تفتازانی: تفاوت میان نسخهها
جز ربات ردهٔ همسنگ (۲۴) +املا+مرتب (۴،۶): + رده:پیروان مذهب شافعی |
جز ویکیسازی رباتیک(۶.۸) >شهرستان شیروان، بوستان سعدی، هجری قمری، ابن عربی، علم اصول+تمیز (۷.۵) |
||
خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
|گفتاورد= |
|گفتاورد= |
||
}} |
}} |
||
'''تفتازانی'''(تفتازان روستایی از توابع شهرستان شیروان در خراسان شمالی)، (نام کامل: ''سعدالدین مسعودبن عمربن عبداللّه هروی خراسانی تفتازانی'') [[فقیه]]، [[متکلم]]، [[منطقدان]] و [[ادیب]] [[ایرانی]] وی در قریه تفتازان نزدیک فسادر خراسان<ref>[http://www.loghatnaameh.com/dehkhodaworddetail-f1a06011f8b74c0f8c437979dba7c859-fa.html سعدالدین تفتازانی | لغت نامه دهخدا]</ref> در قرن هشتم هجری قمری است.<ref name=autogenerated1>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=3670| عنوان = تفتازانی| تاریخ بازدید = ۴ دی ۱۳۸۷| تاریخ = | ناشر = دانشنامهٔ جهان اسلام | زبان = فارسی}}</ref> در تاریخ زایش و مرگ او اختلاف بسیار است، اما بنا به قول صحیحتر او متولد سال ۷۰۱ خورشیدی (برابر با ۷۲۲ هجری قمری و ۱۳۲۲ میلادی) و متوفی به سال ۷۶۹ خورشیدی (برابر با ۷۹۲ قمری و ۱۳۹۰ میلادی) است.<ref name=autogenerated1/> |
'''تفتازانی'''(تفتازان روستایی از توابع [[شهرستان شیروان]] در خراسان شمالی)، (نام کامل: ''سعدالدین مسعودبن عمربن عبداللّه هروی خراسانی تفتازانی'') [[فقیه]]، [[متکلم]]، [[منطقدان]] و [[ادیب]] [[ایرانی]] وی در قریه تفتازان نزدیک فسادر خراسان<ref>[http://www.loghatnaameh.com/dehkhodaworddetail-f1a06011f8b74c0f8c437979dba7c859-fa.html سعدالدین تفتازانی | لغت نامه دهخدا]</ref> در قرن هشتم [[هجری قمری]] است.<ref name=autogenerated1>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=3670| عنوان = تفتازانی| تاریخ بازدید = ۴ دی ۱۳۸۷| تاریخ = | ناشر = دانشنامهٔ جهان اسلام | زبان = فارسی}}</ref> در تاریخ زایش و مرگ او اختلاف بسیار است، اما بنا به قول صحیحتر او متولد سال ۷۰۱ خورشیدی (برابر با ۷۲۲ هجری قمری و ۱۳۲۲ میلادی) و متوفی به سال ۷۶۹ خورشیدی (برابر با ۷۹۲ قمری و ۱۳۹۰ میلادی) است.<ref name=autogenerated1/> |
||
== آثار == |
== آثار == |
||
خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
* شرح ایساغوجی ابهری: در منطق |
* شرح ایساغوجی ابهری: در منطق |
||
* شرح العقائد النسفیة: در کلام |
* شرح العقائد النسفیة: در کلام |
||
* مقاصد الطالبین فی علم اصول الدین: در کلام |
* مقاصد الطالبین فی [[علم اصول]] الدین: در کلام |
||
* رسالة الرد علی زندقة ابن عربی فی مؤلَّفِه فصوص الحکم: در کلام |
* رسالة الرد علی زندقة [[ابن عربی]] فی مؤلَّفِه فصوص الحکم: در کلام |
||
* التلویح الی کشف حقائق التنقیح: در علم اصول |
* التلویح الی کشف حقائق التنقیح: در علم اصول |
||
* شرح بر شرح ایجی بر المختصر فی الاصول ابن حاجب: در علم اصول |
* شرح بر شرح ایجی بر المختصر فی الاصول ابن حاجب: در علم اصول |
||
خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
دیگر آثار: |
دیگر آثار: |
||
* النعم السوابغ فی شرح الکلم النوابغ |
* النعم السوابغ فی شرح الکلم النوابغ |
||
* ترجمة بوستان سعدی به نثر ترکی |
* ترجمة [[بوستان سعدی]] به نثر ترکی |
||
* حاشیه بر کشاف زمخشری |
* حاشیه بر کشاف زمخشری |
||
خط ۹۳: | خط ۹۳: | ||
[[رده:منطقدانان اهل ایران]] |
[[رده:منطقدانان اهل ایران]] |
||
[[رده:نویسندگان مسلمان]] |
[[رده:نویسندگان مسلمان]] |
||
[[رده:ویکیسازی رباتیک]] |
نسخهٔ ۲ نوامبر ۲۰۱۳، ساعت ۲۲:۰۳
سعدالدین مسعود بن عمر بن عبداللّه هروی خراسانی تفتازانی | |
---|---|
زادهٔ | ۷۰۱ خورشیدی ۷۲۲ هجری قمری ۱۳۲۲ (میلادی) قریه تفتازان نزدیک فسادر خراسان(تفتازان روستایی از توابع شهرستان شیروان در خراسان شمالی) |
درگذشت | ۷۶۹ خورشیدی ۷۹۲ قمری ۱۳۹۰ (میلادی) |
پیشه | فقیه، متکلم، منطقدان و ادیب |
دوره | قرن هشتم هجری قمری |
تفتازانی(تفتازان روستایی از توابع شهرستان شیروان در خراسان شمالی)، (نام کامل: سعدالدین مسعودبن عمربن عبداللّه هروی خراسانی تفتازانی) فقیه، متکلم، منطقدان و ادیب ایرانی وی در قریه تفتازان نزدیک فسادر خراسان[۱] در قرن هشتم هجری قمری است.[۲] در تاریخ زایش و مرگ او اختلاف بسیار است، اما بنا به قول صحیحتر او متولد سال ۷۰۱ خورشیدی (برابر با ۷۲۲ هجری قمری و ۱۳۲۲ میلادی) و متوفی به سال ۷۶۹ خورشیدی (برابر با ۷۹۲ قمری و ۱۳۹۰ میلادی) است.[۲]
آثار
او را، گویا به اشتباه[نیازمند منبع]، نویسندهی تفسیر کشف الاسرار و عدة الابرار دانستهاند[نیازمند منبع]. همچنین از او است[نیازمند منبع]:
- شرح تصریف زنجانی: در ۱۶ سالگی این کتاب را نوشت.
- هذیب المنطق و الکلام: این اثر درسنامه بودهاست.
- شرح عقاید نسفی: شرح درسنامه
- الارشاد یا ارشادالهادی: در علم نحو
- الشرح المطوَّل: در فنون بلاغی
- الشرح المختصر: در فنون بلاغی
- شرح قسم سوم مفتاح العلوم: در فنون بلاغی
- شرح رسالة شمسیة کاتبی قزوینی: در منطق
- تهذیب المنطق: در منطق
- حواشی بر شرح قطب رازی بر رسالة شمسیه قزوینی: در منطق
- شرح ایساغوجی ابهری: در منطق
- شرح العقائد النسفیة: در کلام
- مقاصد الطالبین فی علم اصول الدین: در کلام
- رسالة الرد علی زندقة ابن عربی فی مؤلَّفِه فصوص الحکم: در کلام
- التلویح الی کشف حقائق التنقیح: در علم اصول
- شرح بر شرح ایجی بر المختصر فی الاصول ابن حاجب: در علم اصول
- مفتاح الفقه: در فقه
- اختصار شرح تلخیص الجامع الکبیر: در فقه
دیگر آثار:
- النعم السوابغ فی شرح الکلم النوابغ
- ترجمة بوستان سعدی به نثر ترکی
- حاشیه بر کشاف زمخشری
دانشنامهٔ جهان اسلام پس از ذکر آثار او در ادامه چنین مینویسد:
آثار متعددی به تفتازانی نسبت داده شدهاست، از جمله: اربعین و شرح الاربعین النَّوَویة، هر دو در علم حدیث؛ شرح نهج البلاغة؛ رسالة الاءکراه؛ رسالة کوتاه ضابطة انتاج الاشکال، در منطق؛ رسالة فتاوی حنفی، در فقه؛ کشف الاسرار و عدة الابرار، که تفسیر قرآن کریم به فارسی است (حاجی خلیفه، ج ۱، ستون ۸۴۷، ج ۲، ستون ۱۴۸۷؛ مدرس تبریزی، ج ۱، ص ۳۳۸). از تفتازانی اشعاری نیز باقیماندهاست (رجوع کنید به مدرس تبریزی، ج ۱، ص ۳۳۹۳۴۰).
جایگاه علمی
دانشنامهٔ جهان اسلام در پیرامون جایگاه علمی «تفتازانی» چنین آوردهاست:
دانشمندان در بیان جایگاه تفتازانی در تاریخ علوم، اختلاف نظر دارند. غالباً - با توجه به اینکه آثار وی به درسنامهها یا شرح و حاشیه نویسی منحصر است - وی را معلمی توانا، اما فاقد دیدگاهی خاص در مسائل موردبحث، میدانند و آثار او را محصول زمانهای میدانند که عاری از اصالت و نوآوری فکری است (برای نمونه رجوع کنید به وات، ص ۱۶۴). مثلاً تهذیب وی را در مقایسه با شمسیة کاتبی عاری از پیشرفت میدانند. اما به نظر میرسد که تفتازانی با تألیف درسنامههای بلیغ و فصیح، آموزش علوم اسلامی را گسترش داد و در برخی از مسائل، همچون معمای جذر اصم * یا پارادوکس دروغگو (رجوع کنید به تفتازانی، ج ۴، ص ۲۸۶۲۸۷)، عقاید جدیدی ابراز کرد. شرح المقاصد که دیدگاه تفتازانی در حل شبهة جذر اصم در آن آمده، الجذرالاصم فی شرح مقاصد الطالبین نامیده شدهاست (دهخدا، ذیل مادّه).
مطالعهٔ بیشتر
- هاشمی، محمود، مفتاح الدرر من شرح المختصر، تهران: محمود هاشمی، ۱۳۸۰. شابک: ISBN 964-330-936-3
این کتاب شرحی است بر مختصر المعانی تفتازانی که خود شرحی است بر تلخیص المفتاح خطیب قزوینی که آن نیز تلخیص است از مفتاح العلوم سکاکی
- حسینی دشتی، مصطفی، حاشیه ملا عبدالله علی التهذیب، قم: دارالتفسیر، ۱۳۸۲. شابک: ۹۶۴-۷۸۶۶-۲۱-۶
کتاب حاضر شرحی است بر کتاب حاشیه ملا عبداللهبن حسین یزدی که آن نیز حاشیهای است بر کتاب «تهذیب المنطق و الکلام» تفتازانی
- عرفان، حسن، کرانهها: شرح فارسی کتاب مختصر المعانی، قم: هجرت، - ۱۳۷۵. شابک: ۹۶۴۵۸۷۵۱۹۶
این کتاب شرحی است فارسی بر مختصر المعانی تفتازانی که خود شرحی است بر تلخیصالمفتاح خطیب قزوینی که آن نیز تلخیص بر مفتاحالعلوم سکاکی است.
پیوند به بیرون
پانویس
- ↑ سعدالدین تفتازانی | لغت نامه دهخدا
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ «تفتازانی». دانشنامهٔ جهان اسلام. دریافتشده در ۴ دی ۱۳۸۷.