وحید میرزاده

سید محمد وحید میرزاده
زادهٔ	۲ فروردین ۱۳۳۷ کرمانشاه
درگذشت	۸ اسفند ۱۳۹۰ تهران
پیشه	فعال ملی مذهبی عضو جنبش مسلمانان مبارز مقاله‌نویس روزنامه‌نگار عضو مؤسس شورای تحریریه نشریه ایران فردا
همسر(ها)	زهرا رشیدی
فرزندان	۲

سید محمد وحید میرزاده (زاده ۲ فروردین ۱۳۳۷ - درگذشت ۸ اسفند ۱۳۹۰)، او یکی از فعالان ملی-مذهبی بود. همچنین سید محمد وحید میرزاده عضو جنبش مسلمانان مبارز، عضو شورای شورای فعالان ملی-مذهبی ایران او یک روزنامه‌نگار بود. محمد یک از روزنامه‌نگاران ایران فردا بود، همچنین محمد یک مقاله‌نویس و مهندس عمران بود. او همچنین مؤسس شورای تحریریه بوده است.

زندگی

وحید میرزاده در فروردین ماه ۱۳۳۷ در کرمانشاه متولد شد. پدرش سید محمود از تاجران کرمانشاه و مادرش احترام نیز دختر کاظم صمدی از تاجران آن شهر بود. میرزاده تحصیلات ابتدایی تا دبیرستان خود را در کرمانشاه ادامه داد و پس از آن مدرک مهندسی خود را در رشتهٔ عمران از دانشگاه امیرکبیر (پلی‌تکنیک تهران) دریافت کرد. وی در بهمن ۱۳۶۱ با زهرا رشیدی ازدواج کرد که حاصل آن، دو دختر به نام‌های مونا و مینا بود.

میرزاده فعالیت سیاسی خود را با عضویت در «جنبش مسلمانان مبارز» آغاز کرد. در سال‌های ۱۳۶۷ – ۱۳۷۰ در چاپ و انتشار گاهنامهٔ «احیاء» به همت حسن یوسفی اشکوری ایفای نقش کرد. پس از آن، از خرداد ماه ۱۳۷۱ عضو مؤسس تحریریه و دبیر سرویس تاریخ نشریهٔ «ایران فردا» به مدیر مسئولی عزت‌الله سحابی شد و تا زمان توقیف در اردیبهشت ماه ۱۳۷۹، به فعالیت در این نشریه ادامه داد. این مجله به تدریج از دو ماهنامه به ماهنامه و دو هفته نامه تبدیل شد. از منظر میرزاده «ایران فردا» در واقع در پی پاسخگویی به نیازهای فکری و سیاسیِ بخش خاموشی از جامعهٔ ایرانی بود که می‌خواستند به مسائل، در چارچوب منافع ملی و انسانی و با دیدِ کارشناسی و درازمدت و منطقی نگاه کنند و از برج عاج آرمان‌گرایی و شور و شعف انقلابی به واقعیت‌های اجتماعی هبوط کنند. میرزاده در طول مدت انتشار ایران فردا، کوشش کرد تا تاریخ شفاهی بخش‌هایی از تاریخ معاصر ایران را با تمرکز بر نهضت مقاومت ملی ایران و کودتای ۱۳۳۲ تدوین نماید. او برای انتقال تجربیات از نسلی به نسل دیگر به انجام گفت‌وگوهای مفصلی با شخصیت‌های سیاسی-تاریخی مختلف مبادرت نمود و ماحصل کار خود را در کتابی تحت عنوان «تداوم حیات سیاسی در اختناق: تاریخ شفاهی نهضت مقاومت ملی ایران» به چاپ رسانید.

گرایش به خط محمد مصدق

علاقه و ارادت ویژهٔ او به محمد مصدق نیز در این مطالعات و پژوهش‌های گستردهٔ تاریخ معاصر ایران ریشه داشت. به زعم میرزاده: «دکتر مصدق را می‌توان به جرأت جلودار مردم‌سالاری در ایران امروز دانست.» علاوه بر این میرزاده معتقد بود که «سرنگونی دولت مصدق تنها برکناری یک هیئت دولت و به قدرت رسیدن جناحی دیگر با هر دستاویزی نبود، بلکه این رخداد به مفهوم از میان رفتن نخستین اقدام عملی برای برپایی سامانهٔ دموکراسی در ایران بود؛ یعنی زیان وارده تنها به یک مقطع زمانی در گذشته محدود نمی‌شد؛ بلکه این زیان وارده به صورت پیوسته در آیندهٔ ایران همواره بروز کرد». میرزاده در پاسخ به منتقدان دکتر مصدق عنوان داشت که «گویا کسانی که مصدق را آرمان‌خواه و ذهنی‌گرا و سنتی توصیف می‌کنند، فراموش کرده‌اند که دکتر مصدق هنگامی در جهت محدود کردن قدرت بلامنازع شاه و دربار برآمد که توانسته بود با سکانداری سیاست خارجی ایران در دنیای بیش از نیم قرن گذشته، اجماع جهانی را علیه دولت امپراتوری انگلیس در دیوان بین‌المللی لاهه به نفع ایران به دست آورد و برخلاف دیدگاهی که او را آرمان‌گرا و غیرواقع‌بین یا سیاستمدار سنتی می‌دانند چنین پیروزی بزرگی را بدون شعارهای دست‌نیافتنی و دقیقاً از راه‌های دیپلماتیک به دست آورد. انتخاب او به عنوان مرد سال از سوی مطبوعات غربی و رأی دادن قاضی انگلیسی به نفع ایران را نمی‌توان جز با واقع‌بینی و تسلط دستگاه سیاست خارجی او به حقوق بین‌الملل به گونهٔ دیگری تفسیر کرد.»

وقوف نسبت به هویت تاریخی خود، تنها به پاسداشت مجاهدت‌های محمد مصدق در مسیر آزادی و استقلال این مرزوبوم محدود نشد و میرزاده در سالیان بعد در تدوین آثار و خدمات عزت‌الله سحابی نیز ایفاگر نقشی مهم بود. به باور میرزاده، سحابی «به راستی عزت ایران و ایرانی است» و «علاقهٔ دوستان به سحابی تنها از زاویهٔ سابقه و سواد سیاسی یا تحمل زندان یا دیدگاه بلند و داشتن تحلیل واقعی محدود نمی‌شود؛ بلکه نگاه انسانی او مجذوب‌کننده دل‌های علاقه‌مندان است.»

نامزدی در انتخابات مجلس

میرزاده به عنوان یکی اعضای هستهٔ مرکزی تشکل ملی-مذهبی نامزد نمایندگی مجلس ششم از حوزهٔ انتخابیهٔ کرمانشاه شد. با این حال شرایط به گونه‌ای رقم خورد که به رغم آنکه پیشتر صلاحیت وی مورد تأیید شورای نگهبان قرار گرفته بود، شب قبل از برگزاری انتخابات از رد صلاحیت خود مطلع گردید و بدین ترتیب از ادامهٔ مسیر انتخابات بازماند.

وحید میرزاده، فعالیت سیاسی و مطالعات تاریخ معاصر ایران را در کنار فعالیت در حوزهٔ تحصیلی خود، یعنی مدیریت و اجرای پروژه‌های ساختمانی متعدد ادامه داد و به عنوان مهندس عمران نیز به فعالیت پرداخت. افزون بر این وی تا زمان فوت نابهنگام خود عضو شورای فعالین ملی- مذهبی و همچنین عضو فعال شورای اصلاح‌طلبان کُرد بود.

در سالیان آخر حیات، محور تمرکز میرزاده به مسائل مربوط به اقوام و دغدغهٔ حفظ تمامیت ارضی ایران معطوف شده بود و به همین دلیل وی تحقیقات گسترده‌ای را در این خصوص انجام داد.

مرگ

در دی ۱۳۹۰ مبتلا به سرطان پیشرفته ریه شد و علی‌رغم انجام عمل جراحی و شیمی‌درمانی، تنها با گذشت مدت کوتاهی در ۸ اسفندماه همان سال درگذشت. وی پس از عزت‌الله سحابی، هاله سحابی و هدی صابر، چهارمین کنشگر ملی مذهبی بود که در سال ۱۳۹۰ درگذشت. اعضای جبهه ملی، شورای هماهنگی اصلاح طلبان کرد، سید محمد خاتمی و کمیسیون پژوهش‌های تاریخی کانون آینده نگری ایران درگذشت وحید میرزاده را تسلیت گفتند.

پیوند به بیرون

• مهندسی رؤیاها، به یاد وحید میرزاده نوشته رضا علیجانی
• سی‌تیر در مسیر تاریخ ما نوشته وحید میرزاده
• به یاد وحید میرزاده و خوبیهایش نوشته حسن یوسفی اشکوری
• دکتر محمد مصدق به روایت مهندس وحید میرزاده
• به‌یاد وحید میرزاده احسان شریعتی
• [www.balatarin.com/permlink/2012/2/29/2945821/ فرزندان معنوی مهندس سحابی به سوی او می‌شتابندنوشته تقی رحمانی]
• [melimazhabi.com/?maghalat=گوشه-ای-از...ـ-س‌/ گوشه‌ای از فعالیت‌های اجتماعی ـ سیاسی مهندس وحید میرزاده نوشته محمد بسته نگار]
• [www.irangreenvoice.com/article/2012/mar/06/20217/ گزارشی از هفتمین روز یادمان وحید میرزاده | ندای سبز آزادی]
• پیام تسلیت سید محمد خاتمی به خانواده مهندس وحید میرزاده
• نجابت، مجبور می‌کند نوشته پزمان موسوی