گیاه انسان‌خوار

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
گیاه انسان‌خوار
تصویر مردی که توسط یک درخت گوشت‌خوار "یاتوو" ("من تو را می‌بینم") خورده می‌شود. درخت در آفریقا و آمریکای مرکزی یافت می‌شود، از "دریا و زمین" اثر جی دبلیو بوئل، ۱۸۸۷
نخستین گزارش۱۸۷۴
منطقهآفریقا و آمریکا مرکزی
جزئیاتدر جنگل‌های آفریقا و آمریکای مرکزی زندگی می‌کند.

گیاه انسان‌خوار (انگلیسی: Man-eating plant)، یک گیاه گوشت‌خوار افسانه‌ای است که به‌اندازه کافی بزرگ است که انسان یا حیوان بزرگ دیگری را بکشد و مصرف کند. این گونه افسانه‌ها و داستان‌های تخیلی مختلفی در سرتاسر جهان وجود دارد.

درخت ماداگاسکار[ویرایش]

اولین گزارش شناخته شده از یک گیاه انسان‌خوار به‌عنوان یک جعل ادبی نوشته شده توسط ادموند اسپنسر برای نیویورک ورلد (New York World) سرچشمه گرفته است.[۱] مقاله اسپنسر برای اولین بار در نسخه روزانه نیویورک ورلد در ۲۶ آوریل ۱۸۷۴ ظاهر شد و دو روز بعد دوباره در نسخه هفتگی روزنامه ظاهر شد.[۲] در این مقاله، نامه‌ای توسط یک کاشف آلمانی به نام کارل لچه (که در روایات بعدی با نام کارل یا کارل لیچه نیز نوشته می‌شود) منتشر شد که گزارشی از مواجهه با قربانی انجام شده توسط قبیله مکدو (Mkodo) ماداگاسکار ارائه کرد:[۳] این داستان توسط بسیاری از روزنامه‌های دیگر آن روز، که شامل ثبت استرالیای‌جنوبی در ۲۷ اکتبر ۱۸۷۴ بود، انتخاب شد،[۴] که در آن شهرت بیشتری پیدا کرد.[۵] حساب مربوط در توصیف درخت:

شاخک ظریف دیلاق، با خشم مارهای گرسنه، لحظه‌ای بر سرش می‌خوردند، و گویی غریزه‌ای با هوش اهریمنی با حلقه‌های ناگهانی دور و بر گردن و بازوهایش بر او چسبیده بود. سپس در حالی که فریادهای هولناک و خنده‌های مهیبش به‌طرز وحشیانه‌ای بلند شد تا فوراً دوباره در ناله‌ای غرغر خفه شود، پیچک‌ها یکی پس از دیگری، مانند مارهای سبز بزرگ، با انرژی وحشیانه و سرعت جهنمی، برخاستند، خود را جمع کردند، و او را در چین و چروک پیچیدند، با سرعت بی‌رحمانه و سرسختی وحشیانه آناکونداهایی که بر طعمه خود می‌چسبیدند.[۶]

این حقه توسط ماداگاسکار: سرزمین درخت انسان‌خوار، کتابی از چیس آزبورن (Chase Osborn)، که فرماندار میشیگان (Governor of Michigan) بود، بیشتر تبلیغ شد. آزبورن ادعا کرد که هم قبایل و هم مبلغان ماداگاسکار از درخت شنیع اطلاع داشتند، روایت لیچه بالا را تکرار کرد و اذعان کرد: "من نمی‌دانم که آیا این درخت ببری واقعا وجود دارد یا داستان‌های خون‌ریزی درباره آن افسانه‌ای ناب است. هدف من اگر داستان آن توجه شما را بر یکی از ناشناخته‌ترین نقاط جهان متمرکز کند."[۷]

ویلی لی، نویسنده علمی، در کتاب سال ۱۹۵۵ خود، سالاماندرز و شگفتی‌های دیگر، تعیین کرد که قبیله مکدو، کارل لیچه و درخت انسان‌خوار ماداگاسکار همگی ساختگی به‌نظر می‌رسند: "حقایق تا به حال کاملاً واضح هستند. مسلما درخت انسان‌خوار وجود ندارد، چنین قبیله‌ای وجود ندارد".[۸]

یاتوو (Yateveo)[ویرایش]

در دریا و زمین جیمز دبلیو بوئل (۱۸۸۹)،[۹] گیاه یاتوو به‌عنوان بومی آفریقا و آمریکای‌جنوبی توصیف شده‌است، که به‌دلیل تولید صدای خش‌خش شبیه به عبارت اسپانیایی یا ته وو (ya te veo) (در حال حاضر شما را‌ می‌بینم) نامگذاری شده‌است. داشتن خارهای سمی که شبیه مارهای عظیم‌الجثه خشمگین هستند، که گهگاه از این سو به آن سو می‌چرخند، گویی به دشمنی خیالی ضربه می‌زنند که هر موجودی را که در دسترس باشد می‌گیرد و سوراخ می‌کند.[۱۰]

تاک خون‌آشام[ویرایش]

ویلیام توماس استد، سردبیر مروری از بررسی‌ها (Review of Reviews)، مقاله کوتاهی را در اکتبر ۱۸۹۱ منتشر کرد که در آن داستانی را که در مجله لوسیفر (Lucifer) یافت شده بود، توصیف می‌کرد و گیاهی را در نیکاراگوئه که بومیان آن را دام شیطان می‌نامیدند، توضیح می‌داد. این گیاه این توانایی را داشت که "خون هر موجود زنده‌ای را که در تماس مرگبارش باشد تخلیه کند." بر اساس مقاله:

آقای دونستان، طبیعت‌شناس، که اخیراً از آمریکای‌مرکزی بازگشته است، جایی که نزدیک به دو سال را در مطالعه گیاهان و جانوران این کشور گذرانده است، کشف یک رشد منحصر به فرد در یکی از باتلاق‌هایی را که دریاچه‌های بزرگ نیکاراگوئه را احاطه کرده است بیان می‌کند. او مشغول شکار نمونه‌های گیاه‌شناسی و حشره‌شناسی بود که صدای فریاد سگش را شنید که انگار در عذاب بود. دویدن به سمت جایی که صدای گریه‌های حیوان بلند شد. آقای دونستان او را در شبکه‌ای کامل از چیزی که به نظر می‌رسید بافت طناب‌مانندی از ریشه و الیاف است احاطه شده دید... خدمتکاران بومی که آقای دونستان را همراهی می‌کردند، بزرگترین وحشت تاک که آنها آن را "کمند شیطان" می‌نامند، نشان دادند که پر از داستان‌های قدرت مرگ‌آور آن بود. به دلیل دشواری دست‌زدن به آن، تنها با پاره کردن پوست و حتی گوشت آن می‌توان پی برد، اما تا آنجایی که آقای دونستان می‌توانست تشخیص دهد قدرت مکش آن در تعدادی دهان بی‌نهایت کوچک یا مکنده‌های کوچک وجود دارد، که معمولاً برای پذیرش غذا بسته باز می‌شود. اگر آن جسم حیوان باشد، خون گرفته می‌شود و لاشه یا زباله دور ریخته می‌شود.[۱۱]

بررسی استد نشان داد که چنین مقاله‌ای در شماره اکتبر لوسیفر منتشر نشده است، و به این نتیجه رسید که به‌نظر‌ می‌رسد داستان در مروری از بررسی‌ها ساختگی توسط ویراستار باشد.[۱۲] این داستان در واقع در شماره سپتامبر ظاهر شد،[۱۳] که نسخه طولانی‌تر آن در روزنامه ۱۸۸۹ منتشر شد که دانستان را به‌عنوان یک "طبیعت‌شناس معروف" از نیواورلئان توصیف می‌کرد.[۱۴]

ادبیات و فیلم[ویرایش]

  • "درخت انسان‌خوار" (۱۸۸۱) توسط فیل رابینسون (Philip Stewart Robinson) (که در کتاب او تحت پانکا گنجانده شده) "درخت انسان‌خوار" را که در نوبیا یافت شده‌است، توصیف‌ می‌کند.[۱۵]
  • رمان مهیج زیست‌شناختی ناتالوستونایا جاگراتا (Nattalostunnayi Jagratta)، نویسنده هندی ملادی ونکاتا کریشنا مورتی (Malladi Venkata Krishna Murthy)، شامل صحنه‌های مهیج درخت انسان‌خوار یاتوو در جنگل ماداگاسکار است. این رمان جایگاه مذهبی خود را داشت.
  • "شکوفایی ارکیده عجیب" (۱۸۹۴) اثر اچ. جی. ولز (که در ابتدا در بودجه پال مال، ۲ و ۹ اوت ۱۸۹۴ منتشر شد)، درباره یک ارکیده که قادر به آرام‌کردن و تخلیه خون انسان است.[۱۶]
  • "ترور بنفش" (۱۸۹۹) توسط فرد ام وایت (Fred M. White) دارای تاک‌های انگلی با شکوفه‌های بنفش معروف به "خشخاش شیطان" است که حیوانات را‌ می‌گیرد و مسموم‌ می‌کند.[۱۷]
  • "انتقام اسپانیایی" (۱۹۰۶) یک "یاتوو" در مکزیک را نشان‌ می‌دهد، شبیه یک کاکتوس بزرگ با بازوهای خاردار زیاد، که به یک مسافر تگزاسی حمله‌ می‌کند.[۱۸]
  • دو داستان از کمیک استریپ دیک تریسی (Dick Tracy) ( آقای جرم و ) شامل گیاهان انسان‌خوار است.
  • فیلم انسان‌خوار هیدرا (۱۹۶۷) (Maneater of Hydra) یک دانشمند دیوانه (کامرون میچل) را نشان‌ می‌دهد که گیاهان دورگه گوشت‌خوار و خون‌آشام را پرورش‌ می‌دهد.
  • در هوشمند شوید (Get Smart) "همه چیز در مورد آلگی چیست؟" (۱۹۷۰) مامور کائوس (KAOS) الجرنون دی گراس (John van Dreelen) تلاش‌ می‌کند تا ماکسول اسمارت را با درختی انسان‌خوار بکشد.
  • در کونان بوکانیر (Conan the Buccaneer) (۱۹۷۱)، یک قبیله سیاه‌پوست آمازون از بیشه‌ای از درختان انسان‌خوار به نام «کولامتو» به‌عنوان روشی ظالمانه برای اعدام استفاده می‌کند.[۱۹]
  • معدن دشمن (Enemy Mine)، فیلمی محصول ۱۹۸۵ که دو بازمانده از سقوط را به‌تصویر می‌کشد که در سیاره‌ای غیرمهمان‌نواز زندگی می‌کنند که حاوی گیاهان حیوان‌خوار است.
  • مغازه کوچک ترسناک فیلمی به کارگردانی راجر کورمن محصول ۱۹۶۰ است که درباره گیاهی انسان‌خوار است. همچنین موزیکال، فیلم دیگر و سریال انیمیشنی که بر اساس آن فیلم ساخته شده بود، وجود داشت که یک گیاه انسان خوار را نیز به نمایش‌ می‌گذاشت.
    • فروشگاه کوچک وحشت (موزیکال) (Little Shop of Horrors)، یک موزیکال محصول ۱۹۸۲ بر اساس فیلم ۱۹۶۰.
    • فروشگاه کوچک ترسناک (فیلم ۱۹۸۶)، یک اقتباس سینمایی از این موزیکال محصول ۱۹۸۶، به کارگردانی فرانک اوز.
    • فروشگاه کوچک (Little Shop)، یک مجموعه تلویزیونی انیمیشن محصول ۱۹۹۱ است که برگرفته از فیلمی است که در سال ۱۹۸۶ توسط فرانک اوز ساخته شد.
    • "بچه درمنه" (۲۰۰۸) توسط آنی پرولکس (داستان کوتاهی در "خوب همینطور که هست") دارای یک درمنه است که پس از "بزرگ‌شدن" و تغذیه توسط یک زوج بی‌فرزند وایومینگ، رشد‌ می‌کند تا حیوان‌ها و انسان‌ها را مصرف کند.[۲۰][۲۱]
  • سایه‌های خاکستری: راهی به زعفرانیه بالا (۲۰۱۲) (Shades of Grey: The Road to High Saffron) اثر جاسپر فورده یک درخت گوشت‌خوار یاتوو را به نمایش‌ می‌گذارد. یک ویدیوی پریل اینفوگاندا (Peril Infoganda) از طریق یوتیوب برای تبلیغ این رمان منتشر شد، با عنوان "چگونه توسط یاتوو خورده نشویم"[۲۲][۲۳]
  • هری پاتر و سنگ فیلسوف، اثر جی. کی. رولینگ، شامل یک گیاه مارپیچش به نام "دام شیطان" است که هر چیز متحرک در دسترس را در هم می‌گیرد و خرد می‌کند. دام شیطان ظاهرا طعمه خود را نمی‌خورد، زیرا حداقل در یک مورد قربانی پس از کشته شدن توسط گیاه هنوز به‌طور کامل کشف‌ می‌شود.
  • روز تریفیدها نوشته جان ویندهام (John Wyndham)، به‌عنوان آنتاگونیست مرکزی، گیاهی گوشت‌خوار همنام تریفید که قادر به حرکت است، به نمایش گذاشته‌ می‌شود.
  • گرسنگی سپتوپوس (The Hunger of Septopus) نوشته ساتیاجیت رای دارای یک گیاه گوشت‌خوار با هفت تنه و یک دهان است که بومی نیکاراگوئه است و به کلکته بازگردانده شد و در نهایت پرورش یافت.
  • زندگی پی، نوشته یان مارتل، منتشر شده در سال ۲۰۰۱، شامل درختی گوشت‌خوار در جزیره‌ای شناور است.
  • ویرانه‌ها (فیلم)، داستان اسکات اسمیت، کارگردانی کارتر اسمیت (Carter Smith)، فیلمی محصول سال ۲۰۰۸ در مورد تاک است که انسان‌ها را‌ کشته و می‌خورد.
  • زن‌خوار (۱۹۵۸) (The Woman Eater ) یک فیلم ترسناک بریتانیایی است که بر اساس افسانه محبوب قبیله‌ای که زنان را قربانی یک درخت گوشت‌خوار‌ می‌کنند، که توسط دانشمندی دیوانه به‌دست‌ می‌آید که باید آن را سیر نگه دارد و در عین حال سعی در کشف اسرار آن دارد، ساخته شده است.
  • گرمخانه (Hothouse) یک رمان علمی‌تخیلی از برایان آلدیس است که در سال ۱۹۶۲ منتشر شد. این زمین آینده‌ای دور را توصیف‌ می‌کند که تحت سلطه حیات گیاهی است و بسیاری از گونه‌های گیاهی همه‌چیزخوار هستند.
  • گریم (نمایش تلویزیونی ۲۰۱۳ - ۲۰۱۷) فصل ۶ قسمت ۹، مردم درخت. یک کینوشیموب، خادم درخت موجودی عنصری است که در فصل ۶ قسمت ۹ ظاهر شد. آنها با درختان جوبوکو (Jubokko) رابطه همزیستی دارند. کینوشیموب‌ها انسان‌نماهایی هستند که از مواد گیاهی با کلروفیل به‌عنوان خون ساخته شده‌اند. هنگامی که آنها حمله‌ می‌کنند، قبل از اینکه یکی از تاک‌های مذکور از طریق چاقوزدن ضربه‌ای کشنده وارد کند، قربانیان خود را با تاک به دام‌ می‌اندازند. آنها‌ می‌توانند تاک‌ها را از دستانشان و همچنین از پاهایشان بیرون بیاورند. علیرغم اینکه آنها موجوداتی آهسته حرکت‌ می‌کنند، بسیار قوی هستند و‌ می‌توانند به راحتی یک مرد کاملاً بالغ را بلند کنند.

منابع[ویرایش]

  1. Spencer, Edmund (August 1888). Somers, Frederick Maxwell (ed.). [[[:الگو:GBurl]] "Wonderful Stories: The Man-eating Tree"]. Current Literature. Vol. 1, no. 2. p. 109,154–155. {{cite magazine}}: Check |url= value (help)
  2. Spencer, Edmund (April 26–28, 1874). "Crinoida Dajeeana, The Man-eating Tree of Madagascar" (PDF). New York World. Retrieved 2013-07-01.
  3. Ron Sullivan and Joe Eaton (October 27, 2007). "The Dirt: Myths about man-eating plants - something to chew on". San Francisco Chronicle. Retrieved 2007-10-26.
  4. Spencer, Edmund (October 27, 1874). "Man-eating Tree of Madagascar". South Australian Register. Retrieved 2013-07-01.
  5. Pollak, Michael (2014-08-15). "Answering a Question About a Tale of Human Sacrifice to a Tree". The New York Times. ISSN 0362-4331. Retrieved 2016-09-16.
  6. Tyson, Peter. "A Forest Full of Frights, part 2". The Wilds of Madagascar. Nova Online.
  7. Osborn, Chase Salmon (1924). Madagascar: Land of the Man-eating Tree. New York, N.Y.: Republic Publishing Company. pp. 3-9.
  8. Ley, Willy (1955). [[[:الگو:GBurl]] Salmanders and Other Wonders: Still More Adventures of a Romantic Naturalist]. Viking Press. pp. 178–182. {{cite book}}: Check |url= value (help)
  9. Richard Astro (1976). [[[:الگو:GBurl]] Literature and the Sea: Proceedings of a Conference Held at the Marine Science Center, Newport, Oregon, May 8, 1976]. Oregon State University, Sea Grant College Program. {{cite book}}: Check |url= value (help)
  10. Buel, James William (1887). Sea and Land: An Illustrated History of the Wonderful and Curious Things of Nature existing before and since the Deluge. Philadelphia, Pennsylvania: Historical Publishing Company. pp. 475–477.
  11. Stead, William, ed. (October 1891). [[[:الگو:GBurl]] "The Vampire Vine"]. Review of Reviews. London: Mobray House. IV (22): 391. Retrieved 30 September 2013. {{cite journal}}: Check |url= value (help)
  12. [[[:الگو:GBurl]] "A Cannibal Plant"]. The Western Druggist. Chicago: G. P. Englehard & Co. XIV (3): 93. March 1892. Retrieved 30 September 2013. {{cite journal}}: Check |url= value (help)
  13. Besant, Annie, ed. (15 September 1891). [[[:الگو:GBurl]] "A Curious Story"]. Lucifer. Vol. 9, no. 49. London, England. p. 20. {{cite magazine}}: Check |url= value (help)
  14. Special Telegram (9 December 1889). "A Blood-Sucking Plant". The Times. No. 5196. Philadelphia, PA. p. 2 – via Newspapers.com.
  15. Robinson, Phil (1881). "The Man-eating Tree". Under the Punkah (3 ed.). London, England: Sampson Low, Marston, Searle, & Rivington. pp. 1–13.
  16. Wells, H. G. (1904) [1895]. The Stolen Bacillus and Other Incidents. New York, N.Y.: MacMillan and Co. pp. 17-35 – via Internet Archive.
  17. White, Fred M. (September 1899). "The Purple Terror". The Strand Magazine. Vol. 18, no. 105. pp. 243–251 – via Internet Archive.
  18. Staff writer (1 September 1906). "Spanish Revenge". Kansas City Gazette. Vol. 48, no. 8. Kansas City, Kansas: Gazette Printing and Publishing. p. 7.
  19. Sprague de Camp, Lyon; Carter, Lin (1971). "16 The Devouring Tree". Conan the Buccaneer. New York: Lancer Books.
  20. Maunder, Patricia (21 January 2009). "Fine Just the Way It Is: Annie Proulx (review)". Australian Broadcasting Corporation. Retrieved 18 March 2010.
  21. Ron Carlson (7 September 2008). "True Grit". New York Times. Retrieved 18 March 2010.
  22. Fforde, Jasper (2009). [[[:الگو:GBurl]] Shades of Grey: The Road to High Saffron]. London, England: Hodder & Stoughton. ISBN 978-1-84894-584-5. {{cite book}}: Check |url= value (help)
  23. Fforde, Jasper (Publisher) (Feb 8, 2010). Shades of Grey - Infoganda 3 - Yateveo (YouTube video). Fforde, Jasper.