خوآنای یکم
| خوآنای یکم کاستیا | |
|---|---|
 پرتره خوآنای یکم، در سال ۱۵۰۰ | |
| ملکه کاستیا | |
| سلطنت | ۲۶ نوامبر ۱۵۰۴ – ۱۲ آوریل ۱۵۵۵ |
| پیشین | فرناندوی پنجم کاستیا و ایزابل یکم، ملکه کاستیا |
| جانشین | کارلوس یکم |
| شریک حاکمان | فلیپه یکم کاستیا کارلوس یکم (شارلکن) |
| ملکه آرگون | |
| سلطنت | ۲۳ ژانویه ۱۵۱۶ – ۱۲ آوریل ۱۵۵۵ |
| پیشین | فرناندوی دوم، پادشاه آراگون و ایزابل یکم |
| جانشین | کارلوس یکم |
| شریک حاکمان | کارلوس یکم (شارلکن) |
| زاده | ۶ نوامبر ۱۴۷۹ تولدو، اسپانیا |
| درگذشته | ۱۲ آوریل ۱۵۵۵ (۷۵ سال) تردسییاس، اسپانیا |
| آرامگاه | |
| همسر | فلیپه یکم کاستیل |
| فرزند(ان) | الینور اتریش، ملکه فرانسه و پرتغال کارل پنجم، امپراتور مقدس روم و پادشاه اسپانیا ایزابل، ملکه دانمارک فردیناند یکم، امپراتور مقدس روم ماری، ملکه مجارستان کاترین اتریش، ملکه پرتغال |
| خاندان | خاندان تراستامارا (نسبی) دودمان هابسبورگ (سببی) |
| پدر | فرناندوی دوم، پادشاه آراگون |
| مادر | ایزابل یکم، ملکه کاستیا |
.jpg)
خوآنای یکم کاستیا معروف به خوآنای دیوانه (اسپانیایی: Juana la Loca؛ (زادهٔ ۶ نوامبر ۱۴۷۹ – درگذشتهٔ ۱۲ آوریل ۱۵۵۵)، ملکه حاکم تاج کاستیا بین سال‌های ۱۵۰۴ تا ۱۵۵۵ بود. او همسر فیلیپ زیبا و مادر کارل پنجم، امپراتور مقدس روم بود.
والدین او، ایزابلای کاتولیک شهبانوی تاج کاستیا و فردیناند کاتولیک، فرمانروای تاج آراگون، توانسته بودند با فتح غرناطه، اخراج یهودیان و مسلمانان از شبه‌جزیره ایبری،[۱] و کشف اتفاقی قارهٔ آمریکا با حمایت مالی از کریستف کلمب اسپانیای واحد را پایه‌گذاری کنند. خوانا به شکلی اتفاقی [۲] و پس از مرگ ناگهانی برادرش خوان در ۱۴۹۷، خواهر بزرگش ایزابلای آراگون در ۱۴۹۸، و خواهرزاده‌اش میگل دا پاز در ژوئیه ۱۵۰۰ (تنها چند ماه پس از تولد کارل) به ولیعهدی کاستیا رسید.
ایزابلای کاتولیک در سال ۱۵۰۴ درگذشت و خوآنا فرمانروای کاستیا شد. نبردی بر سر تاج‌وتخت کاستیا درگرفت. پدر خوآنا، فردیناند کاتولیک، و شوهر او، فیلیپ زیبا، هر یک به نام خود و خوآنا سکه ضرب کردند. در این میان شایعاتی مبنی بر دیوانه بودن خوآنا پخش شد. خوآنا اتهام دیوانگی را رد کرد و در نامه‌ای نوشت که تنها «کمی حسود است و آن را از مادرش به ارث برده.» در نهایت فلیپه و فرناندو به توافق رسیدند و با امضای بیانیه‌ای خوآنا را دیوانه اعلام کردند.[۳] فیلیپ به عنوان نایب‌السلطنه همسرش به حکومت اسپانیا رسید، ولی این حکومت دیر نپایید. در ۲۵ سپتامبر ۱۵۰۶، فیلیپ به ناگاه در ۲۸ سالگی درگذشت. خوآنا که پیش از مرگ مادرش نیز نشانه‌هایی را از جنون به نمایش گذارده بود،[۴] نمی‌توانست و خودش هم نمی‌خواست که به تنهایی حکومت بر کاستیا ادامه دهد.[یادداشت] خوآنا به قلعهٔ تردسییاس فرستاده شد و تا زمان مرگش در سال ۱۵۵۵ (شش سال پیش از مرگ پسرش کارل) در آن‌جا ماند. فردیناند کاتولیک به عنوان نایب‌السلطنهٔ دخترش کنترل اسپانیا را در دست گرفت.[۵]
برخی مورخان بر این باورند که خوآنا دیوانه نبود و قربانی توطئه اشرافی شد که می‌خواستند او را برکنار کنند.[۶][۴] دیگر مورخان می‌گویند مستنداتی که از رفتار خوآنا در نهان و آشکار در دست است نشان می‌دهد که او به افسردگی حاد و احتمالاً اسکیزوفرنی مبتلا بوده‌است.[۴]
منابع
[ویرایش]- ↑ Lewis, B. (1996). Cultures in Conflict: Christians, Muslims, and Jews in the Age of Discovery. Oxford University Press. p. 11. ISBN 978-0-19-984053-3. Retrieved 2017-08-01.
- ↑ Maltby 2002, p. 6.
- ↑ Forcen, Fernando Espi (2015-12-08). "The Tragic Story of Joanna the Mad". Medievalists.net. Retrieved 2017-08-06.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ Maltby 2002, p. 7.
- ↑ Luminarium 2007.
- ↑ "Grief and Coffins: Was Juana of Castile really mad?". 2010-11-13. Retrieved 2017-08-02.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Joanna of Castile». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۳ مارس ۲۰۱۴.
- «Joanna of Castile». دریافت‌شده در ۱۳ مارس ۲۰۱۴.[پیوند مرده]
- "Charles V - Biography, Reign, Abdication, & Facts". Encyclopedia Britannica. Retrieved 2017-08-02.
- "Charles V (Holy Roman Empire) facts, information, pictures". Encyclopedia.com articles about Charles V (Holy Roman Empire). 2017-08-01. Retrieved 2017-08-02.
- "Luminarium Encyclopedia: Charles V, Holy Roman Emperor". Luminarium. 2007-01-26. Retrieved 2017-08-02.
- Maltby, William (2002). The reign of Charles V. Houndmills, Basingstoke, Hampshire New York: Palgrave. ISBN 0-333-67768-4.
پیوند به بیرون
[ویرایش]
| عمومی | |
|---|---|
| کتابخانه‌های ملی | |
| نهادهای پژوهش هنری | |
| واژه‌نامه‌های زندگی‌نامه‌ای | |
| سایر | |
- زادگان ۱۴۷۹ (میلادی)
- درگذشتگان ۱۵۵۵ (میلادی)
- اهالی اسپانیا در دوره رنسانس
- اهالی اسپانیا در سده ۱۵ (میلادی)
- اهالی اسپانیا در سده ۱۶ (میلادی)
- اهالی اسپانیایی انگلستانیتبار
- اهالی تولدو
- پادشاهان پیرو کلیسای کاتولیک روم
- پادشاهان و نجیبزادگان معلول
- پادشاهان والنسیا
- پرتغالیتبارهای اهل اسپانیا
- تاریخ اسپانیا
- حاکمان زن سده ۱۶ (میلادی)
- حکمرانان آراگونی سده ۱۶ (میلادی)
- حکمرانان اروپا در سده ۱۶ (میلادی)
- حکمرانان سیسیل
- حکمرانان مایورکا
- حکمرانان ناپل
- خاندان تراستامارا
- خوانای اول کاستیل
- دودمان هابسبورگ
- دودمان هاپسبورگ سده ۱۶ (میلادی)
- دوکهای منتبلانک
- شاهدختهای اتریش
- شاهزادگان آستوریاس
- شاهزادگان خرنا
- کنتهای بارسلون
- لردهای بالاگوئر
- ملکههای سلطنتی
- دختران شاهان
- نجاتیافتگان از کشتیشکستگی