از آسیا به آمریکا مهاجرت کنند.

در آخرین عصر یخبندان، سطح دریا ۱۲۰ متر پایین‌تر از سطح فعلی خود بود و حداقل در ۱۰۰ سال گذشته، سطح دریا سالانه با حداقل سرعت ۱٫۸ متر افزایش یافته‌است.[۲]

نیم کرهٔ شمالی

می‌توان گفت تقریباً سراسر کانادا و بخش‌های شمالی آمریکا از یخ پوشیده شد و یخسار لارنتی سراسر آن را فراگرفت. آلاسکا به دلیل خشک بودن هوا از یخ پوشیده نشد. محدوده‌های یخی در کوه‌های راکی وجود داشت همچنین یخسار کوردیلران به صورت میدان و کلاهک یخچالی در سیرا نوادای آمریکا در شمال کالیفرنیا ایجاد شد.[۳] بریتانیا، بخش اصلی اروپا و شمال غرب آسیا، یخسار اسکاندیناویایی تشکیل شد و بخش‌های شمالی جزایر بریتانیا، آلمان، لهستان و روسیه را هم فراگرفت تا به شبه‌جزیره تایمیر در غرب صربستان رسید.[۴] یخبندان غرب صربستان در حدود ۱۶ هزار تا ۱۵ هزار سال پیش از میلاد روی داد و بعد از اروپا بود که در حدود ۲۰ هزار تا ۱۶ هزار سال پیش از میلاد بوده‌است.[۵] شمال شرق صربستان با یخسارهای قاره ای پوشیده نشده بود[۶] بلکه با میدان‌های یخچالی بزرگ اما محدود که رشته کوه‌های شمال شرق صربستان را فرا گرفته بودند، پوشانده شده بود.[۷][۸]

اقیانوس منجمد شمالی مانند امروز بود و احتمالاً سطح آن را لایهٔ نازکی از یخ به همراه کوه یخی در بخش‌هایی از آن گرفته بود و در آن یخزایی روی می‌داد. این اقیانوس سراسر پوشیده از یخ نبود و در فصل‌هایی روی آب باز بوده‌است.[۹]

مناطق شرقی قفقاز و کوهستان‌های ایران و ترکیه تنها پوشیده از میدان‌های یخچالی محلی و صفحه‌های یخی کوچک بود.[۱۰]

پانویس

  1. ↑ Gavashelishvili, A.; Tarkhnishvili, D. (2016). "Biomes and human distribution during the last ice age". Global Ecology and Biogeography. 25: 563–574. doi:10.1111/geb.12437.
  2. ↑ Bruce C. Douglas (1997). "Global sea rise: a redetermination". Surveys in Geophysics. 18 (2/3): 279–292. Bibcode:1997SGeo...18..279D. doi:10.1023/A:1006544227856.
  3. ↑ Clark, D.H. Extent, timing, and climatic significance of latest Pleistocene and Holocene glaciation in the Sierra Nevada, California (PDF 20 Mb) (Ph.D.). Seattle: Washington University.
  4. ↑ Möller, P.; et al. (2006). "Severnaya Zemlya, Arctic Russia: a nucleation area for Kara Sea ice sheets during the Middle to Late Quaternary" (PDF 11.5 Mb). Quaternary Science Reviews. 25 (21–22): 2894–2936. Bibcode:2006QSRv...25.2894M. doi:10.1016/j.quascirev.2006.02.016.
  5. ↑ Matti Saarnisto: Climate variability during the last interglacial-glacial cycle in NW Eurasia. Abstracts of PAGES – PEPIII: Past Climate Variability Through Europe and Africa, 2001 بایگانی‌شده در آوریل ۶, ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine
  6. ↑ Gualtieri, Lyn; et al. (May 2003). "Pleistocene raised marine deposits on Wrangel Island, northeast Siberia and implications for the presence of an East Siberian ice sheet". Quaternary Research. 59 (3): 399–410. Bibcode:2003QuRes..59..399G. doi:10.1016/S0033-5894(03)00057-7.
  7. ↑ (Ehlers، Gibbard و 2004 III، صص. 321–323)
  8. ↑ Barr, I.D; Clark, C.D. (2011). "Glaciers and Climate in Pacific Far NE Russia during the Last Glacial Maximum". Journal of Quaternary Science. 26 (2): 227. Bibcode:2011JQS....26..227B. doi:10.1002/jqs.1450.
  9. ↑ Spielhagen, Robert F.; et al. (2004). "Arctic Ocean deep-sea record of northern Eurasian ice sheet history". Quaternary Science Reviews. 23 (11–13): 1455–83. Bibcode:2004QSRv...23.1455S. doi:10.1016/j.quascirev.2003.12.015.
  10. ↑ Williams, Jr. , Richard S.; Ferrigno, Jane G. (1991). "Glaciers of the Middle East and Africa – Glaciers of Turkey" (PDF 2.5 Mb). U.S.Geological Survey Professional Paper 1386-G-1.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
    Ferrigno, Jane G. (1991). "Glaciers of the Middle East and Africa – Glaciers of Iran" (PDF 1.25 Mb). U.S.Geological Survey Professional Paper 1386-G-2.

منابع

  • 武光, 誠 (2012). 地図・年表・図解でみる日本の歴史 上 (به ژاپنی). 小学館.

پیوند به بیرون


برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=آخرین_عصر_یخبندان&oldid=24347642»