دانه (یکا): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۸: خط ۱۸:


در دندانپزشکی، روکش طلایی، که برای ترمیم دندان استفاده می‌شود،<ref name="SmallEtAl2006">{{Cite journal |last1=Small |first1=Bruce W. |last2=Johnson |first2=Warren |title=Gold Foil and Its Use in Modern Dentistry |journal=Dentistry Today |volume=25 |issue=3 |pages=92, 94, 96 |date=March 2006 |publisher=Dentistry Today |location=Montclair, NJ |pmid=16617798 |issn=8750-2186 |oclc=60622136 |url=http://www.dentistrytoday.com/restorative/1838 |accessdate=5 July 2012}}</ref> با یکای دانه اندازه‌گیری می‌شود.<ref name="Soratur2002">{{cite book |last=Soratur |first=S.H. |title=Essentials of Dental Materials |url=http://books.google.com/books?id=N6HbxyaSt78C&printsec=frontcover |accessdate=5 July 2012 |type= |edition=1st |year=2002 |publisher=[[Jaypee Brothers]] |location=New Delhi |isbn=978-81-7179-989-3 |oclc=465910002 |page=217 |chapter=Chapter 17: Direct Filling Gold—Cohesive Gold — Gold Foil |chapterurl=http://books.google.com/books?id=N6HbxyaSt78C&pg=PT139}}</ref><ref name="Manappallil2003">{{cite book |last=Manappallil |first=John J. |title=Basic Dental Materials |url=http://books.google.com/books?id=56t5Zez5cCwC&printsec=frontcover |accessdate=5 July 2012 |edition=2nd |year=2003 |publisher=[[Jaypee Brothers]] |location=New Delhi |isbn=978-81-8061-153-7 |oclc=257699731 |page=199 |chapter=Chapter 11: Direct Gold Filling — Gold Foil |chapterurl=http://books.google.com/books?id=56t5Zez5cCwC&pg=PT139}}</ref>
در دندانپزشکی، روکش طلایی، که برای ترمیم دندان استفاده می‌شود،<ref name="SmallEtAl2006">{{Cite journal |last1=Small |first1=Bruce W. |last2=Johnson |first2=Warren |title=Gold Foil and Its Use in Modern Dentistry |journal=Dentistry Today |volume=25 |issue=3 |pages=92, 94, 96 |date=March 2006 |publisher=Dentistry Today |location=Montclair, NJ |pmid=16617798 |issn=8750-2186 |oclc=60622136 |url=http://www.dentistrytoday.com/restorative/1838 |accessdate=5 July 2012}}</ref> با یکای دانه اندازه‌گیری می‌شود.<ref name="Soratur2002">{{cite book |last=Soratur |first=S.H. |title=Essentials of Dental Materials |url=http://books.google.com/books?id=N6HbxyaSt78C&printsec=frontcover |accessdate=5 July 2012 |type= |edition=1st |year=2002 |publisher=[[Jaypee Brothers]] |location=New Delhi |isbn=978-81-7179-989-3 |oclc=465910002 |page=217 |chapter=Chapter 17: Direct Filling Gold—Cohesive Gold — Gold Foil |chapterurl=http://books.google.com/books?id=N6HbxyaSt78C&pg=PT139}}</ref><ref name="Manappallil2003">{{cite book |last=Manappallil |first=John J. |title=Basic Dental Materials |url=http://books.google.com/books?id=56t5Zez5cCwC&printsec=frontcover |accessdate=5 July 2012 |edition=2nd |year=2003 |publisher=[[Jaypee Brothers]] |location=New Delhi |isbn=978-81-8061-153-7 |oclc=257699731 |page=199 |chapter=Chapter 11: Direct Gold Filling — Gold Foil |chapterurl=http://books.google.com/books?id=56t5Zez5cCwC&pg=PT139}}</ref>

در آمریکای شمالی ،سختی آب را اغلب با میزان دانه های موجود از [[کربنات کلسیم]] در هر گالون آمریکایی اندازه می گیرند.<ref name="WistEtAl2007">{{cite book |last1=Wist |first1=William |last2=McEachern |first2=Rod |last3=Lehr |first3=Jay H. |title=Water Softening with Potassium Chloride: Process, Health, and Environmental Benefits |url=http://books.google.com/books?id=GJbdjEvQd1kC&printsec=frontcover |accessdate=4 July 2012 |year=2009 |publisher=[[John Wiley & Sons]] |location=Hoboken, NJ |isbn=978-0-470-08713-8 |oclc=496960317 |page=116 |chapter=Chapter 8: Comparison of KCl and NaCl as Regenerant |chapterurl=http://books.google.com/books?id=GJbdjEvQd1kC&lpg=PA116&pg=PA116#v=onepage&q&f=false}}</ref><ref name="VaclavikEtAl2008">Vaclavik, Vickie A.; Christian, Elizabeth W. (2008). [http://books.google.com/books?id=iCCsvwZrguUC&lpg=PA29&pg=PA29#v=onepage&q&f=false "Chapter 2: Water — Water Hardness and Treatments"]. [http://books.google.com/books?id=iCCsvwZrguUC&printsec=frontcover ''Essentials of Food Science''] (3rd ed.). [[Dennis R. Heldman|Heldman, Dennis R.]] ed. Food Science Text Series. New York; London: [[Springer Science+Business Media|Springer]]. p. 29. [[International Standard Book Number|ISBN]] [[Special:BookSources/978-0-387-69939-4|978-0-387-69939-4]]. [[Online Computer Library Center|OCLC]] [http://www.worldcat.org/oclc/230744052 230744052]. Retrieved 4 July 2012.</ref> به عبارت دیگر ، سختی آب با یکاهای متریک در میلیون (ppm) معادل (ml/L) اندازه گیری می شود.<ref name="WistEtAl2007" /><ref name="VaclavikEtAl2008" /> یک دانه در گالون آمریکایی تقریباً ۱۷٫۱ (ppm) است .<ref name="WistEtAl2007" />. توجه کنید که آب نرم دارای ۴-۱ ،و آب سنگین دارای ۲۰-۱۱ gpg از کربنات کلسیم است.<ref name="VaclavikEtAl2008" />
دانه هنوز گاهی اوقات در داروسازی به عنوان بخشی از [[دستگاه اِپاپکریز]] ،بویژه در نسخه پیچی داروهای قدیمی مثل [[آسپرین]] و [[فنوباربیتال]] استفاده می شود. به عنوان مثال گاهی اوقات دوز یک قرص [[آسپرین]] که بطور استاندارد ۳۲۵ [[میلی گرم]] است، پنج دانه گفته می شود. در مثال داده شده دانه بطور تقریبی معادل ۶۵ میلی گرم است،گرچه با توجه به تجویز [[دارو]] و کارخانه سازنده میتوان آن را تقریباً ۶۰ میلی گرم هم در نظر گرفت. [[دستگاه اِپاپکریز]] نمادهای مخصوص خودش را دارد، که در آن نماد [[یکا]] یا کوتاه شده آن بعد از مقدار که با اعداد رومی نوشته میشود، آورده می شود.


== تاریخچه ==
== تاریخچه ==

نسخهٔ ‏۱۱ فوریهٔ ۲۰۱۵، ساعت ۲۱:۲۸

دیسک طلایی کوچک نزدیک نشانگر ۵ تکه‌ای از طلای خالص است که وزنی معادل یک‌دانه تروا دارد. برای مقایسه یک متر نواری و چند سکهٔ رایج در دنیا در شکل نشان داده شده است.

دانه یکای اندازه‌گیری جرم معادل ۶۴٫۷۹۸۹۱ میلی گرم است. نام آن از دانه غلات گرفته شده است. از عصر برنز تا دوران رنسانس میانگین جرمی گندم یا جو قسمتی از یکاهای رسمی جرم بود، اما مدرکی که نشان دهد در کشوری از دانه‌های واقعی یا دانه‌های غلات استفاده شده باشد وجود ندارد.

دانه اساس قانونی دستگاه یکاهای سنتی وزن انگلیسی بود.[۱] و تنها یکایی است که در وزن تروا، آوواردوپوا، و سیستم اندازه‌گیری جرم آپوتکریز برابر است. یکا براساس وزن دانه جو که ۳/۱ ۱ دانه گندم است پایه ریزی شده است. یکای بنیادی دستگاه انگلیسی پیش از ۱۵۲۷ که با نام وزن تاور شناخته شده است نوع دیگری از یکای دانه بود که با عنوان دانه گندم شناخته می‌شد.[۲] دانه گندم تاور دقیقاًمعادل ۶۵/۴۵ دانه تروا تعریف شده بود.

از زمان اجرای توافق نامه یارد و پوند بین المللیِ اول جولای ۱۹۵۹، یکای دانه یا دانه تروا (نماد:gr) در دستگاه یکاهای بین‌المللی دقیقاً معادل ۷۹۸۹۱/۶۴ میلی گرم به عنوان یکای جرم تعریف شد. دانه ۴۳۲۲۶/ ۱۵ ≈ گرم ۱

یکایی که در سابق برای اندازه‌گیری جرم مروارید، الماس و دیگر سنگهای قیمتی توسط جواهر فروشها بکار می‌رفت و دانه جواهر فروش یا دانه مروارید نامیده می‌شد ۴/۱ قیراط یا ۵۰ میلی گرم (۷۷۱۶/۰ ≈ دانه) است. دانه همچنین نام سنتی یکای فرانسوی بود که معادل ۱۱۵/ ۵۳ میلی گرم است.[۱]

در واحدهای امپریال و یکاهای مرسوم در ایالات متحده ۷۰۰۰ دانه معادل پوند آوواردوپوآ و ۵٫۷۶۰ دانه معادل پوند تروا یا پوند آپوتکریز است.

استفاده رایج

آسپرین ۵–دانه برچسب راهنمای نحوه استفاده در روی بطری نشان می‌دهد که دوز آسپرین ۳۲۵ میلی گرم معادل ۵–دانه است.
پرونده:4 grain phenobarb.jpg
بطری حاوی قرص‌های فنو باربیتال معادل یک چهارم-دانه

دانه بطور متداول در اندازه‌گیری جرم گلوله و باروت استفاده می‌شد.[۳][۴] این اصطلاح همچنین برای اشاره به تکه‌ای باروت که اندازه آن براساس نیاز متفاوت است به کار می‌رود.[۵] هنگام محاسبه میزان باروت مورد نیاز برای پر کردن مجدد اسلحه به یاد داشته باشید که۷۰۰۰ دانه معادل ۱ پوند، یا ۴۳۷٫۵ دانه معادل ۱ اونس است. در تیراندازی با کمان، دانه یکای استاندارد برای وزن کردن تیر است.[۶]

در دندانپزشکی، روکش طلایی، که برای ترمیم دندان استفاده می‌شود،[۷] با یکای دانه اندازه‌گیری می‌شود.[۸][۹]

در آمریکای شمالی ،سختی آب را اغلب با میزان دانه های موجود از کربنات کلسیم در هر گالون آمریکایی اندازه می گیرند.[۱۰][۱۱] به عبارت دیگر ، سختی آب با یکاهای متریک در میلیون (ppm) معادل (ml/L) اندازه گیری می شود.[۱۰][۱۱] یک دانه در گالون آمریکایی تقریباً ۱۷٫۱ (ppm) است .[۱۰]. توجه کنید که آب نرم دارای ۴-۱ ،و آب سنگین دارای ۲۰-۱۱ gpg از کربنات کلسیم است.[۱۱]

دانه هنوز گاهی اوقات در داروسازی به عنوان بخشی از دستگاه اِپاپکریز ،بویژه در نسخه پیچی داروهای قدیمی مثل آسپرین و فنوباربیتال استفاده می شود. به عنوان مثال گاهی اوقات دوز یک قرص آسپرین که بطور استاندارد ۳۲۵ میلی گرم است، پنج دانه گفته می شود. در مثال داده شده دانه بطور تقریبی معادل ۶۵ میلی گرم است،گرچه با توجه به تجویز دارو و کارخانه سازنده میتوان آن را تقریباً ۶۰ میلی گرم هم در نظر گرفت. دستگاه اِپاپکریز نمادهای مخصوص خودش را دارد، که در آن نماد یکا یا کوتاه شده آن بعد از مقدار که با اعداد رومی نوشته میشود، آورده می شود.

تاریخچه

جستارهای وابسته

منابع

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ Rowlett, Russ (13 September 2001). "G". How Many? A Dictionary of Units of Measurement. Chapel Hill, NC: University of North Carolina at Chapel Hill. grain (gr) [1–3]. Retrieved 4 July 2012.
  2. ↑ Zupko, Ronald Edward (1977). British weights & measures: a history from antiquity to the sixteenth century. University of Wisconsin Press. p. 11. Retrieved 18 December 2011.
  3. ↑ International Practical Shooting Confederation (2011). "Handgun Competition Rules (January 2012 ed.)" (PDF). Ontario, Canada: International Practical Shooting Confederation. p. 40. Retrieved 4 July 2012.
  4. ↑ Meyer, Rudolf; Köhler, Josef; Homburg, Axel (2007). "Grain". Explosives (Sixth, completely revised ed.). Weinheim: Wiley-VCH. p. 152. ISBN 978-3-527-31656-4. OCLC 255797039. Retrieved 4 July 2012.
  5. ↑ Simpson, John A.; Weiner, Edmund S.C., eds. (1989, online version 2012). "grain, n.1". Oxford English Dictionary (2nd ed.). Oxford, England: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-861186-8. OCLC 50959346. Retrieved 4 July 2012. spec. Of gunpowder: A particle of definite size, varying according to requirements. {{cite encyclopedia}}: Check date values in: |date= (help) Earlier version first published in New English Dictionary, 1900.
  6. ↑ Sorrells, Brian J. (2004). "The Right Equipment". Beginner's Guide to Traditional Archery (1st ed.). Mechanicsburg, PA: Stackpole Books. p. 23. ISBN 978-0-8117-3133-1. OCLC 474105699. Retrieved 4 July 2012. Arrow weight is measured in grains
  7. ↑ Small, Bruce W.; Johnson, Warren (March 2006). "Gold Foil and Its Use in Modern Dentistry". Dentistry Today. Montclair, NJ: Dentistry Today. 25 (3): 92, 94, 96. ISSN 8750-2186. OCLC 60622136. PMID 16617798. Retrieved 5 July 2012.
  8. ↑ Soratur, S.H. (2002). "Chapter 17: Direct Filling Gold—Cohesive Gold — Gold Foil". Essentials of Dental Materials (1st ed.). New Delhi: Jaypee Brothers. p. 217. ISBN 978-81-7179-989-3. OCLC 465910002. Retrieved 5 July 2012.
  9. ↑ Manappallil, John J. (2003). "Chapter 11: Direct Gold Filling — Gold Foil". Basic Dental Materials (2nd ed.). New Delhi: Jaypee Brothers. p. 199. ISBN 978-81-8061-153-7. OCLC 257699731. Retrieved 5 July 2012.
  10. ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ Wist, William; McEachern, Rod; Lehr, Jay H. (2009). "Chapter 8: Comparison of KCl and NaCl as Regenerant". Water Softening with Potassium Chloride: Process, Health, and Environmental Benefits. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons. p. 116. ISBN 978-0-470-08713-8. OCLC 496960317. Retrieved 4 July 2012.
  11. ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ ۱۱٫۲ Vaclavik, Vickie A.; Christian, Elizabeth W. (2008). "Chapter 2: Water — Water Hardness and Treatments". Essentials of Food Science (3rd ed.). Heldman, Dennis R. ed. Food Science Text Series. New York; London: Springer. p. 29. ISBN 978-0-387-69939-4. OCLC 230744052. Retrieved 4 July 2012.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=دانه_(یکا)&oldid=14774184»