گیلبرت لوییس

گیلبرت لوویس
متولد	گیلبرت نیوتون لوویس ۲۵ اکتبر ۱۸۷۵ ویموث، ماساچوست
مرگ	۲۳ مارس ۱۹۴۶ (۷۰ سال) برکلی، کالیفرنیا
ملیت	ایالات متحده آمریکا
رشته فعالیت	شیمی‌فیزیک
محل کار	دانشگاه هاروارد دانشگاه ام‌آی‌تی دانشگاه برکلی
استاد راهنما	تئودور ویلیام ریچاردز
دانشجویان دکتری وی	هارولد یوری گلن سیبورگ
دلیل شهرت	پیوند کووالانسی ساختار لوویس نظریه پیوند ظرفیت اسید و باز لوییس ترمودینامیک شیمیایی آب سنگین نامگذاری فوتون توضیح فسفرسانس
تأثیرات	ایروینگ لانگمویر
جوایز	همکار انجمن سلطنتی جایزه ویلارد گیبس (۱۹۲۴) مدال دیوی (۱۹۲۹)

گیلبرت نیوتون لوویس (به انگلیسی: Gilbert Newton Lewis) (زاده ۲۳ اکتبر ۱۸۷۵ – درگذشته ۲۳ مارس ۱۹۴۶) فیزیک‌دان و شیمیدان اهل ایالات متحده آمریکا بود. او سال‌ها در دانشگاه هاروارد، دانشگاه ام‌آی‌تیبه تدریس پرداخت. مهم‌ترین نظریه‌های او در رابطه با پیوندهای کووالانسی، خالص‌سازی آب سنگین با روش الکترولیز و اسید و باز بود. او نظریهٔ اسیدها و بازها را در سال ۱۹۳۸ ارائه داد.

با اینکه ۴۱ بار نامزد جایزهٔ نوبل شیمی شد، اما هرگز موفق به دریافت این‌جایزه نشد. تنها نقطه تاریک زندگی لوویس نحوه مرگ اوست که بسیار بحث برانگیز شد و مقاله ها و گمانه زنی های زیادی درباره نحوه مرگ وی به ثبت رسیده است. در تاریخ 23 مارس 1946 یک دانشجوی شیمی جسد بی جان گیلبرت لوویس را در آزمایشگاه برکلی کالیفرنیا یافت. ظاهرا لوویس مشغول انجام آزمایش روی هیدروژن سیانید مایع بوده اما مقداری از بخار های این ماده ی سمی نشت کرده و باعث مرگ وی شده است. بسیاری معتقدند با توجه به زبردستی لوویس درکارهای آزمایشگاهی نشت بخار سمیHCN اتفاقی نبوده و عمدا توسط خوده لوییس انجام شده و این یعنی خودکشی! مایکل کاشا چند سال بعد از مرگ لوویس فاش کرد که در روز مرگ لوویس وی یک قرار ملاقات با ایروینگ لانگمویر داشته است. رقابت فشرده لوویس با لانگمویر برای کسب جایزه نوبل شیمی درسال 1932 داستانی طولانی و معروف دارد. درواقع لانگمویر تئوری های خود از طریق بسط و گسترش نظریه های مختلف لوویس در زمینه پیوند های شیمیایی ارائه داده بود و سرانجام نیز این لانگمویر بود که برنده جایزه نوبل شیمی درسال 1932 شد. ملاقات 14 سال بعد لوویس و لانگمویر جهت صرف ناهار و صحبت هایی که در آن جلسه درمورد دریافت جایزه نوبل شد لوویس را ناراحت کرد و طبق گفته حاضران لوویس به طور ناگهانی درخود فرو رفت. پس از صرف ناهار لوویس به همکارانش گفت که برای انجام یک آزمایش باید به آزمایشگاه برگردد و یکساعت بعد جسد بی جان او در آزمایشگاه شیمی پیدا شد. شاید مرگ لوویس ناشی از یک تصمیم آنی و نابخردانه بوده‌است اما زندگی او سرشار از امید و انرژی بود. از لوویس یک دختر و دو پسر به جای مانده که هردو پسر او دانشمندان و اساتیدی برجسته در معتبرترین دانشگاه های آمریکا هستند.

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Gilbert N. Lewis». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۲ مارس ۲۰۱۴.