گونه بوم‌زاد: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
ماني (بحث | مشارکت‌ها)
جز ماني صفحهٔ بوم‌زادی را به بومی انحصاری که تغییرمسیر بود منتقل کرد
(بدون تفاوت)

نسخهٔ ‏۲۶ اوت ۲۰۲۰، ساعت ۱۰:۲۹

پرونده:Neurergus Kaiseri.jpg
سمندر لرستانی از جمله گونه‌های بوم‌زاد ایران و در معرض خطر انقراض است.

بوم‌زادی عبارت است از وضعیتی بوم‌شناسانه که در آن گونه‌ای زیستی مختص و بومی منطقه‌ای جغرافیایی، همچون یک جزیره، کشور یا دیگر مناطق، یا همچنین انواع گوناگون زیست‌گاه است. یاخته‌هایی که محلی یک مکان هستند در صورتی که در مناطق دیگر نیز یافت شوند، بوم‌زاد آن مکان به شمار نمی‌روند. مفهوم متقابل با بوم‌زادی، گستره جهانی است.[۱]

گونه‌های بوم‌زاد با احتمال بیشتری در مناطقی که از دیدگاه زیستی محفوظ و دورافتاده هستند، شکل پیدا می‌کنند. برای نمونه، بسیاری جزیره‌ها به دلیل در انزوا بودن دارای گونه‌های گیاهی و جانوری بوم‌زاد هستند؛ هاوایی، جزایر گالاپاگوس، و سقطرا از جمله این جزایر هستند. ماداگاسکار نیز به دلیل جداافتادگی از آفریقا دارای تعداد زیادی گونه‌های بوم‌زاد است.[۲] دیگر مناطق منزوی و دورافتادهٔ اینچنینی را می‌توان در بلندی‌های اتیوپی یا آب‌های منزوی چون دریاچه بایکال یافت.

از آنجا که گونه‌های بوم‌زاد منحصر به یک منطقه جغرافیایی یا آب و هوای ویژه هستند، با هر گونه تغییر در محیط زیستشان می‌توانند به سادگی مورد تهدید انقراض قرار گیرند. فعالیت‌های انسانی نیز می‌توانند تاثیر بسیاری در افول وضعیت بقای گونه بوم‌زاد داشته باشند. برای نمونه، تنها گونه دلفین منقرض شده در جهان باییجی بوم‌زادِ چین بود که در دهه نخست سده ۲۱ میلادی به دلیل فعالیت‌های بشری نابود شد.[۳]

منابع

  1. Endemism (به انگلیسی), Encyclopedia Britannica, retrieved 18 September 2013
  2. Laurie Godfrey, Isolation and Biodiversity (به انگلیسی), PBS, retrieved 18 September 2013
  3. Isolation and Biodiversity (به انگلیسی), IUCN – Cetacean Specialist Group, retrieved 18 September 2013