پرش به محتوا

کفشک‌ماهیان راستین

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

کفشک‌ماهیان اصلی
کفشک شنی، Pegusa lascaris
رده‌بندی علمی
فرمانرو:
شاخه:
رده:
راسته:
تیره:
کفشک‌ماهیان اصلی
سرده‌ها

Achiroides
Aesopia
Aseraggodes
Austroglossus
Bathysolea
Brachirus
کفشک زرد
Dagetichthys
Dicologlossa
Heteromycteris
Leptachirus
Liachirus
Microchirus
Monochirus
Parachirus
Paradicula
Pardachirus
Pegusa
Phyllichthys
Rendahlia
Rhinosolea
Solea
Soleichthys
Strabozebrias
Synaptura
Synapturichthys
Typhlachirus
Vanstraelenia
Zebrias
برای گونه‌ها، متن را ببینید.

کَفشَک‌ماهیان راستین یا کَفشَک‌ماهیان اصلی (به لاتین: Soleidae) (به انگلیسی: True soles)، یکی از خانواده‌های ماهیان است. این خانواده از راستهٔ کفشک‌ماهی‌سانان (Pleuronectiformes) است. گونه‌ای از این ماهیان به نام کفشک گرد[۱] در سراسر دریای عمان و بخش شرقی خلیج فارس تا بندر بوشهر زیست می‌کند. چشمان این ماهی‌ها نیز در آغاز زندگی مانند دیگر ماهیان در دو سوی بدن‌شان جای دارند، ولی هر چه که به بلوغ نزدیک می‌شوند، چشم دیگرشان که کاربردی نداشته و در زیر بدن آنان جای دارد، به پهلوی روی بدن و نیم‌رخ رو به آب آنان کوچ می‌کند تا هر دو چشم به‌کار گرفته شوند.

این ماهیان کف‌زی هستند و از سخت‌پوستان و دیگر بی‌مهرگان تغذیه می‌کنند.

ریخت‌شناسی

[ویرایش]

بدن این ماهیان به شکل بیضوی فشرده با پولک‌های ریز کتِنوئیدی است. طول استاندارد آنها بین ۱۰ تا ۷۰ سانتیمتر متغیر است.[۲] باله پشتی و مخرجی در بیشتر گونه‌ها فاقد شعاع سخت بوده و به باله دمی متصل نمی‌شوند. خط جانبی در اکثر گونه‌ها مستقیم و کامل است.[۳]

پراکنش و زیستگاه

[ویرایش]

این خانواده در آب‌های گرمسیری و معتدل سراسر جهان به‌جز قطب جنوب یافت می‌شود. بیشترین تنوع گونه‌ای در منطقه هند-آرام (حدود ۶۰ گونه) گزارش شده است.[۴] عمق زیست آنها از آب‌های ساحلی کم‌عمق تا ۵۰۰ متری متغیر است و برخی گونه‌ها مانند Bathysolea profundicola به عنوان گونه‌های ژرفادوست شناخته می‌شوند.[۵]

تولیدمثل

[ویرایش]

اکثر گونه‌ها تخم‌گذاران دریایی هستند که تخم‌های پلاژیک تولید می‌کنند. لاروها در ابتدا متقارن بوده و پس از گذراندن دگردیسی، یک چشم به طرف دیگر مهاجرت می‌کند.[۶] دوره دگردیسی در گونه Solea solea حدود ۳۰ روز طول می‌کشد.[۷]

اهمیت اقتصادی

[ویرایش]

برخی گونه‌ها مانند Solea solea (کفشک معمولی) از ماهیان باارزش تجاری هستند و در اروپا سالانه بیش از ۲۰ هزار تن از آنها صید می‌شود. در ایران نیز گونه Euryglossa orientalis (کفشک زبانی) به صورت سنتی در خلیج فارس صید می‌شود.[۸]

گونه‌ها

[ویرایش]

پایگاه داده «فیش‌بیس» این خانواده را به ۱۳۵ گونه در ۲۸ سرده بخش می‌کند.

کفشک تک‌شاخ، Aesopia cornuta

منابع

[ویرایش]
  • اسدی، هدایت و دیگران، اطلس ماهیان خلیج فارس و دریای عمان، سازمان تحقیقات و آموزش شیلات ایران، تهران: ۱۳۷۵.
  1. Brachirus orientalis
  2. Nelson, J.S. (۲۰۱۶). Fishes of the World. Wiley. ص. ۷۵۲. شابک ۹۷۸-۱-۱۱۸-۳۴۲۳۳-۶.
  3. «Morphological diversity in flatfish». Journal of Fish Biology. ۲۰۲۰. doi:10.1111/jfb.14312.
  4. «پراکنش جغرافیایی Soleidae در FishBase». FishBase.
  5. «Deep-sea flatfish diversity in the Atlantic Ocean». Deep-Sea Research. ۲۰۱۸. doi:10.1016/j.dsr.2018.03.005.
  6. Gibson, R.N. (۲۰۱۴). Flatfish Development. John Wiley & Sons. شابک ۹۷۸-۰-۴۷۰-۹۵۹۷۷-۳ مقدار |شابک= را بررسی کنید: checksum (کمک).
  7. «Metamorphosis in the common sole». Marine Biology. ۲۰۱۹. doi:10.1007/s00227-019-3536-y.
  8. «ارزیابی ذخایر کفشک زبانی در آب‌های خلیج فارس». مجله شیلات ایران (۴). ۱۳۹۹.