گوش‌دریایی نجیب

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

گوش‌دریایی نجیب
نمونه زنده از گوش‌دریایی نجیب در، لوانتو، لیگوریا (ایتالیا)
وضعیت حفاظت
رده‌بندی علمی
فرمانرو: جانوران
شاخه: نرم‌تنان
رده: دوکفه‌ای‌ها
راسته: باله‌ای‌سانان
تیره: صدف‌های قلمی
سرده: گوش‌دریایی
لینه، ۱۷۵۸
گونه: گوش‌دریایی نجیب

گوش‌دریایی نجیب (نام علمی: Pinna nobilis)، یا پوسته قلم نجیب، گونه بزرگی از صدف مدیترانه‌ای است، یک نرم‌تن دوکفه‌ای دریایی در خانواده صدف‌های قلمی.[۱] این یک پروتئین کمیاب پورفیرین حاوی منگنز تولید می‌کند که به‌عنوان پیناگلوبین شناخته می‌شود.[۲]

ویژگی‌ها[ویرایش]

پوسته دو کفه معمولاً ۵۰–۳۰ سانتی‌متر طول دارد[۳] اما می‌تواند به ۱۲۰ سانتی‌متر برسد.[۴] شکل آن بسته به منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کند متفاوت است. مانند همه گوش‌دریایی نسبت به آلودگی و آسیب پوسته نسبتاً شکننده است. این گوش‌دریایی با استفاده از بیسوس قوی که از نخ‌های ابریشمی زیادی تشکیل شده‌است و قبلاً ار آن پارچه ساخته می‌شد خود را به سنگ‌ها می‌چسباند. جانور این الیاف را از غده بیسوس خود ترشح می‌کند. آنها از کراتین و سایر پروتئین‌ها تشکیل شده‌اند و ممکن است به طول ۶ سانتی‌متر برسند. داخل پوسته با مادرمروارید درخشان پوشیده شده‌است.[۵]

مانند دیگر اعضای جنس آن گوش‌دریایی نجیب میزبان میگوی همزیستی است که در داخل پوسته آن زندگی می‌کند.[۶] اعتقاد بر این است که میگو وقتی تهدیدی را می‌بیند، شاید با عقب کشیدن پنجه‌ها یا حتی با نیشگون گرفتن به میزبان هشدار می‌دهد و سپس صدف بسته می‌شود. نشان داده شده‌است که میگو رژیم غذایی مشابه پالیده‌خواری با میزبان خود دارد و این رابطه احتمالاً متقابل است.[۷]

توزیع[ویرایش]

این گونه بومی دریای مدیترانه است، جایی که در ساحل در عمق بین ۰٫۵ تا ۶۰ متر زندگی می‌کند.[۸] می‌توان آن را در زیر مناطق رسوبی نرم (ماسه ریز، گِل، اغلب آب‌های بی‌اکسیژن) مدفون شده مشاهده کرد.[۹]

ارتباط انسان[ویرایش]

این گونه منشأ ابریشم دریایی است که از بیسوس جانور ساخته شده‌است.[۱۰]

تهدیدها[ویرایش]

گوش‌دریایی نجیب در علفزار دریایی مدیترانه

در سال ۲۰۱۶، بیماری شیوع یافت که باعث مرگ ۹۹ درصد از جمعیت گوش‌دریایی اسپانیا شد. علت بیماری یک پاتوژن تازه کشف‌شده، «Haplosporidium pinnae» است و تهدیدی جدی برای بقای گونه است. تا سال ۲۰۱۹، نقاط مرگ و میر در یونان، کرواسی، ترکیه، تونس، فرانسه و مراکش شناسایی شده‌است. در منطقه تریسته نیز تلاش‌های قابل توجهی برای حفظ ذخایر از سال ۲۰۲۰ انجام شده‌است.[۱۱][۱۲] در گذشته گوش‌دریایی نجیب به دلیل ماهیگیری، کشتار اتفاقی با ترال و لنگر انداختن و کاهش مزارع علف دریایی تهدید به انقراض شده‌است.[۱۰] آلودگی تخم‌ها، لاروها و صدف‌های بالغ را می‌کشد. با این حال چنین تهدیدهایی بسیار محلی شده و منجر به کاهش گسترده و سریع جمعیت نشده‌است. عامل بیماری‌زا که هنوز در محیط وجود دارد بازیابی را به یک چالش تبدیل می‌کند، بنابراین کاهش مداوم انتظار می‌رود. درصد کاهش جمعیت در ده سال گذشته بیش از ۸۰ درصد است. در دسامبر ۲۰۱۹، گوش‌دریایی نجیب به‌عنوان گونه در بحران انقراض در لیست خطر اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت قرار گرفت.[۱۳][۱۴]

گوش‌دریایی نجیب به‌عنوان گونه‌ای در خطر انقراض در دریای مدیترانه ثبت شده‌است. دستورالعمل ۴۳/۹۲/EEC زیستگاه‌های شورای اروپا، در مورد حفاظت از زیستگاه‌های طبیعی و جانوران و گیاهان وحشی اعلام می‌کند که گوش‌دریایی نجیب به شدت محافظت می‌شود (توسط ضمیمه IV EEC ،۱۹۹۲) - همه انواع گرفتن یا کشتن عَمدی نمونه‌های صدف بادبزنی طبق قانون ممنوع است.[۹]

به‌عنوان بخشی از عملیات بازیابی فاجعه «Costa Concordia» در ایتالیا در سال ۲۰۱۲، گروهی از حدود ۲۰۰ گوش‌دریایی نجیب به دلیل تهدید ناشی از کارهای مهندسی بعدی به منطقه‌ای نزدیک منتقل شد.[۱۵]

نگارخانه[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. * Pinna gigas Chemnitz
  2. "Manganese and "pinnaglobin" in Pinna nobilis". Science Direct.
  3. Acquario di Genova (2006). Pinna nobilis. بایگانی‌شده در ۲۰۲۲-۱۰-۰۷ توسط Wayback Machine Retrieved 15 September 2014.
  4. Zavodnik, D. , Hrs-Brenko, M. , & Legac, M. (1991). Synopsis of the fan shell P. nobilis L. in the eastern Adriatic sea. In the C. F. Boudouresque, M. Avon, & V. Gravez (Eds.), Les Especes Marines a Proteger en Mediterranee (pp.  169–178). Marseille, France: GIS Posidonie publ.
  5. Tyndale (1849): The Island of Sardinia, including Pictures of the Manners and Customs of the Sardinians, . . . Three Volumes. John Warre Tyndale. London: Richard Bentley. pp. 77–79.
  6. Rabaoui, Lofti; Zouari, Sabiha; Ben Hassine, Oum (2008). "Two species of Crustacea (Decapoda) associated with the fan mussel, pinna nobilis Linnaeus, 1758 (Mollusca, Bivalvia)". Crustaceana. 81 (4): 433–446. doi:10.1163/156854008783797507.
  7. Kennedy, H.; Richardson, C.A.; Duarte, C.M.; Kennedy, D.P. (2001). "Diet and association of Pontonia pinnophylax occurring in Pinna nobilis: insights from stable isotope analysis". Journal of the Marine Biological Association of the United Kingdom. 81 (1): 177–178. doi:10.1017/s0025315401003575. hdl:10261/54392.
  8. Butler, A. , Vicente, N. , De Gaulejac, B. (1993). Ecology of the pteroid bivalves P. nobilis bicolor Gmelin and P. nobilis L. Marine Life, 3(1–2), 37–45.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ Centoducati, G. , Tarsitano, E. , Bottalico, A. , Marvulli, M. , Lai, O. , Crescenzo, G. (2006). Monitoring of the Endangered Pinna nobilis Linee, 1758 in the Mar Grande of Taranto (Ionian Sea, Italy). In the Environ Monit Assess (2007) 131:339–347.
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ Hill, John E. (2009) Through the Jade Gate to Rome: A Study of the Silk Routes during the Later Han Dynasty, 1st to 2nd centuries CE. John E. Hill. BookSurge, Charleston, South Carolina. شابک ‎۹۷۸−۱−۴۳۹۲−۲۱۳۴−۱. See Section 12 plus "Appendix B – Sea Silk". pp. 468–476.
  11. Chiara D'Incà "Nel Golfo di Trieste l’epidemia sterminante della Pinna nobilis" In: Trieste All News 25.1.2020.
  12. Il Piccolo: Almost disappeared in Miramare for years, the Pinna nobilis reappears in Istria
  13. "Examples of other species that have been added to the Red List". Retrieved 14 December 2019.{{cite web}}: نگهداری CS1: url-status (link)
  14. "IUCN Red List, Assessment Information". IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. Retrieved 14 December 2019.
  15. Reuters video about the Pinna nobilis relocation