ویکتور خارا
| ویکتور خارا | |
|---|---|
 | |
| اطلاعات پس‌زمینه | |
| نام تولد | ویکتور لیدیو خارا مارتینِس |
| زاده | ۲۸ سپتامبر ۱۹۳۲ سن ایگناثیو، شیلی |
| درگذشته | ۱۶ سپتامبر ۱۹۷۳ (۴۱ سال) سانتیاگو، شیلی |
| ژانر | موسیقی بومی، ترانه‌سرایی نوین، موسیقی آند |
| ساز(ها) | گیتار کلاسیک، خوانندگی |
| سال‌های فعالیت | ۱۹۵۹ تا ۱۹۷۳ |
| دانشگاه | دانشگاه شیلی |
| وبگاه | |
ویکتور لیدیو خارا مارتینِس (به اسپانیایی: Víctor Lidio Jara Martínez) (زاده ۲۸ سپتامبر ۱۹۳۲ در سانتیاگو – درگذشته ۱۶ سپتامبر ۱۹۷۳ در سانتیاگو) شاعر، خواننده و انقلابی شیلیایی بود که در جریان کودتای نظامی آگوستو پینوشه علیه سالوادور آلِنده (رئیس جمهور وقت) در شیلی به قتل رسید.
زندگی
[ویرایش]ویکتور خارا در روستایی فقیر در شیلی زاده شد. مادرش شعرهای بومی می‌سرود و بدین ترتیب خارا از کودکی با ترانه‌های روستایی آشنا شد. با کوچ خانوادهٔ خارا به شهر سانتیاگو، او با محیطی متفاوت از جامعهٔ روستایی آشنا شد. خارا پس از مرگ مادرش دچار خلاء عاطفی شد و به مدرسه دینی رفت. اما پس از دو سال آن‌جا را ترک کرد و به دورهٔ سربازی رفت. خارا پس از پایان دورهٔ سربازی، به دانشگاه شیلی رفت و در آن جا به مطالعهٔ موسیقی بومی شیلی پرداخت.
«شعر من در مدح هیچ‌کس نیست
و نمی‌سرایم تا بیگانه‌ای بگرید من برای بخش کوچک و دوردست سرزمینم می‌سرایم که هر چند باریکه‌ای بیش نیست اما ژرفایش را پایانی نیست شعر من آغاز و پایان همه چیز است شعری سرشار از شجاعت
شعری همیشه زنده و تازه و پویا»
کنش سیاسی
[ویرایش]
ویکتور خارا در سال ۱۹۶۹ هم‌زمان با سال‌های پرالتهاب در شیلی، نخستین آلبوم خود را به بازار فرستاد. آشنایی با تفکرات سوسیالیستی تأثیر مهمی در افکار و زندگی او به جا گذاشت و هویتی ضد امپریالیستی به موسیقی او بخشید.
در سال ۱۹۶۹ حزب کمونیست، سوسیالیست‌ها و دیگر گروه‌های چپ شیلی ائتلافی به نام «جمعیت مردم» تشکیل دادند که یک سال بعد با معرفی سالوادور آلنده به عنوان نامزد، وارد رقابت انتخاباتی شد. در این زمان خارا در استادیوم شیلی شهر سانتیاگو کنسرت موسیقی بزرگی برپا کرد.
در یکی از اجراهای دانشگاهی ویکتور خارا، ضدکمونیست‌ها او را سنگ باران کردند.[۱]
پس از پیروزی حزب «اتحاد مردم» در انتخابات سپتامبر ۱۹۷۰، خارا طی سال‌های ۷۰ تا ۷۳ به سراسر شیلی سفر کرد و برای کارگران معدن و کارخانه‌ها، دانشجویان و دانش‌آموزان کنسرت برپا کرد و در این مدت چهار آلبوم منتشر نمود.
مرگ
[ویرایش]چگونگی
[ویرایش]
در سال ۱۹۷۳ با آغاز کودتای پینوشه بسیاری از انقلابی‌های پیشرو از جمله آلِنده به قتل رسیدند و بسیاری دیگر نیز بازداشت شدند. خارا نیز در جمع دانشجویان دانشکده فنی دستگیر شد و به همراه شمار زیادی از دانشجویان به استادیوم سانتیاگو منتقل شد. در آن‌جا استخوان‌های دست و انگشت‌های او را شکستند و از او خواستند در حضور سایر بازداشت‌شدگان آواز بخواند و او ترانه «ما پیروز خواهیم شد»، سرود مخصوص حزب اتحاد مردمی را خواند.[۱]
در روز ۱۶ سپتامبر ۱۹۷۳ جسد تیرباران شدهٔ او را در کنار خیابان پیدا کردند.[۱]
دادگاه عاملان
[ویرایش]در سال ۲۰۱۶ (میلادی) پدرو بارینتوس، افسر پیشین ارتش شیلی در دادگاه مدنی فلوریدا مسئول مرگ خارا دانسته شد. در سال ۲۰۱۸ (میلادی) نیز هشت افسر بازنشسته دیگر به جرم مشارکت در قتل خارا محکوم و زندانی شدند.[۱]
میراث
[ویرایش]در شیلی، مرگ ویکتور خارا نشانی از یک فصلی فراموش نشدنی در تاریخ کشور و زخمی ملی است. شیوه مرگ ویکتور خارا باعث شد او به نماد بین‌المللی مقاومت تبدیل شود.[۱]
در سال ۲۰۰۹ (میلادی) و به دنبال تحقیقات تازه درباره به قتل خارا، پیکر او در مراسم خاکسپاری عمومی با حضور هزاران نفر از طرفدارانش دوباره به خاک سپرده شد.[۱]
آخرین ترانه
[ویرایش]آخرین ترانهٔ او که حکم وصیت‌نامه‌اش را داشت، بر روی تکه‌ای از روزنامه نوشته شده بود و توسط یکی از افرادی که از استادیوم شیلی جان به در برد به دست همسرش رسید:
پنج هزار نفر این جاییم/ در این بخش کوچک شهر/ چه دشوار است سرودی سرکردن/ آن‌گاه که وحشت را آواز می‌خوانیم/ وحشت آن‌که من زنده‌ام/ وحشت آن‌که می‌میرم من/ خود را در انبوه این همه دیدن/ و در میان این لحظه‌های بی‌شمار ابدیت/ که در آن سکوت و فریاد هست/ لحظه پایان آوازم رقم می‌خورد.
یادبودهای ویکتور خارا در آثار هنرمندان دیگر
[ویرایش]فیل اوکز خواننده آمریکایی که همراه با ویکتور خارا در کنسرتی در آفریقای جنوبی به اجرا پرداخته بود یک کنسرت خیریه به نام «یک غروب با سالوادور آلِنده» در سال ۱۹۷۴ (میلادی) ترتیب داد. باب دیلن، پیت سیگر و آرلو گوتری در این کنسرت او را همراهی نمودند.
خوانندگان و گروه‌های زیادی برای او ترانه ساخته‌اند یا در آهنگ‌ها و آلبوم‌هایشان به ویکتور خارا اشاره نموده‌اند، از جمله:
گروه د کلش در ترانه "Washington Bullets" از آلبوم سال ۱۹۸۰شان Sandinista!. جو استامر در مورد خارا:[۱]
«تک‌تک سلول‌ها در شیلی نشان می‌دهند، فریادهای انسان‌های شکنجه‌شده را. آلنده را در روزهای پیشین، روزهای پیش از آمدن ارتش به خاطر بسپار. لطفاً ویکتور خارا را به خاطر بسپار، در استادیوم سانتیاگو. Ed verdad (حقیقت دارد)، باز هم همان گلوله‌های واشینگتن.»
در سال ۱۹۸۷ (میلادی) گروه یوتو در ترانه "One Tree Hill" از آلبوم The Joshua Tree:
«و در جهان قلبی از تاریکی، محدوده آتش. جایی که شاعران از اعماق قلب خود سخن می‌گویند، و به خاطر آن خون می‌دهند. خارا خواند، نغمه‌اش سلاحی، در دستان عشق. گرچه خونش هنوز از زمین بانگ برمی‌آورد.»
جکسون براون در ترانه "My Personal Revenge" به ویکتور خارا:
«انتقام شخصی من این خواهد بود که به تو این دستها را ببخشم که زمانی با آن‌ها بد کردی.»
جون بایز نیز ترانه "Te Recuerdo Amanda" را بازخوانی کرده‌است.
پانویس
[ویرایش]- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ ۱٫۶ دوریان لینسکی-روزنامه‌نگار (۱۲ شهریور ۱۳۹۹). «ویکتور خارا؛ نیم‌قرن دادخواهی برای مردی که به‌خاطر موسیقی‌اش کشته شد». بی‌بی‌سی فارسی.
منابع
[ویرایش]- خارا، ویکتور (۱۳۸۵)، استادیوم شیلی، ترجمهٔ مورسو روکانتن، تهران: شرکت انتشارات لحظه، شابک ۹۶۴-۹۶۸۸۳-۵-۸
- «انجمن ادبی استاد هارون شفیقی عنبران». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ سپتامبر ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۸ ژوئیه ۲۰۰۷.
- «دست‌های شکسته ویکتور خارا». کانون زنان ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ سپتامبر ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۱۸ تیر ۱۳۸۶.
- محمودزاده، چنگیز. «ویکتور خارا، خواننده انقلابی شیلی». انجمن ادبی شفیقی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ سپتامبر ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۱۸ تیر ۱۳۸۶.
- مقدم، جیران. «دربارهٔ ویکتور خارا و موسیقی اعتراض». روزنامه شرق. دریافت‌شده در ۱۸ تیر ۱۳۸۶.
- محمدپور، محمدامین. ویکتورخارا، شاعر و خواننده خلق. مجله چشم‌انداز ایران. شماره ۶۹ شهریور و مهر ۹۰.
- ویکتور خارا؛ نیم‌قرن دادخواهی برای مردی که به‌خاطر موسیقی‌اش کشته شد
پیوند به بیرون
[ویرایش]- وبگاه رسمی
- فایل‌های صوتی بعضی از اجراهای ویکتور خارا victor jara
| عمومی | |
|---|---|
| کتابخانه‌های ملی | |
| واژه‌نامه‌های زندگی‌نامه‌ای | |
| پایگاه‌های دادهٔ علمی | |
| سایر | |
- آموزگاران اهل شیلی
- استادان دانشگاه
- استادان دانشگاه اهل شیلی
- اعدامشدگان اهل شیلی
- اعدامشدگان با جوخه آتش
- افراد شیلیایی اروپاییتبار
- افراد شیلیایی اسپانیاییتبار
- اهالی چیلان، بیو بیو
- بازیگران اهل شیلی
- بازیگران مرد اهل شیلی
- ترورشدگان اهل شیلی
- خوانندگان اهل شیلی
- خوانندگان سده ۲۰ (میلادی)
- خوانندگان فولک اهل آمریکای لاتین
- خوانندگان فولک اهل شیلی
- خوانندگان مرد سده ۲۰ (میلادی)
- خواننده-ترانهپردازان اهل شیلی
- خواننده-ترانهپردازان مرد اهل شیلی
- دانشآموختگان دانشگاه شیلی
- درگذشتگان ۱۹۷۳ (میلادی)
- زادگان ۱۹۳۲ (میلادی)
- سرگرمیسازان بهقتلرسیده
- شاعران سده ۲۰ (میلادی) اهل شیلی
- شاعران سیاسی
- شاعران مرد
- شاعران مرد اهل شیلی
- ضدفاشیستها
- قربانیان شکنجه اهل شیلی
- کاتولیکهای رومی سابق
- کارگردانان تئاتر اهل شیلی
- کشتهشدگان در شیلی
- کمونیستهای اهل شیلی
- مارکسیستهای اهل شیلی
- مخالفان سرمایهداری
- مرگها به وسیله اسلحه گرم در شیلی
- مسیحیان اهل شیلی
- موسیقی سیاسی
- موسیقیدانان بهقتلرسیده
- موسیقیدانان ترانه‌سرایی نوین
- نویسندگان اعدامشده
- نویسندگان مرد اهل شیلی
- نویسندگان مرد بهقتلرسیده