تسای لون: تفاوت میان نسخه‌ها
جز ربات: افزودن الگوی مستند کردن از ویکی‌پدیای انگلیسی |
جز ربات: حذف میان‌ویکی موجود در ویکی‌داده: ۳۹ میان‌ویکی |
||
| خط ۱۱۹: | خط ۱۱۹: | ||
{{ویکی‌انبار-رده|Cai Lun}} |
{{ویکی‌انبار-رده|Cai Lun}} |
||
{{ترتیب:لون، تسای}} |
{{ترتیب:لون، تسای}} |
||
| خط ۱۳۰: | خط ۱۲۶: | ||
[[رده:زادگان دهه ۵۰ (میلادی)]] |
[[رده:زادگان دهه ۵۰ (میلادی)]] |
||
[[رده:مخترعان اهل چین]] |
[[رده:مخترعان اهل چین]] |
||
[[ar:تسي آي لون]] |
|||
[[bo:ཚའེ་ལུན།]] |
|||
[[ca:Cai Lun]] |
|||
[[de:Cai Lun]] |
|||
[[en:Cai Lun]] |
|||
[[eo:Cai Lun]] |
|||
[[es:Cai Lun]] |
|||
[[et:Cai Lun]] |
|||
[[eu:Ts'ai Lun]] |
|||
[[fi:Cài Lún]] |
|||
[[fr:Cai Lun]] |
|||
[[fy:Kai Lun]] |
|||
[[he:צאי לון]] |
|||
[[hu:Caj Lun]] |
|||
[[id:Cai Lun]] |
|||
[[is:Kai Lun]] |
|||
[[ja:蔡倫]] |
|||
[[jv:Ts’ai Lun]] |
|||
[[ko:채륜]] |
|||
[[lt:Cai Lunas]] |
|||
[[ms:Cai Lun]] |
|||
[[my:ဆိုင်လန်]] |
|||
[[nl:Cai Lun]] |
|||
[[no:Cai Lun]] |
|||
[[pl:Cai Lun]] |
|||
[[pt:Cai Lun]] |
|||
[[ro:Cai Lun]] |
|||
[[ru:Цай Лунь]] |
|||
[[sh:Cai Lun]] |
|||
[[sv:Cai Lun]] |
|||
[[ta:சாய் லுன்]] |
|||
[[tl:Cai Lun]] |
|||
[[tr:Cai Lun]] |
|||
[[ug:سەي لۇن]] |
|||
[[vi:Thái Luân]] |
|||
[[war:Cai Lun]] |
|||
[[zh:蔡伦]] |
|||
[[zh-min-nan:Chhoà Lûn]] |
|||
[[zh-yue:蔡倫]] |
|||
نسخهٔ ۹ مارس ۲۰۱۳، ساعت ۰۲:۱۲
| تسای لون | |
|---|---|
 نگاره‌ای چاپی و قرن هجدهمی مربوط به سلسلهٔ چینگ که تسای لون را همچون قدیس نگهبان کاغذسازی به تصویر کشیده است | |
| زادهٔ | حدود ۵۰ یا ۶۳ میلادی گوئی‌یانگ |
| درگذشت | ۱۲۱ میلادی |
| پیشه | بهبوددهنده و مخترع چینی کاغذ |
| عنوان | جینگ‌جونگ |
| منصب | از خواجگان دربار هان |
تسای لون یا سای لون (چینی ساده: 蔡伦؛ چینی سنتی: 蔡倫؛ پین یین: Cài Lún؛ وید-جایلز: T'sai Lun) مخترع چینی کاغذ و از خواجگان دربار امپراتوری هان شرقی بود. هرچند که کاغذ پیش از تسای لون نیز در چین تولید می‌شد ولی او با ابداع شیوه‌ای نوین و افزودن موادی جدید به ترکیبات مورد نیاز آن، اولین کاغذ با الیاف گیاهی[۱] به شکل آنچه که امروزه وجود دارد را تولید نمود.
زندگینامه
تسای لون در حدود سال ۵۰[۲] یا ۶۳ میلادی [۱] [۳] در گوئی‌یانگ (لی‌یانگ در استان هونان امروزی) زاده شد. در سال ۷۵ به عنوان یکی از خواجگان دربار هان شرقی وارد کاخ امپراتوری شد[۴] و در طول اقامتش به مطالعهٔ شیوه‌های تولید کاغذ پرداخت.[۵] تولید کاغذ از ۲۰۰ سال پیش از میلاد در چین رواج داشت و برای تولید آن از زائدات ابریشم استفاده می‌کردند [۶] اما تسای لون به فکر استفاده از مواد ترکیبی جدیدی برای تولید آن بود. او در سال ۱۰۵ میلادی از پوست درخت توت، کنف، پارچه‌های مستعمل و تورهای ماهیگیری کهنه[۶] ترکیب جدیدی ساخت و اولین کاغذ با بافت گیاهی به شکل تقریبی آنچه که امروزه وجود دارد را تولید نمود. کاغذ تولیدی جدید در مقایسه با کاغذهای ابریشمی پیشین کیفیت بهتری برای نوشتن داشت و تولیدش نیز ارزانتر بود.[۴]
تسای لون این یافته‌اش را به امپراتور هان هه‌دی گزارش نمود و مورد تشویق قرار گرفت. امپراتور به او لقبی اشرافی و ثروتی بسیار اعطاء نمود[۶] و در سال ۱۱۴ (میلادی) نیز شهر لونگ‌تینگ را به او داد.[۵] تسای لون اینک با عنوان مرزبان تسای لون شناخته می‌شد و به همین سبب کاغذ ابداعی او را نیز «کاغذ مرزبان تسای» می‌نامیدند.[۵]
درگیری او در امور سیاسی سبب شد تا وارد جنگ قدرتی در کاخ شود که منجر به رسواییش شد. تسای لون در ۱۲۱ میلادی دست به خودکشی زد و با نوشیدن سم به زندگی خود پایان داد.[۶][۵]
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ «Cai Lun Memorial Hall». Luopan. دریافت‌شده در ۴ ژانویه ۲۰۱۰.
- ↑ Mong H. Tan Ph. D. «Gods, Genes, Conscience: A Socio-Intellectual Survey of Our Dynamic Mind». iUniverse. ص. ۱۳۳. دریافت‌شده در ۴ ژانویه ۲۰۱۰.
- ↑ «Hanzhong Hiking Adventure». TravelChinaGuide.com. ص. پاراگراف آخر. دریافت‌شده در ۴ ژانویه ۲۰۱۰.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ «Cai Lun». Britannica Online Encyclopedia. دریافت‌شده در ۴ ژانویه ۲۰۱۰.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ «Celebrities in Printing and Paper-making History». ChinaCulture.org. دریافت‌شده در ۴ ژانویه ۲۰۱۰.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ «Cai Lun». The Everything Development Company (E2). دریافت‌شده در ۴ ژانویه ۲۰۱۰.
 |
در ویکی‌انبار پروندههایی دربارهٔ تسای لون موجود است. |
| عمومی | |
|---|---|
| کتابخانه‌های ملی | |
| سایر | |
