محمدحسین فاضل تونی

محمدحسین فاضل تونی، (۸ دی ۱۲۵۹، تون (فردوس امروزی) - ۱۲ بهمن ۱۳۳۹، تهران)، فقیه مجتهد و استاد برجستهٔ فلسفه، منطق و ادبیات عرب در دانشگاه تهران بود.

تحصیلات

فاضل تونی در اصفهان درس خواند و یکی از اساتید مطرح وی شیخ عبدالله گلپایگانی (از شاگردان مهم آخوند خراسانی ) بود.

در دانشگاه تهران

وی در مهر ۱۳۱۲، به عنوان معلم ادبیات عرب در دانشسرای عالی تهران (که اکنون با نام دانشگاه خوارزمی شناخته می‌شود) مشغول به کار شد. و در دوره رضاشاه عمامه را کنار گذاشت در سال ۱۳۱۵، در دانشکدهٔ ادبیات دانشگاه تهران به مقام استادی رسید و تدریس زبان و ادبیات عرب و فلسفه ٔ قدیم به او واگذار شد. فاضل تونی، علاوه بر تدریس در دانشکدهٔ ادبیات، به استادی دانشکدهٔ علوم معقول و منقول نیز گمارده شد. وی تا سال ۱۳۳۴ در دانشگاه تهران به تدریس مشغول بود.

فاضل تونی، به علت حافظهٔ حیرت‌انگیزش، احتیاج به یادداشت کردن نداشت و بسیار کم دست به قلم می‌برد. به این دلیل آثار مکتوب او محدود است و بیشتر یادداشت‌های دانشجویان او، به صورت کتاب درآمده و حواشی مختصری بر آثار عرفانی و فلسفی نوشته‌است. از جمله آثار او، جزوه صرف، تعلیقه بر شرح فصوص‌الحکم، کتاب‌های صرف و نحو و قرائت، ترجمهٔ متون سماع طبیعی، منتخب قرآن و نهج‌البلاغه، منتخب کلیله و دمنه عربی و وفیات الاعیان، جزوه منطق، حکمت قدیم و الهیات را می‌توان نام برد.

شاگردان

برخی از کسانی که از آموزش‌های فاضل تونی بهره برده‌اند، عبارتند از:

• محمد خوانساری
• عبدالله جوادی آملی
• حسن حسن‌زاده آملی
• سید جلال‌الدین مجتبوی
• علی‌محمد کاردان
• ذبیح الله صفا

درگذشت

فاضل تونی در تهران درگذشت و در مقبره شیخان قم نزدیکی حرم فاطمه معصومه به خاک سپرده شد.

منابع

• «علامه فاضل تونی». وب‌گاه رسمی روزنامهٔ خراسان. ۵ بهمن ۱۳۸۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ دسامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۴ بهمن ۱۳۸۷.
• ترابیان فردوسی، محمد. دو ستارهٔ تون. قم: موسسه انتشارات سلسال، ۱۳۸۱.
• دهخدا، علی‌اکبر (۱۳۳۵)، لغت‌نامه دهخدا، به کوشش دکتر محمد معین.، تهران: سازمان لغت‌نامه، دانشگاه تهران
• در آسمان معرفت، حسن زاده آملی، شرح حال فاضل تونی. قم، نشر تشیع.