یوسف صفایی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
یوسف صفایی
نام(های) دیگریوسف‌خان صفایی
یوسف‌خان ظهیرالدوله‌ای
ژانرموسیقی سنتی ایرانی
ساز(ها)تار
اعضای پیشینارکستر انجمن اخوت
سازهای اصلی
تار
استاد(ها)علی‌اکبر فراهانی
آقا غلامحسین فراهانی
شاگرد(ان)علی‌محمد فخام بهزادی
رحمت‌الله صفایی

یوسف صفایی، موسیقی‌دان و نوازندهٔ تار دوران ناصرالدین‌شاه قاجار بود.[۱][۲][۳]

زندگی هنری[ویرایش]

یوسف صفایی، مشهور به یوسف‌خان صفایی که به دلیل اینکه از منسوبینِ ظهیرالدوله بود به «یوسف‌خان ظهیرالدوله‌ای» نیز شهرت داشت. او از شاگردان آقا علی‌اکبر فراهانی[۴] و آقا غلامحسین فراهانی[۵] بود.

روح‌الله خالقی به نقل از موسی معروفی دربارهٔ سبک نوازندگی وی نوشته‌است: «سبک ساز او خصوصیتی داشت و در مضراب تک و چپ و راست بسیار مسلط بود و از ردیف و علم موسیقی هم به خوبی اطلاع داشت و برخی نغمات مخصوص به خود می‌نواخت اما مضراب ریز کمتر در سازش مشاهده می‌شد و شنیدن ساز تنهایش ترجیح داشت تا اینکه همراه آواز و ضرب به گوش برسد.»[۶] او از نوازندگان ارکستر انجمن اخوت به ریاست غلامحسین درویش بود.[۷][۸]

روح‌الله خالقی در کتاب سرگذشت موسیقی ایران نوشته‌است که یوسف‌خان صفایی در اوایل تأسیس هنرستان موسیقی وزیری در سال ۱۳۰۲، که در آن هنگام مرد سالخورده‌ای بود، تارهای هنرستان را تعمیر می‌کرد.[۶] از شاگردان او می‌توان به علی‌محمد فخام بهزادی[۹] و رحمت‌الله صفایی (نوه‌اش) اشاره نمود.

منابع[ویرایش]

  1. بابک خضرایی. «چند نکته دربارهٔ وضع موسیقی ایران در دورهٔ ناصرالدین‌شاه». مجلهٔ گلستان هنر-تابستان ۱۳۸۶ شمارهٔ ۸ صفحه ۷۰/به واسطهٔ نورمگز.
  2. «یوسف صفایی». راسخون. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۲۱.
  3. «یوسف خان صفایی». ویستا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۲۱.
  4. نصیری‌فر، حبیب‌الله (۱۳۸۳). مردان موسیقی سنتی و نوین ایران (جلد دوم). تهران: نگاه. صص. ۲۸. شابک ۹۶۴-۶۱۷۴-۱۳-۲.
  5. کیانی، مجید (۱۳۷۱). هفت دستگاه موسیقی ایران. تهران: مؤلف با همکاری ایران‌صدا (چاپ دوم). صص. ۱۳۰.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ خالقی، روح‌الله. سرگذشت موسیقی ایران (جلد اول). تهران: صفی علیشاه. صص. ۱۱۲ و ۱۱۳.
  7. خالقی، روح‌الله. سرگذشت موسیقی ایران (جلد اول). تهران: صفی علیشاه. صص. ۸۷.
  8. حسین سعیدی (۳۰ مرداد ۱۳۹۰). «واکاوی شکل‌گیری و اقدامات انجمن اخوت در عصر قاجار». روزنامه اعتماد.
  9. خالقی، روح‌الله. سرگذشت موسیقی ایران (جلد اول). تهران: صفی علیشاه. صص. ۱۳۸.