کال شور (خارتوران)
| کال شور خارتوران | |
|---|---|
| ویژگی‌های ظاهری | |
| دهانه | کویر طرود |
| طول | ۴۳۳ کیلومتر |
کال شور خارتوران (یا خارطوران یا طرود) بزرگترین رود کویر مرکزی ایران است. سرشاخه‌های این رود از استان‌های خراسان رضوی، خراسان شمالی و سمنان سرچشمه می‌گیرند و پس از تلاقی با یکدیگر در دشت خارتوران فرو می‌ریزند.
مشخصات
کال شور خارتوران رودخانه‌ای دائمی است که در محدوده‌ای به مساحت ۵۶۰۸۹ کیلومتر مربع[۱] در سه استان خراسان رضوی، خراسان شمالی و سمنان جریان دارد. طول این رودخانه حدود ۴۳۳ کیلومتر[۲] است و غلظت زیاد املاح، آن را غیر قابل استفاده کرده‌است.[۳][۴]
مسیر
این رود از دو شاخهٔ اصلی موازی به نام کال شور سبزوار و کال شور جاجرم تشکیل شده‌است که در ۵۵ کیلومتری شرق بیارجمند به یکدیگر می‌پیوندند.[۵] کال شور سبزوار از کوه‌های بینالود در شمال نیشابور و کوه‌های کدکن در شمال تربت حیدریه سرچشمه می‌گیرد و با طی مسیر شرقی-غربی، از جنوب نیشابور و سبزوار می‌گذرد. کال شور جاجرم نیز از کوه‌های اسفراین سرچشمه می‌گیرد، ابتدا مسیر شرقی-غربی را طی می‌کند و پس از گذر از جنوب جاجرم، جهت آن شمالی-جنوبی می‌شود تا به کال شور سبزوار برسد. پیش از آن، دو شاخهٔ کال شور جوین و کال شور میامی در مرز استان‌های خراسان شمالی و سمنان به این رود ملحق می‌شوند. پس از به هم پیوستن شاخه‌های مختلف، رود در مسیر شمالی-جنوبی جریان می‌یابد و وارد منطقهٔ حفاظت‌شدهٔ توران می‌شود.
منابع
- ↑ دستورالعمل تقسیم‌بندی و کدگذاری حوضه‌های آبریز و محدوده‌های مطالعاتی در سطح کشور. معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی. ۱۳۹۱. ص. ۱۰۶.
- ↑ شامل ۱۱۸ کیلومتر کال شور خارتوران و ۳۱۵ کیلومتر کال شور سبزوار (شاخه بلندتر)
- ↑ افشین، یدالله (۱۳۷۳). رودخانه‌های ایران. ج. دوم. تهران: وزارت نیرو، شرکت مهندسین مشاور جاماب. ص. ۳۴۳.
- ↑ «رودخانه کال شور جاجرم از ارتفاعات بینالود سرچشمه می گیرد+ عکس». شبکه اطلاع‌رسانی راه دانا. ۳ دی ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۳ خرداد ۱۳۹۸.
- ↑ فرهنگ جغرافیایی رودهای کشور: حوضه آبریز ایران مرکزی. انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح. ۱۳۸۳. ص. ۱۷۸.