ویکتور خارا: تفاوت میان نسخهها
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات هنرمند موسیقی |
{{جعبه اطلاعات هنرمند موسیقی |
||
| نام |
| نام = ویکتور خارا |
||
| تصویر |
| تصویر = Víctor_Jara.jpg |
||
| توضیح_تصویر |
| توضیح_تصویر = |
||
| اندازه_تصویر |
| اندازه_تصویر = 190px |
||
| دورنما |
| دورنما = |
||
| پسزمینه |
| پسزمینه = خواننده_تک |
||
| نام_اصلی |
| نام_اصلی = '''ویکتور لیدیو خارا مارتینِس''' |
||
| نام_مستعار |
| نام_مستعار = |
||
| زادروز = {{تاریخ تولد|۱۹۳۲|۹|۲۸}} |
|||
| تولد = [[۲۸ سپتامبر]] [[۱۹۳۲ (میلادی)|۱۹۳۲]]{{-}} [[سانتیاگو]] |
|||
| زادگاه = [[سن ایگناثیو]]، [[شیلی]] |
|||
| مرگ = [[۱۶ سپتامبر]] [[۱۹۷۳ (میلادی)|۱۹۷۳]] ({{سن|۱۹۳۲|۹|۱۵|۱۹۷۳|۹|۲۸}}){{-}}[[سانتیاگو]] |
|||
| تاریخ مرگ = {{تاریخ مرگ و سن|۱۹۷۳|۹|۱۶|۱۹۳۲|۹|۱۵}} |
|||
⚫ | |||
| محل مرگ = [[سانتیاگو]]، [[شیلی]] |
|||
| ساز = [[گیتار کلاسیک]]، [[خوانندگی|ووکال]] |
|||
| علت مرگ = [[اعدام]] با [[تیرباران|جوخه آتش]] |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
| |
| ساز = [[گیتار کلاسیک]]، [[خوانندگی]] |
||
⚫ | |||
| مدت = ۱۹۵۹–۱۹۷۳ |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
| فعالیت = [[شاعر]]، [[آوازخوان]]، [[کارگردان نمایش]]، [[انقلابی]]، [[کنشگری|کنشگر]] |
|||
|دانشگاه = |
|||
| مدت = ۱۹۵۹ تا ۱۹۷۳ |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
| دانشگاه = [[دانشگاه شیلی]] |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
}} |
}} |
||
'''ویکتور لیدیو خارا مارتینِس''' {{اسپانیایی|Víctor Lidio Jara Martínez}} [[شاعر]]، [[ |
'''ویکتور لیدیو خارا مارتینِس''' {{به اسپانیایی|Víctor Lidio Jara Martínez}} (زاده {{تاریخ تولد|۱۹۳۲|۹|۲۸}} در [[سانتیاگو]] – درگذشته {{تاریخ مرگ|۱۹۷۳|۹|۱۶}} در [[سانتیاگو]]) [[شاعر]]، [[خواننده]] و [[انقلابی]] [[شیلی]]ایی بود که در جریان [[کودتای ۱۹۷۳ شیلی|کودتای نظامی]] [[آگوستو پینوشه]] علیه [[سالوادور آلنده|سالوادور آلِنده]] در [[شیلی]] به قتل رسید. |
||
== زندگی == |
== زندگی == |
||
ویکتور خارا در روستایی فقیر در شیلی |
ویکتور خارا در روستایی فقیر در شیلی زاده. مادرش شعرهای بومی میسرود و بدین ترتیب خارا از کودکی با ترانههای روستایی آشنا شد. با کوچ خانوادهٔ خارا به شهر [[سانتیاگو]]، او با محیطی متفاوت از جامعهٔ روستایی آشنا شد. خارا پس از مرگ مادرش دچار خلاء عاطفی شد و به مدرسه دینی رفت. اما پس از دو سال آنجا را ترک کرد و به دورهٔ [[سربازی]] رفت. خارا پس از پایان دورهٔ سربازی، به [[دانشگاه شیلی]] رفت و در آن جا به مطالعهٔ [[موسیقی]] بومی شیلی پرداخت. |
||
{{گفتاورد|«شعر من در مدح هیچکس نیست |
{{گفتاورد|«شعر من در مدح هیچکس نیست |
||
خط ۴۷: | خط ۵۱: | ||
شعری همیشه زنده و تازه و پویا»}} |
شعری همیشه زنده و تازه و پویا»}} |
||
== |
== کنش سیاسی == |
||
ویکتور خارا در سال [[۱۹۶۹ (میلادی)|۱۹۶۹]] همزمان با سالهای پرالتهاب در شیلی، نخستین آلبوم خود را به بازار فرستاد. آشنایی با تفکرات [[سوسیالیسم|سوسیالیستی]] تأثیر مهمی در افکار و زندگی او به جا گذاشت و هویتی ضد [[امپریالیسم|امپریالیستی]] به موسیقی او بخشید. |
|||
در سال ۱۹۶۹ [[حزب کمونیست شیلی|حزب کمونیست]]، سوسیالیستها و دیگر گروههای چپ شیلی ائتلافی به نام «جمعیت مردم» تشکیل دادند که یک سال بعد با معرفی سالوادور آلنده به عنوان |
در سال ۱۹۶۹ [[حزب کمونیست شیلی|حزب کمونیست]]، سوسیالیستها و دیگر گروههای [[چپ (گرایش سیاسی)|چپ]] شیلی ائتلافی به نام «جمعیت مردم» تشکیل دادند که یک سال بعد با معرفی سالوادور آلنده به عنوان نامزد، وارد رقابت انتخاباتی شد. در این زمان خارا در استادیوم شیلی شهر سانتیاگو [[کنسرت موسیقی]] بزرگی برپا کرد. |
||
در یکی از اجراهای دانشگاهی ویکتور خارا، ضدکمونیستها او را سنگباران کردند.<ref name=":0">{{یادکرد وب|نویسنده=دوریان لینسکی-روزنامهنگار|کد زبان=fa-IR|تاریخ=۱۲ شهریور ۱۳۹۹|وبگاه=[[بیبیسی فارسی]]|نشانی=https://www.bbc.com/persian/world-features-53997960|عنوان=ویکتور خارا؛ نیمقرن دادخواهی برای مردی که بهخاطر موسیقیاش کشته شد}}</ref> |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
== مرگ == |
== مرگ == |
||
=== چگونگی === |
|||
[[پرونده:Victor Jarra Nicha.jpg|بندانگشتی|200px|مقبرهٔ خارا در گورستان عمومی سانتیاگو]] |
[[پرونده:Victor Jarra Nicha.jpg|بندانگشتی|200px|مقبرهٔ خارا در گورستان عمومی سانتیاگو]] |
||
در سال [[۱۹۷۳ (میلادی)|۱۹۷۳]] با |
در سال [[۱۹۷۳ (میلادی)|۱۹۷۳]] با آغاز [[کودتا]]ی پینوشه بسیاری از انقلابیهای پیشرو از جمله آلِنده به قتل رسیدند و بسیاری دیگر نیز بازداشت شدند. خارا نیز در جمع دانشجویان دانشکده فنی دستگیر شد و به همراه شمار زیادی از دانشجویان به استادیوم سانتیاگو منتقل شد. در آنجا استخوانهای دست و انگشتهای او را شکستند و از او خواستند در حضور سایر بازداشتشدگان آواز بخواند و او ترانه «ما پیروز خواهیم شد» سرود مخصوص حزب اتحاد مردمی را خواند.<ref name=":0" /> |
||
⚫ | |||
=== دادگاه عاملان === |
|||
در سال [[۲۰۱۶ (میلادی)]] پدرو بارینتوس، افسر پیشین [[ارتش شیلی]] در دادگاه مدنی فلوریدا مسئول مرگ خارا دانسته شد. در سال [[۲۰۱۸ (میلادی)]] نیز هشت افسر بازنشسته دیگر به جرم مشارکت در قتل خارا محکوم و زندانی شدند.<ref name=":0" /> |
|||
== میراث == |
|||
در شیلی، مرگ ویکتور خارا نشانی از یک فصلی فراموش نشدنی در تاریخ کشور و زخمی ملی است. شیوه مرگ ویکتور خارا باعث شد او به نماد بینالمللی مقاومت تبدیل شود.<ref name=":0" /> |
|||
در سال [[۲۰۰۹ (میلادی)]] و به دنبال تحقیقات تازه درباره به قتل خارا، پیکر او در مراسم خاکسپاری عمومی با حضور هزاران نفر از طرفدارنش دوباره به خاک سپرده شد.<ref name=":0" /> |
|||
⚫ | |||
== آخرین ترانه == |
== آخرین ترانه == |
||
آخرین ترانهٔ او که حکم وصیتنامهاش را داشت، بر روی تکهای از روزنامه نوشته شده بود و توسط یکی از افرادی که از استادیوم شیلی جان به در |
آخرین ترانهٔ او که حکم وصیتنامهاش را داشت، بر روی تکهای از روزنامه نوشته شده بود و توسط یکی از افرادی که از استادیوم شیلی جان به در برد به دست همسرش رسید: <blockquote>پنج هزار نفر این جاییم/ در این بخش کوچک شهر/ چه دشوار است سرودی سرکردن/ آنگاه که وحشت را آواز میخوانیم/ وحشت آنکه من زندهام/ وحشت آنکه میمیرم من/ خود را در انبوه این همه دیدن/ و در میان این لحظههای بیشمار ابدیت/ که در آن سکوت و فریاد هست/ لحظه پایان آوازم رقم میخورد.</blockquote> |
||
== یادبودهای ویکتور خارا در آثار هنرمندان دیگر == |
== یادبودهای ویکتور خارا در آثار هنرمندان دیگر == |
||
[[فیل اوکز]] خواننده آمریکایی که همراه با ویکتور خارا در کنسرتی در آفریقای جنوبی به اجرا پرداخته |
[[فیل اوکز]] خواننده آمریکایی که همراه با ویکتور خارا در کنسرتی در [[آفریقای جنوبی]] به اجرا پرداخته بود یک کنسرت خیریه به نام «یک غروب با سالوادور آلِنده» در سال [[۱۹۷۴ (میلادی)]] ترتیب داد. [[باب دیلن]]، [[پیت سیگر]] و [[آرلو گوتری]] در این کنسرت او را همراهی نمودند. |
||
خوانندگان و گروههای زیادی برای او ترانه ساختهاند یا در آهنگها و آلبومهایشان به ویکتور خارا اشاره نمودهاند، از جمله: |
خوانندگان و گروههای زیادی برای او ترانه ساختهاند یا در آهنگها و آلبومهایشان به ویکتور خارا اشاره نمودهاند، از جمله: |
||
گروه [[د کلش]] در ترانه "Washington Bullets" از آلبوم سال ۱۹۸۰شان ''Sandinista!''. جو استامر در مورد خارا: |
گروه [[د کلش]] در ترانه "Washington Bullets" از آلبوم سال ۱۹۸۰شان ''Sandinista!''. جو استامر در مورد خارا:<ref name=":0" /> |
||
{{گفتاورد|«تکتک سلولها در شیلی نشان میدهند، فریادهای انسانهای شکنجهشده را. آلنده را در روزهای پیشین، روزهای پیش از آمدن ارتش به خاطر بسپار. لطفاً ویکتور خارا را به خاطر بسپار، در استادیوم سانتیاگو. Ed verdad (حقیقت دارد)، باز هم همان گلولههای واشینگتن.»||}} |
{{گفتاورد|«تکتک سلولها در شیلی نشان میدهند، فریادهای انسانهای شکنجهشده را. آلنده را در روزهای پیشین، روزهای پیش از آمدن ارتش به خاطر بسپار. لطفاً ویکتور خارا را به خاطر بسپار، در استادیوم سانتیاگو. Ed verdad (حقیقت دارد)، باز هم همان گلولههای واشینگتن.»||}} |
||
در سال [[۱۹۸۷ (میلادی)]] گروه [[یوتو]] در ترانه "One Tree Hill" از آلبوم ''The Joshua Tree'': |
|||
{{گفتاورد|«و در جهان قلبی از تاریکی، محدوده آتش. جایی که شاعران از اعماق قلب خود سخن میگویند، و به خاطر آن خون میدهند. خارا خواند، نغمهاش سلاحی، در دستان عشق. گرچه خونش هنوز از زمین بانگ برمیآورد.»}} |
{{گفتاورد|«و در جهان قلبی از تاریکی، محدوده آتش. جایی که شاعران از اعماق قلب خود سخن میگویند، و به خاطر آن خون میدهند. خارا خواند، نغمهاش سلاحی، در دستان عشق. گرچه خونش هنوز از زمین بانگ برمیآورد.»}} |
||
خط ۸۰: | خط ۹۶: | ||
== پانویس == |
== پانویس == |
||
{{پانویس}} |
{{پانویس|۲}} |
||
== منابع == |
== منابع == |
||
خط ۹۰: | خط ۱۰۶: | ||
* محمدپور، محمدامین. ویکتورخارا، شاعر و خواننده خلق. مجله چشمانداز ایران. شماره ۶۹ شهریور و مهر ۹۰. |
* محمدپور، محمدامین. ویکتورخارا، شاعر و خواننده خلق. مجله چشمانداز ایران. شماره ۶۹ شهریور و مهر ۹۰. |
||
* [https://www.bbc.com/persian/world-features-53997960 ویکتور خارا؛ نیمقرن دادخواهی برای مردی که بهخاطر موسیقیاش کشته شد] |
* [https://www.bbc.com/persian/world-features-53997960 ویکتور خارا؛ نیمقرن دادخواهی برای مردی که بهخاطر موسیقیاش کشته شد] |
||
{{انبار-رده}} |
|||
== پیوند به بیرون == |
== پیوند به بیرون == |
||
* {{رسمی|http://www.fundacionvictorjara.cl}} |
|||
{{ویکیانبار|Víctor Jara}} |
|||
* فایلهای صوتی بعضی از |
* فایلهای صوتی بعضی از اجراهای ویکتور خارا [https://web.archive.org/web/20070710123636/http://www.nuevacancion.net/victor/mp3.html victor jara]{{سخ}} |
||
{{دادههای کتابخانهای}} |
{{دادههای کتابخانهای}} |
||
نسخهٔ ۹ سپتامبر ۲۰۲۰، ساعت ۰۵:۰۳
ویکتور خارا | |
---|---|
اطلاعات پسزمینه | |
نام تولد | ویکتور لیدیو خارا مارتینِس |
زاده | ۲۸ سپتامبر ۱۹۳۲ سن ایگناثیو، شیلی |
درگذشته | ۱۶ سپتامبر ۱۹۷۳ (۴۱ سال) سانتیاگو، شیلی |
ژانر | موسیقی بومی، ترانهسرایی نوین، موسیقی آند |
ساز(ها) | گیتار کلاسیک، خوانندگی |
سالهای فعالیت | ۱۹۵۹ تا ۱۹۷۳ |
دانشگاه | دانشگاه شیلی |
وبگاه |
ویکتور لیدیو خارا مارتینِس (به اسپانیایی: Víctor Lidio Jara Martínez) (زاده ۲۸ سپتامبر ۱۹۳۲ در سانتیاگو – درگذشته ۱۶ سپتامبر ۱۹۷۳ در سانتیاگو) شاعر، خواننده و انقلابی شیلیایی بود که در جریان کودتای نظامی آگوستو پینوشه علیه سالوادور آلِنده در شیلی به قتل رسید.
زندگی
ویکتور خارا در روستایی فقیر در شیلی زاده. مادرش شعرهای بومی میسرود و بدین ترتیب خارا از کودکی با ترانههای روستایی آشنا شد. با کوچ خانوادهٔ خارا به شهر سانتیاگو، او با محیطی متفاوت از جامعهٔ روستایی آشنا شد. خارا پس از مرگ مادرش دچار خلاء عاطفی شد و به مدرسه دینی رفت. اما پس از دو سال آنجا را ترک کرد و به دورهٔ سربازی رفت. خارا پس از پایان دورهٔ سربازی، به دانشگاه شیلی رفت و در آن جا به مطالعهٔ موسیقی بومی شیلی پرداخت.
«شعر من در مدح هیچکس نیست
و نمیسرایم تا بیگانهای بگرید من برای بخش کوچک و دوردست سرزمینم میسرایم که هر چند باریکهای بیش نیست اما ژرفایش را پایانی نیست شعر من آغاز و پایان همه چیز است شعری سرشار از شجاعت
شعری همیشه زنده و تازه و پویا»
کنش سیاسی
ویکتور خارا در سال ۱۹۶۹ همزمان با سالهای پرالتهاب در شیلی، نخستین آلبوم خود را به بازار فرستاد. آشنایی با تفکرات سوسیالیستی تأثیر مهمی در افکار و زندگی او به جا گذاشت و هویتی ضد امپریالیستی به موسیقی او بخشید.
در سال ۱۹۶۹ حزب کمونیست، سوسیالیستها و دیگر گروههای چپ شیلی ائتلافی به نام «جمعیت مردم» تشکیل دادند که یک سال بعد با معرفی سالوادور آلنده به عنوان نامزد، وارد رقابت انتخاباتی شد. در این زمان خارا در استادیوم شیلی شهر سانتیاگو کنسرت موسیقی بزرگی برپا کرد.
در یکی از اجراهای دانشگاهی ویکتور خارا، ضدکمونیستها او را سنگباران کردند.[۱]
پس از پیروزی حزب «اتحاد مردم» در انتخابات سپتامبر ۱۹۷۰، خارا طی سالهای ۷۰ تا ۷۳ به سراسر شیلی سفر کرد و برای کارگران معدن و کارخانهها، دانشجویان و دانشآموزان کنسرت برپا کرد و در این مدت چهار آلبوم منتشر نمود.
مرگ
چگونگی
در سال ۱۹۷۳ با آغاز کودتای پینوشه بسیاری از انقلابیهای پیشرو از جمله آلِنده به قتل رسیدند و بسیاری دیگر نیز بازداشت شدند. خارا نیز در جمع دانشجویان دانشکده فنی دستگیر شد و به همراه شمار زیادی از دانشجویان به استادیوم سانتیاگو منتقل شد. در آنجا استخوانهای دست و انگشتهای او را شکستند و از او خواستند در حضور سایر بازداشتشدگان آواز بخواند و او ترانه «ما پیروز خواهیم شد» سرود مخصوص حزب اتحاد مردمی را خواند.[۱]
در روز ۱۶ سپتامبر ۱۹۷۳ جسد تیرباران شدهٔ او را در کنار خیابان پیدا کردند.[۱]
دادگاه عاملان
در سال ۲۰۱۶ (میلادی) پدرو بارینتوس، افسر پیشین ارتش شیلی در دادگاه مدنی فلوریدا مسئول مرگ خارا دانسته شد. در سال ۲۰۱۸ (میلادی) نیز هشت افسر بازنشسته دیگر به جرم مشارکت در قتل خارا محکوم و زندانی شدند.[۱]
میراث
در شیلی، مرگ ویکتور خارا نشانی از یک فصلی فراموش نشدنی در تاریخ کشور و زخمی ملی است. شیوه مرگ ویکتور خارا باعث شد او به نماد بینالمللی مقاومت تبدیل شود.[۱]
در سال ۲۰۰۹ (میلادی) و به دنبال تحقیقات تازه درباره به قتل خارا، پیکر او در مراسم خاکسپاری عمومی با حضور هزاران نفر از طرفدارنش دوباره به خاک سپرده شد.[۱]
آخرین ترانه
آخرین ترانهٔ او که حکم وصیتنامهاش را داشت، بر روی تکهای از روزنامه نوشته شده بود و توسط یکی از افرادی که از استادیوم شیلی جان به در برد به دست همسرش رسید:
پنج هزار نفر این جاییم/ در این بخش کوچک شهر/ چه دشوار است سرودی سرکردن/ آنگاه که وحشت را آواز میخوانیم/ وحشت آنکه من زندهام/ وحشت آنکه میمیرم من/ خود را در انبوه این همه دیدن/ و در میان این لحظههای بیشمار ابدیت/ که در آن سکوت و فریاد هست/ لحظه پایان آوازم رقم میخورد.
یادبودهای ویکتور خارا در آثار هنرمندان دیگر
فیل اوکز خواننده آمریکایی که همراه با ویکتور خارا در کنسرتی در آفریقای جنوبی به اجرا پرداخته بود یک کنسرت خیریه به نام «یک غروب با سالوادور آلِنده» در سال ۱۹۷۴ (میلادی) ترتیب داد. باب دیلن، پیت سیگر و آرلو گوتری در این کنسرت او را همراهی نمودند.
خوانندگان و گروههای زیادی برای او ترانه ساختهاند یا در آهنگها و آلبومهایشان به ویکتور خارا اشاره نمودهاند، از جمله:
گروه د کلش در ترانه "Washington Bullets" از آلبوم سال ۱۹۸۰شان Sandinista!. جو استامر در مورد خارا:[۱]
«تکتک سلولها در شیلی نشان میدهند، فریادهای انسانهای شکنجهشده را. آلنده را در روزهای پیشین، روزهای پیش از آمدن ارتش به خاطر بسپار. لطفاً ویکتور خارا را به خاطر بسپار، در استادیوم سانتیاگو. Ed verdad (حقیقت دارد)، باز هم همان گلولههای واشینگتن.»
در سال ۱۹۸۷ (میلادی) گروه یوتو در ترانه "One Tree Hill" از آلبوم The Joshua Tree:
«و در جهان قلبی از تاریکی، محدوده آتش. جایی که شاعران از اعماق قلب خود سخن میگویند، و به خاطر آن خون میدهند. خارا خواند، نغمهاش سلاحی، در دستان عشق. گرچه خونش هنوز از زمین بانگ برمیآورد.»
جکسون براون در ترانه "My Personal Revenge" به ویکتور خارا:
«انتقام شخصی من این خواهد بود که به تو این دستها را ببخشم که زمانی با آنها بد کردی.»
جون بایز نیز ترانه "Te Recuerdo Amanda" را بازخوانی کردهاست.
پانویس
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ ۱٫۶ دوریان لینسکی-روزنامهنگار (۱۲ شهریور ۱۳۹۹). «ویکتور خارا؛ نیمقرن دادخواهی برای مردی که بهخاطر موسیقیاش کشته شد». بیبیسی فارسی.
منابع
- خارا، ویکتور (۱۳۸۵)، استادیوم شیلی، ترجمهٔ مورسو روکانتن، تهران: شرکت انتشارات لحظه، شابک ۹۶۴-۹۶۸۸۳-۵-۸
- «انجمن ادبی استاد هارون شفیقی عنبران». بایگانیشده از اصلی در ۲۸ سپتامبر ۲۰۰۷. دریافتشده در ۸ ژوئیه ۲۰۰۷.
- «دستهای شکسته ویکتور خارا». کانون زنان ایران. بایگانیشده از اصلی در ۲۷ سپتامبر ۲۰۰۷. دریافتشده در ۱۸ تیر ۱۳۸۶.
- محمودزاده، چنگیز. «ویکتور خارا، خواننده انقلابی شیلی». انجمن ادبی شفیقی. بایگانیشده از اصلی در ۲۸ سپتامبر ۲۰۰۷. دریافتشده در ۱۸ تیر ۱۳۸۶.
- مقدم، جیران. «دربارهٔ ویکتور خارا و موسیقی اعتراض». روزنامه شرق. دریافتشده در ۱۸ تیر ۱۳۸۶.
- محمدپور، محمدامین. ویکتورخارا، شاعر و خواننده خلق. مجله چشمانداز ایران. شماره ۶۹ شهریور و مهر ۹۰.
- ویکتور خارا؛ نیمقرن دادخواهی برای مردی که بهخاطر موسیقیاش کشته شد
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ ویکتور خارا موجود است. |
پیوند به بیرون
- وبگاه رسمی
- فایلهای صوتی بعضی از اجراهای ویکتور خارا victor jara
- آموزگاران اهل شیلی
- استادان دانشگاه
- استادان دانشگاه اهل شیلی
- اعدامشدگان اهل شیلی
- اعدامشدگان با جوخه آتش
- افراد شیلیایی اروپاییتبار
- افراد شیلیایی اسپانیاییتبار
- اهالی چیلان، بیو بیو
- بازیگران اهل شیلی
- بازیگران مرد اهل شیلی
- ترورشدگان اهل شیلی
- خوانندگان اهل شیلی
- خوانندگان سده ۲۰ (میلادی)
- خوانندگان فولک اهل آمریکای لاتین
- خوانندگان فولک اهل شیلی
- خواننده-ترانهپردازان اهل شیلی
- خواننده-ترانهسرایان مرد اهل شیلی
- دانشآموختگان دانشگاه شیلی
- درگذشتگان ۱۹۷۳ (میلادی)
- زادگان ۱۹۳۲ (میلادی)
- سرگرمیسازان بهقتلرسیده
- شاعران سده ۲۰ (میلادی) اهل شیلی
- شاعران سیاسی
- شاعران مرد
- شاعران مرد اهل شیلی
- ضد فاشیستها
- قربانیان شکنجه اهل شیلی
- کاتولیکهای رومی سابق
- کارگردانان تئاتر اهل شیلی
- کشتهشدگان در شیلی
- مارکسیستهای اهل شیلی
- مخالفان سرمایهداری
- مرگها به وسیله اسلحه گرم در شیلی
- مسیحیان اهل شیلی
- موسیقی سیاسی
- موسیقیدانان بهقتلرسیده
- موسیقیدانان ترانهسرایی نوین
- نویسندگان اعدامشده
- نویسندگان مرد اهل شیلی