پرش به محتوا

آذرخش آتشفشانی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
آذرخش آتشفشانی
آذرخش آتشفشانی هنگام فوران ۲۰۲۰ آتشفشان تال در آتشفشان تال
اثرآذرخش

آذرخش آتشفشانی (انگلیسی: Volcanic lightning) نوعی تخلیه الکتریکی است که علت اصلی آن به‌جای اینکه یک توفان تندری عادی باشد، یک فوران آتشفشانی است. آذرخش آتشفشانی از برخورد و تکه‌تکه شدن ذرات خاکستر آتشفشانی (و گاهی بلورهای یخ)[۱][۲] ناشی می‌شود که به‌همراه فوران آتشفشان، الکتریسته ساکن تولید می‌کنند؛[۳] به همین دلیل به این پدیده توفان‌های تندری کثیف نیز گفته می‌شود.[۴][۵] اگر چه آذرخش آتشفشانی از خانواده توفان‌هاست، اما شبیه توفان‌های تندری معمولی نیست. این پدیده طبیعی، واقعاً نادر و ترکیبی از توفان تندری و آتشفشان است. اما برخلاف توفان‌های تندری، این نوع خاص شامل برخورد ذرات خاکستر می‌شود که در ابرهای ناشی از فوران آتشفشان وجود دارند.

جریان‌های همرفت جوی و تشکیل یخ نیز دینامیک ستون فوران آتشفشان را هدایت کرده[۶][۷] و می‌توانند آذرخش آتشفشانی را ایجاد کنند.[۸][۹] برخلاف توفان‌های تندری عادی، آذرخش‌های آتشفشانی زمانی که هیچ کریستال یخی در ابر خاکستر وجود نداشته باشد نیز می‌توانند روی دهند.[۱۰][۱۱]

منابع

[ویرایش]
  1. Fritz, Angela (2016). "Scientists think they've solved the mystery of how volcanic lightning forms". The Washington Post.
  2. Mulvaney, Kieran (2016). "Mystery of Volcano Lightning Explained". Seeker.
  3. Lipuma, Lauren (2016). "New studies uncover mysterious processes that generate volcanic lightning". American Geophysical Union GeoSpace Blog.
  4. Hoblitt, Richard P. (2000). "Was the 18 May 1980 lateral blast at Mt St Helens the product of two explosions?". Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series A: Mathematical, Physical and Engineering Sciences. 358 (1770): 1639–1661. Bibcode:2000RSPTA.358.1639H. doi:10.1098/rsta.2000.0608. S2CID 92549298.
  5. Bennett, A J; Odams, P; Edwards, D; Arason, Þ (2010-10-01). "Monitoring of lightning from the April–May 2010 Eyjafjallajökull volcanic eruption using a very low frequency lightning location network". Environmental Research Letters. 5 (4): 044013. Bibcode:2010ERL.....5d4013B. doi:10.1088/1748-9326/5/4/044013. ISSN 1748-9326.
  6. Woods, Andrew W. (1993). "Moist convection and the injection of volcanic ash into the atmosphere". Journal of Geophysical Research: Solid Earth. 98 (B10): 17627–17636. Bibcode:1993JGR....9817627W. doi:10.1029/93JB00718.
  7. Van Eaton, Alexa R.; Mastin, Larry G.; Herzog, Michael; Schwaiger, Hans F.; Schneider, David J.; Wallace, Kristi L.; Clarke, Amanda B. (2015-08-03). "Hail formation triggers rapid ash aggregation in volcanic plumes". Nature Communications. 6 (1): 7860. Bibcode:2015NatCo...6.7860V. doi:10.1038/ncomms8860. ISSN 2041-1723. PMC 4532834. PMID 26235052.
  8. Williams, Earl R.; McNutt, Stephen R. (2005). "Total water contents in volcanic eruption clouds and implications for electrification and lightning" (PDF). Proceedings of the 2nd International Conference on Volcanic Ash and Aviation Safety: 67–71.
  9. Van Eaton, Alexa R.; Amigo, Álvaro; Bertin, Daniel; Mastin, Larry G.; Giacosa, Raúl E.; González, Jerónimo; Valderrama, Oscar; Fontijn, Karen; Behnke, Sonja A. (2016-04-12). "Volcanic lightning and plume behavior reveal evolving hazards during the April 2015 eruption of Calbuco volcano, Chile". Geophysical Research Letters. 43 (7): 3563–3571. Bibcode:2016GeoRL..43.3563V. doi:10.1002/2016gl068076. ISSN 0094-8276.
  10. Cimarelli, C.; Alatorre-Ibargüengoitia, M.A.; Kueppers, U.; Scheu, B.; Dingwell, D.B. (2014). "Experimental generation of volcanic lightning". Geology. 42 (1): 79–82. Bibcode:2014Geo....42...79C. doi:10.1130/g34802.1. ISSN 1943-2682.
  11. Cimarelli, C.; Alatorre-Ibargüengoitia, M. A.; Aizawa, K.; Yokoo, A.; Díaz-Marina, A.; Iguchi, M.; Dingwell, D. B. (2016-05-06). "Multiparametric observation of volcanic lightning: Sakurajima Volcano, Japan". Geophysical Research Letters. 43 (9): 4221–4228. Bibcode:2016GeoRL..43.4221C. doi:10.1002/2015gl067445. ISSN 0094-8276.