محمد جوکی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
تفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
ایجاد شده به‌واسطهٔ ترجمهٔ صفحهٔ «Muhammad Juki»
 
ابرابزار
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات خانواده سلطنتی|name=Muhammad Juki|image=|alt=Muhammad Juki|birth_date={{birth date|1402|4|27|df=y}}|death_date={{death year and age|1445|1402}}|death_place=[[Sarakhs]], [[Timurid Empire]] <small>(present-day [[Iran]])</small>|burial_place=[[Gawhar Shad Mausoleum]], [[Herat]]<ref>{{cite book|last=Barthold|first=Vasilii Vladimirovitch |authorlink=Vasily Bartold|title=Four Studies on the History of Central Asia|url=https://books.google.com/books?id=-twUAAAAIAAJ&pg=PA147|volume=2|year=1963|publisher=Brill Archive|page=147}}</ref>|house=[[Timurid dynasty|House of Timur]]|father=[[Shah Rukh]]|mother=[[Gawhar Shad]]|religion=[[Islam]]}}
{{جعبه اطلاعات خانواده سلطنتی|name=Muhammad Juki|image=|alt=Muhammad Juki|birth_date={{birth date|1402|4|27|df=y}}|death_date={{death year and age|1445|1402}}|death_place=[[Sarakhs]], [[Timurid Empire]] <small>(present-day [[Iran]])</small>|burial_place=[[Gawhar Shad Mausoleum]], [[Herat]]<ref>{{cite book|last=Barthold|first=Vasilii Vladimirovitch |authorlink=Vasily Bartold|title=Four Studies on the History of Central Asia|url=https://books.google.com/books?id=-twUAAAAIAAJ&pg=PA147|volume=2|year=1963|publisher=Brill Archive|page=147}}</ref>|house=[[Timurid dynasty|House of Timur]]|father=[[Shah Rukh]]|mother=[[Gawhar Shad]]|religion=[[Islam]]}}
'''محمد جوکی میرزا''' (1402 &#x2013; 1445) شاهزاده ی [[دودمان تیمور|تیموری]] و پسر [[شاهرخ]] حاکم [[آسیای مرکزی]] بود. او به‌عنوان یکی از فرماندهان نظامی پدرش خدمت می کرد و ممکن است به‌عنوان جانشین مورد علاقه ی او مورد توجه قرار گرفته باشد. با این حال، وی در سال 1445 بر اثر بیماری و دو سال پیش از شاهرخ، درگذشت.
'''محمد جوکی میرزا''' (1402 &#x2013; ۱۴۴۵) شاهزادهٔ [[دودمان تیمور|تیموری]] و پسر [[شاهرخ]] حاکم [[آسیای مرکزی]] بود. او به‌عنوان یکی از فرماندهان نظامی پدرش خدمت می‌کرد و ممکن است به‌عنوان جانشین مورد علاقهٔ او مورد توجه قرار گرفته باشد. با این حال، وی در سال ۱۴۴۵ بر اثر بیماری و دو سال پیش از شاهرخ، درگذشت.


== زندگی ==
== زندگی ==
محمد جوکی که در 27 آوریل 1402 متولد شد، کوچک‌ترین پسر از سه پسر [[شاهرخ]] از همسر خود، ملکه [[گوهرشاد بیگم|گوهر شاد]] بود.۱
محمد جوکی که در ۲۷ آوریل ۱۴۰۲ متولد شد، کوچک‌ترین پسر از سه پسر [[شاهرخ]] از همسر خود، ملکه [[گوهرشاد بیگم|گوهر شاد]] بود. ۱


او کار نظامی خود را با نخستین لشکرکشی پدرش علیه [[قره‌قویونلو|قره قویونلوها]] در آذربایجان در سال‌های 1420-1421 آغاز کرد که طی آن ، فرماندهی سپاه را بر عهده داشت. <ref name="ManzP40">{{Harvard citation text|Manz|2007|p=40}}</ref> در سال‌های بعد، او نقش مهمی در لشکرکشی‌های بزرگ شاهرخ داشت و به‌نظر می‌رسد که در دربار، حضوری مستمر داشته است. به نظر می رسد که او اغلب به مأموریت های ویژه‌ای اعزام می شد که نیاز به دقت و ظرافت دارند، مانند برخورد با حاکمان محلی و مناطق مرزی. <ref name="ManzP248">{{Harvard citation text|Manz|2007|p=248}}</ref> <ref name="ManzP40" /> زمانی به او دستور داده شد که ارتشی را به ماوراءالنهر، قلمرو برادرش الوغ بیگ، هدایت کند، زمانی که مشخص شد او در حال برنامه ریزی برای سفری است که پدرشان آن را تایید نکرده بود. <ref name="ManzP40" /> در سال‌های ۱۴۲۵-۲۶، باراک خان ، حاکم [[اردوی زرین|گروه ترکان طلایی]] ادعایی را مطرح کرد و شروع به حمله به منطقه ی سیغناق کرد. هرچند شاهرخ انجام یک لشکرکشی تلافی‌جویانه را ممنوع کرد، در سال 1427، محمد جوکی و الغ بیگ هر دو بدون توجه به فرمان پدر، لشکرکشی تلافی‌جویانه‌ای کردند. این امر منجر به شکست سنگین آن‌ها و بازگشت بی‌نظم آن‌ها به [[سمرقند]] شد. <ref>{{Harvard citation text|Manz|2007}}</ref>
او کار نظامی خود را با نخستین لشکرکشی پدرش علیه [[قره‌قویونلو|قره قویونلوها]] در آذربایجان در سال‌های ۱۴۲۰–۱۴۲۱ آغاز کرد که طی آن، فرماندهی سپاه را بر عهده داشت.<ref name="ManzP40">{{Harvard citation text|Manz|2007|p=40}}</ref> در سال‌های بعد، او نقش مهمی در لشکرکشی‌های بزرگ شاهرخ داشت و به‌نظر می‌رسد که در دربار، حضوری مستمر داشته‌است. به نظر می‌رسد که او اغلب به مأموریت‌های ویژه‌ای اعزام می‌شد که نیاز به دقت و ظرافت دارند، مانند برخورد با حاکمان محلی و مناطق مرزی.<ref name="ManzP248">{{Harvard citation text|Manz|2007|p=248}}</ref><ref name="ManzP40"/> زمانی به او دستور داده شد که ارتشی را به ماوراءالنهر، قلمرو برادرش الوغ بیگ، هدایت کند، زمانی که مشخص شد او در حال برنامه‌ریزی برای سفری است که پدرشان آن را تأیید نکرده بود.<ref name="ManzP40"/> در سال‌های ۱۴۲۵–۲۶، باراک خان، حاکم [[اردوی زرین|گروه ترکان طلایی]] ادعایی را مطرح کرد و شروع به حمله به منطقهٔ سیغناق کرد. هرچند شاهرخ انجام یک لشکرکشی تلافی‌جویانه را ممنوع کرد، در سال ۱۴۲۷، محمد جوکی و الغ بیگ هر دو بدون توجه به فرمان پدر، لشکرکشی تلافی‌جویانه‌ای کردند. این امر منجر به شکست سنگین آن‌ها و بازگشت بی‌نظم آن‌ها به [[سمرقند]] شد.<ref>{{Harvard citation text|Manz|2007}}</ref>


در حالی‌که برادرانش در سنین جوانی به‌عنوان فرماندار استان‌ منصوب شدند، او تنها در فاصله ی سال‌های 1429-1430 به فرماندهی در منطقه ی [[ختل|خطلان]] منصوب شد. <ref name="ManzP248">{{Harvard citation text|Manz|2007|page=248}}</ref> پس از مرگ بایسونغور، به‌نظر می رسد که محمد جوکی مورد علاقه پدرش قرار گرفت و همچنین وارث مورد نظر او شد اما مادرش با نامزدی او مخالف بود و پسر [[علاالدوله پسر بایسنقر|بایسونغور]] علاالدوله را به وی ترجیح داد.۴ <ref name="BartholdP143">{{Harvard citation text|Barthold|1963|page=143}}</ref> گوهرشاد محمد جوکی را از مناصب قدرت کنار گذاشت و از نفوذ او در [[دیوان (سازمان اداری)|دیوان]] خودداری کرد. این امتیاز‌ها به علاءالدوله و همچنین برادرزاده ی دیگرش [[عبداللطیف میرزا|عبداللطیف]] اعطا شده بود. <ref name="BartholdP143" /> <ref name="ManzP248" /> علاوه بر این، گوهرشاد فرزندان خود را در دربار سلطنتی، مورد احترام قرار نمی‌داد اما پسران برادران بزرگ‌تر خود را مورد احترام قرار داد. <ref name="ManzP248" />
در حالی‌که برادرانش در سنین جوانی به‌عنوان فرماندار استان منصوب شدند، او تنها در فاصلهٔ سال‌های ۱۴۲۹–۱۴۳۰ به فرماندهی در منطقهٔ [[ختل|خطلان]] منصوب شد.<ref name="ManzP248">{{Harvard citation text|Manz|2007|page=248}}</ref> پس از مرگ بایسونغور، به‌نظر می‌رسد که محمد جوکی مورد علاقه پدرش قرار گرفت و همچنین وارث مورد نظر او شد اما مادرش با نامزدی او مخالف بود و پسر [[علاالدوله پسر بایسنقر|بایسونغور]] علاالدوله را به وی ترجیح داد. ۴<ref name="BartholdP143">{{Harvard citation text|Barthold|1963|page=143}}</ref> گوهرشاد محمد جوکی را از مناصب قدرت کنار گذاشت و از نفوذ او در [[دیوان (سازمان اداری)|دیوان]] خودداری کرد. این امتیازها به علاءالدوله و همچنین برادرزادهٔ دیگرش [[عبداللطیف میرزا|عبداللطیف]] اعطا شده بود.<ref name="BartholdP143"/><ref name="ManzP248"/> علاوه بر این، گوهرشاد فرزندان خود را در دربار سلطنتی، مورد احترام قرار نمی‌داد اما پسران برادران بزرگ‌تر خود را مورد احترام قرار داد.<ref name="ManzP248"/>


هنگامی‌که شاهرخ در سال 1444 به طور خطرناکی بیمار شد، محمد جوکی که در آن زمان والی [[بلخ]] نیز بود، بلافاصله به پایتخت، [[هرات]] نقل مکان کرد تا در مبارزات جانشینی مورد انتظار، ایفای نقش کند. ۴ با این حال، گوهر شاد قبلاً از حمایت جلال الدین فیروزشاه، رئیس قوای نظامی، برای به قدرت رسیدن علاالدوله برخوردار شده بود. <ref name="BartholdP143">{{Harvard citation text|Barthold|1963|page=143}}</ref> اما شاهرخ به‌طور غیرمنتظره‌ای از بیماری خود بهبود یافت. <ref>{{Harvard citation text|Manz|2007}}</ref>
هنگامی‌که شاهرخ در سال ۱۴۴۴ به‌طور خطرناکی بیمار شد، محمد جوکی که در آن زمان والی [[بلخ]] نیز بود، بلافاصله به پایتخت، [[هرات]] نقل مکان کرد تا در مبارزات جانشینی مورد انتظار، ایفای نقش کند. ۴ با این حال، گوهر شاد قبلاً از حمایت جلال الدین فیروزشاه، رئیس قوای نظامی، برای به قدرت رسیدن علاالدوله برخوردار شده بود.<ref name="BartholdP143">{{Harvard citation text|Barthold|1963|page=143}}</ref> اما شاهرخ به‌طور غیرمنتظره‌ای از بیماری خود بهبود یافت.<ref>{{Harvard citation text|Manz|2007}}</ref>


محمد جوکی که از یک بیماری طولانی‌مدت رنج می برد، پیش از پدر خود شاهرخ، در سال 1445 در [[سرخس]] درگذشت . ۷فرمانداری وی در خطلان و بلخ به‌ترتیب به پسرانش ابوبکر و محمد قاسم رسید. <ref>{{Harvard citation text|Jackson|Lockhart|1986|p=107}}</ref> <ref>{{Harvard citation text|Manz|2007|p=26}}</ref>
محمد جوکی که از یک بیماری طولانی‌مدت رنج می‌برد، پیش از پدر خود شاهرخ، در سال ۱۴۴۵ در [[سرخس]] درگذشت. ۷فرمانداری وی در خطلان و بلخ به‌ترتیب به پسرانش ابوبکر و محمد قاسم رسید.<ref>{{Harvard citation text|Jackson|Lockhart|1986|p=107}}</ref><ref>{{Harvard citation text|Manz|2007|p=26}}</ref>


== خانواده ==
== خانواده ==
⚫
=== همسران و صیغه‌ها ===

⚫
=== همسران و صیغه ها ===

* مهرنگار خانم: دختر شمس جهان [[خان (عنوان)|خان]] [[خانات جغتای|خانات چاگاتایی]]
* مهرنگار خانم: دختر شمس جهان [[خان (عنوان)|خان]] [[خانات جغتای|خانات چاگاتایی]]
* بخت دولت
* بخت دولت
* بلغان مغول
* بلغان مغول
* خانم: دختر ادیگو، [[خان (عنوان)|خان]] [[اردوی نوقای|هورد]] نوگای
* خانم: دختر ادیگو، [[خان (عنوان)|خان]] [[اردوی نوقای|هورد]] نوگای
* تاج‌الاسلام‌خان: دختر [[قره عثمان]] ، حاکم [[آق‌قویونلو|آق قویونلوها]]
* تاج‌الاسلام‌خان: دختر [[قره عثمان]]، حاکم [[آق‌قویونلو|آق قویونلوها]]


=== فرزندان ===
=== فرزندان ===
'''از مهرنگار خانم'''
'''از مهرنگار خانم'''

* سویورقاتمیش
* سویورقاتمیش
* توکال خانم
* توکال خانم


'''از بخت دولت'''
'''از بخت دولت'''
⚫
* محمد قاسم (متولد ۱۴۲۲)

⚫
* ابوبکر (۱۴۲۷–۱۴۴۸؟)
⚫
* محمد قاسم (متولد 1422)
⚫
* ابوبکر (1427 - 1448؟ )
* سعادت سلطان
* سعادت سلطان


'''از بلغان مغول'''
'''از بلغان مغول'''
* علی (۱۴۲۳–۱۴۲۴)

* علی (1423 - 1424)
* قوطلوق سلطان
* قوطلوق سلطان
* زبیده سلطان
* زبیده سلطان


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس|۲}}
[[رده:تیموریان]]
[[رده:تیموریان]]
[[رده:درگذشتگان ۱۴۴۵ (میلادی)]]
[[رده:درگذشتگان ۱۴۴۵ (میلادی)]]

نسخهٔ ‏۱۹ ژوئن ۲۰۲۲، ساعت ۰۰:۰۲

Muhammad Juki
زاده۲۷ آوریل ۱۴۰۲
درگذشته۱۴۴۵ (۴۲−۴۳ سال)
Sarakhs, Timurid Empire (present-day Iran)
آرامگاه
Gawhar Shad Mausoleum, Herat[۱]
خاندانHouse of Timur
پدرShah Rukh
مادرGawhar Shad

محمد جوکی میرزا (1402 – ۱۴۴۵) شاهزادهٔ تیموری و پسر شاهرخ حاکم آسیای مرکزی بود. او به‌عنوان یکی از فرماندهان نظامی پدرش خدمت می‌کرد و ممکن است به‌عنوان جانشین مورد علاقهٔ او مورد توجه قرار گرفته باشد. با این حال، وی در سال ۱۴۴۵ بر اثر بیماری و دو سال پیش از شاهرخ، درگذشت.

زندگی

محمد جوکی که در ۲۷ آوریل ۱۴۰۲ متولد شد، کوچک‌ترین پسر از سه پسر شاهرخ از همسر خود، ملکه گوهر شاد بود. ۱

او کار نظامی خود را با نخستین لشکرکشی پدرش علیه قره قویونلوها در آذربایجان در سال‌های ۱۴۲۰–۱۴۲۱ آغاز کرد که طی آن، فرماندهی سپاه را بر عهده داشت.[۲] در سال‌های بعد، او نقش مهمی در لشکرکشی‌های بزرگ شاهرخ داشت و به‌نظر می‌رسد که در دربار، حضوری مستمر داشته‌است. به نظر می‌رسد که او اغلب به مأموریت‌های ویژه‌ای اعزام می‌شد که نیاز به دقت و ظرافت دارند، مانند برخورد با حاکمان محلی و مناطق مرزی.[۳][۲] زمانی به او دستور داده شد که ارتشی را به ماوراءالنهر، قلمرو برادرش الوغ بیگ، هدایت کند، زمانی که مشخص شد او در حال برنامه‌ریزی برای سفری است که پدرشان آن را تأیید نکرده بود.[۲] در سال‌های ۱۴۲۵–۲۶، باراک خان، حاکم گروه ترکان طلایی ادعایی را مطرح کرد و شروع به حمله به منطقهٔ سیغناق کرد. هرچند شاهرخ انجام یک لشکرکشی تلافی‌جویانه را ممنوع کرد، در سال ۱۴۲۷، محمد جوکی و الغ بیگ هر دو بدون توجه به فرمان پدر، لشکرکشی تلافی‌جویانه‌ای کردند. این امر منجر به شکست سنگین آن‌ها و بازگشت بی‌نظم آن‌ها به سمرقند شد.[۴]

در حالی‌که برادرانش در سنین جوانی به‌عنوان فرماندار استان منصوب شدند، او تنها در فاصلهٔ سال‌های ۱۴۲۹–۱۴۳۰ به فرماندهی در منطقهٔ خطلان منصوب شد.[۳] پس از مرگ بایسونغور، به‌نظر می‌رسد که محمد جوکی مورد علاقه پدرش قرار گرفت و همچنین وارث مورد نظر او شد اما مادرش با نامزدی او مخالف بود و پسر بایسونغور علاالدوله را به وی ترجیح داد. ۴[۵] گوهرشاد محمد جوکی را از مناصب قدرت کنار گذاشت و از نفوذ او در دیوان خودداری کرد. این امتیازها به علاءالدوله و همچنین برادرزادهٔ دیگرش عبداللطیف اعطا شده بود.[۵][۳] علاوه بر این، گوهرشاد فرزندان خود را در دربار سلطنتی، مورد احترام قرار نمی‌داد اما پسران برادران بزرگ‌تر خود را مورد احترام قرار داد.[۳]

هنگامی‌که شاهرخ در سال ۱۴۴۴ به‌طور خطرناکی بیمار شد، محمد جوکی که در آن زمان والی بلخ نیز بود، بلافاصله به پایتخت، هرات نقل مکان کرد تا در مبارزات جانشینی مورد انتظار، ایفای نقش کند. ۴ با این حال، گوهر شاد قبلاً از حمایت جلال الدین فیروزشاه، رئیس قوای نظامی، برای به قدرت رسیدن علاالدوله برخوردار شده بود.[۵] اما شاهرخ به‌طور غیرمنتظره‌ای از بیماری خود بهبود یافت.[۶]

محمد جوکی که از یک بیماری طولانی‌مدت رنج می‌برد، پیش از پدر خود شاهرخ، در سال ۱۴۴۵ در سرخس درگذشت. ۷فرمانداری وی در خطلان و بلخ به‌ترتیب به پسرانش ابوبکر و محمد قاسم رسید.[۷][۸]

خانواده

همسران و صیغه‌ها

فرزندان

از مهرنگار خانم

  • سویورقاتمیش
  • توکال خانم

از بخت دولت

  • محمد قاسم (متولد ۱۴۲۲)
  • ابوبکر (۱۴۲۷–۱۴۴۸؟)
  • سعادت سلطان

از بلغان مغول

  • علی (۱۴۲۳–۱۴۲۴)
  • قوطلوق سلطان
  • زبیده سلطان

منابع

  1. ↑ Barthold, Vasilii Vladimirovitch (1963). Four Studies on the History of Central Asia. Vol. 2. Brill Archive. p. 147.
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ (Manz 2007، ص. 40)
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ (Manz 2007، ص. 248) خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ نام «ManzP248» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  4. ↑ (Manz 2007)
  5. ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ (Barthold 1963، ص. 143)
  6. ↑ (Manz 2007)
  7. ↑ (Jackson و Lockhart 1986، ص. 107)
  8. ↑ (Manz 2007، ص. 26)
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=محمد_جوکی&oldid=34930738»