تفکر جانبی: تفاوت میان نسخه‌ها
←تفکر جانبی و معرفت شناسی نوفهمی: اشتباهات اصلاح شد, دستور زبان اصلاح شد برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از برنامهٔ همراه |
←تفکر جانبی و معرفت شناسی نوفهمی: دستور زبان اصلاح شد برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از برنامهٔ همراه |
||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
==تفکر جانبی و معرفت شناسی نوفهمی== |
==تفکر جانبی و معرفت شناسی نوفهمی== |
||
[[File:Hamid - Rajaei.png|thumb|Hamid - Rajaei|110px]] |
[[File:Hamid - Rajaei.png|thumb|Hamid - Rajaei|110px]] |
||
شاید بتوان [[حمید رجایی]]<ref>[http://iranurl.ir/NeQCP زندگینامه حمید رجایی]</ref> را از اولین متفکرینی دانست که تکنیک تفکر جانبی را در آثار خود در تعامل با [[معرفت دینی]] و نوفهمی بسط داده است. <ref>{{یادکرد|فصل=|کتاب=آفرینندگی، تفکر جانبی و باور دینی|نویسنده=حمید رجایی|ترجمه=|ناشر=انتشارات شهر من|چاپ=اول |شهر=اصفهان|کوشش=|ویرایش=|صفحه112=|سال=۱۳۸۹|شابک=978-600-96045-8-6}}</ref> وی معتقد است نوفهمی دینی و غیردینی در [[ادراکات قضیه ای]] (Propositional Perceptions)، مسبوق به فهم هایی هستند که اگر چه می تواند منبع اولیه آن [[اشراق]] باشد، اما گذرگاهی مانند تفکر جانبی دارد. زیرا تفکر آلگوریتیمی نمی تواند به نواندیشی بیانجامد.<ref>[http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13931030000995 بیایید با تفکر جانبی بیاندیشیم، حمید رجایی]</ref> وی کژکارکاردهای باورهای ایدئولوژیک را از جمله موجبات رکود خلاقیت برشمرده است. تفکر خطی، خود، از نوعی معرفت‌شناسی ناشی می‌شود. در منطق ارسطویی، بنابه مقتضای کژکارد تعریف [[جنس]] و [[فصل]]ی، [[ذهن]] با اکتفاء به یافتن تعریف واحد، انگیزه کمتری برای واکاوای‌های جانبی پیدا می‌کند. براساس دیدگاه رجایی ( نظریه [[کهکشان سانی معرفت]] ) و قول به تشکیک در مطابقت گزاره‌ها با واقعیت (ضمن حفظ اعتقاد به صدق گزاره)<ref>https://www.academia.edu/5953821/The_Galaxy-like_and_Gradient_Correspondence_Epistemological_theory</ref> زیرساخت معرفت شناختی مناسبی برای خلاقیت بوجود می‌آید. در این |
شاید بتوان [[حمید رجایی]]<ref>[http://iranurl.ir/NeQCP زندگینامه حمید رجایی]</ref> را از اولین متفکرینی دانست که تکنیک تفکر جانبی را در آثار خود در تعامل با [[معرفت دینی]] و نوفهمی بسط داده است. <ref>{{یادکرد|فصل=|کتاب=آفرینندگی، تفکر جانبی و باور دینی|نویسنده=حمید رجایی|ترجمه=|ناشر=انتشارات شهر من|چاپ=اول |شهر=اصفهان|کوشش=|ویرایش=|صفحه112=|سال=۱۳۸۹|شابک=978-600-96045-8-6}}</ref> وی معتقد است نوفهمی دینی و غیردینی در [[ادراکات قضیه ای]] (Propositional Perceptions)، مسبوق به فهم هایی هستند که اگر چه می تواند منبع اولیه آن [[اشراق]] باشد، اما گذرگاهی مانند تفکر جانبی دارد. زیرا تفکر آلگوریتیمی نمی تواند به نواندیشی بیانجامد.<ref>[http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13931030000995 بیایید با تفکر جانبی بیاندیشیم، حمید رجایی]</ref> وی کژکارکاردهای باورهای ایدئولوژیک را از جمله موجبات رکود خلاقیت برشمرده است. تفکر خطی، خود، از نوعی معرفت‌شناسی ناشی می‌شود. در منطق ارسطویی، بنابه مقتضای کژکارد تعریف [[جنس]] و [[فصل]]ی، [[ذهن]] با اکتفاء به یافتن تعریف واحد، انگیزه کمتری برای واکاوای‌های جانبی پیدا می‌کند. براساس دیدگاه رجایی ( نظریه [[کهکشان سانی معرفت]] ) و قول به تشکیک در مطابقت گزاره‌ها با واقعیت (ضمن حفظ اعتقاد به صدق گزاره)<ref>https://www.academia.edu/5953821/The_Galaxy-like_and_Gradient_Correspondence_Epistemological_theory</ref> زیرساخت معرفت شناختی مناسبی برای خلاقیت بوجود می‌آید. در این تقریر، ذهن می‌تواند مفاهیم و ایده‌ها را با اجزاء سازنده ی آن درنظر آورد و آن را با سایر دانسته ها، به تعامل وادارد. در حالی که در تفکر الگوریتمی و [[ارسطو]]یی، مبنا قرار گرفتن جنس و فصل منطقی که در بیان [[ماهیت]] اشیاء، سترون کننده است و می‌رود که فصل الخطاب تعریف یک پدیده شود. نظریاتی که متوجه نامتناهی بودن فهم و تعریف پدیده‌ها و بینهایت بودن کشف راه حل‌ها و ایده‌ها هستند؛ زیرساخت‌های مناسب خلاقیت، نوفهمی و [[نوآوری]] هستند. <ref>{{یادکرد|فصل=|کتاب=آفرینندگی، تفکر جانبی و باور دینی|نویسنده=حمید رجایی|ترجمه=|ناشر=انتشارات شهر من|چاپ=اول |شهر=اصفهان|کوشش=|ویرایش=|صفحه14=|سال=۱۳۸۹|شابک=6-8-96045-600-978}}</ref> |
||
== منابع == |
== منابع == |
||
نسخهٔ ۳ ژوئن ۲۰۱۷، ساعت ۱۷:۰۸
تفکر جانبی (به انگلیسی: Lateral thinking) روشی است که به فرارفتن از روش خطی و ارسطویی برای یافتن نظرات نو، می‌اندیشد و به شکلی آگاهانه، در جهت تغییر و تحول روش حل مسئله، تلاش می‌کند و کاربرد آن مستلزم پذیرش دیدگاه‌های مختلف نسبت به موضوع است. روش‌های مختلف تفکر جانبی برای یافتن راه‌های جدید و متفاوت به کار می‌روند و حتی گاهی به طرح نظرات کاملاً غیرمنطقی منجر می‌شود، با این حال جستجوی راه‌های جدید و متعدد، نشانهٔ تمایل به خلاقیت بوده و باعث برانگیختن و سیلان فکر می‌شود.[۱][۲]
این اصطلاح نخستین بار به سال ۱۹۶۷ توسط ادوارد دوبونو مطرح شد. او به عنوان مثالی برای این نوع استدلال غیر مستقیم، از ماجرای قضاوت سلیمان نام برد، آنجا که سلیمان نزاع دو زن بر سر این که کدام مادر حقیقی کودک است را، به این صورت حل کرد که کودک به دو نیم شود و هر زن یک سهم بردارد، اما در حقیقت می خواست با مشاهده‌ی واکنش زنان در مقابل این حکم، قضاوت کند که کدام یک مادر حقیقی کودک است. [۳] دوبونو در کتابش (مکانیزم ذهن) برای نشان دادن نحوهی عملکرد مغز، از مثال‌ها و استعاره‌های فراوانی استفاده می‌کند. وی مغز انسان را نوعی سامانه اطلاعاتی می‌داند که خود را به طرزی کم هزینه سازماندهی می‌کند. وی میگوید: «همان‌طور که قطرات باران پس از فرو افتادن، راه خود را به سمت جوی‌ها و گودالها پیدا می‌کند، اطلاعاتی که وارد مغز می‌شود نیز با سازماندهی مغز به مسیرهای آشنا هدایت می‌شود. در نتیجه با روش تفکّر خطی، تنها قادریم به نتایجی برسیم که از پیش، با گمانه ها و پیش‌فرض‌های ذهنیمان هماهنگ باشد.[۴]
تفکر جانبی و معرفت شناسی نوفهمی
شاید بتوان حمید رجایی[۵] را از اولین متفکرینی دانست که تکنیک تفکر جانبی را در آثار خود در تعامل با معرفت دینی و نوفهمی بسط داده است. [۶] وی معتقد است نوفهمی دینی و غیردینی در ادراکات قضیه ای (Propositional Perceptions)، مسبوق به فهم هایی هستند که اگر چه می تواند منبع اولیه آن اشراق باشد، اما گذرگاهی مانند تفکر جانبی دارد. زیرا تفکر آلگوریتیمی نمی تواند به نواندیشی بیانجامد.[۷] وی کژکارکاردهای باورهای ایدئولوژیک را از جمله موجبات رکود خلاقیت برشمرده است. تفکر خطی، خود، از نوعی معرفت‌شناسی ناشی می‌شود. در منطق ارسطویی، بنابه مقتضای کژکارد تعریف جنس و فصلی، ذهن با اکتفاء به یافتن تعریف واحد، انگیزه کمتری برای واکاوای‌های جانبی پیدا می‌کند. براساس دیدگاه رجایی ( نظریه کهکشان سانی معرفت ) و قول به تشکیک در مطابقت گزاره‌ها با واقعیت (ضمن حفظ اعتقاد به صدق گزاره)[۸] زیرساخت معرفت شناختی مناسبی برای خلاقیت بوجود می‌آید. در این تقریر، ذهن می‌تواند مفاهیم و ایده‌ها را با اجزاء سازنده ی آن درنظر آورد و آن را با سایر دانسته ها، به تعامل وادارد. در حالی که در تفکر الگوریتمی و ارسطویی، مبنا قرار گرفتن جنس و فصل منطقی که در بیان ماهیت اشیاء، سترون کننده است و می‌رود که فصل الخطاب تعریف یک پدیده شود. نظریاتی که متوجه نامتناهی بودن فهم و تعریف پدیده‌ها و بینهایت بودن کشف راه حل‌ها و ایده‌ها هستند؛ زیرساخت‌های مناسب خلاقیت، نوفهمی و نوآوری هستند. [۹]
منابع
- ↑ http://www.idreporter.com/article-archive/item/474-تعریف-تفکر-جانبی
- ↑ حمید رجایی (۱۳۸۹)، آفرینندگی، تفکر جانبی و باور دینی، اصفهان: انتشارات شهر من، شابک ۹۷۸-۶۰۰-۹۶۰۴۵-۸-۶ پارامتر
|چاپ=اضافه است (کمک) - ↑ LLC, New York Media (18 November 1968). "New York Magazine". New York Media, LLC. Retrieved 11 December 2016.
- ↑ نگا. تارنمای شخصی دوبونو.
- ↑ زندگینامه حمید رجایی
- ↑ حمید رجایی (۱۳۸۹)، آفرینندگی، تفکر جانبی و باور دینی، اصفهان: انتشارات شهر من، شابک ۹۷۸-۶۰۰-۹۶۰۴۵-۸-۶ پارامتر
|چاپ=اضافه است (کمک) - ↑ بیایید با تفکر جانبی بیاندیشیم، حمید رجایی
- ↑ https://www.academia.edu/5953821/The_Galaxy-like_and_Gradient_Correspondence_Epistemological_theory
- ↑ حمید رجایی (۱۳۸۹)، آفرینندگی، تفکر جانبی و باور دینی، اصفهان: انتشارات شهر من، شابک ۶-۸-۹۶۰۴۵-۶۰۰-۹۷۸ مقدار
|شابک=را بررسی کنید: invalid prefix (کمک) پارامتر|چاپ=اضافه است (کمک)
پیوند به بیرون
- تکنیک خلاقیت شش کلاه تفکر
- Balakrishnan، Angela (۲۴ آوریل ۲۰۰۷). « Edward de Bono: 'Iraq? They just need to think it through'». روزنامه گاردین. دریافت‌شده در ۲۱ فروردین ۱۳۹۰.
- حجت الاسلام حمید رجایی،بیایید با تفکر جانبی بیاندیشیم، فارس نیوز
- دریافت مقاله بیایید با تفکر جانبی بیاندیشیم
- «Biography». Edward de Bono's authorised web-site. دریافت‌شده در ۲۱ فروردین ۱۳۹۰.
- «Edward De Bono (Author)». Penguin Books, Australia. دریافت‌شده در ۲۱ فروردین ۱۳۹۰.
- «The Thinker». The Australian. ۶ آوریل ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۲۱ فروردین ۱۳۹۰.