کردهای قزوین

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

مردم کُرد، قومی ایرانی‌تبار[۱][۲][۳][۴][۵][۶][۷] هستند که در منطقه‌ای به وسعت تقریبی ۵۰۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع یعنی بخش‌هایی از خاورمیانه (به ویژه در ترکیه، عراق، سوریه، قفقاز و اسرائیل) و آسیای مرکزی (به ویژه در قزاقستان و ترکمنستان) و در ایران (به ویژه در شمال شرق و غرب ایران) زندگی می‌کنند. علاوه بر این در سال‌های اخیر به علت جنگ‌های داخلی و خارجی جمعیت زیادی از کردها به اروپا مهاجرت کردند که پرتعدادترین آن‌ها در کشورهای آلمان، فرانسه، سوئد و انگلستان هستند.[۸]

«حضور طوایف مردم کرد در شهرستان قزوین را بعضی در عهد شاه عباس و برخی در دوران نادرشاه دانسته‌اند. گروهی نیز زمان حضور این طوایف را در دوران آقامحمدخان قاجار می‌دانند. ظاهراً این طوایف پیش از دوران قاجاریه در قزوین حضور داشته‌اند. در صورتی که اگر در زمان آقامحمدخان آنها را به این شهرستان آورده بودند هم در خاطر مردان آنها سینه به سینه محفوظ می‌ماند و هم در تاریخ قاجاریه ذکر می‌شد».[۹]

«طوایف اکراد را هم ممکن است تصور نمود که شاهنشاه صفوی بحدود قزوین حضور یافته‌اند و در دهستانهای غربی و شمال غربی در برابر شاهسون ها مکان داده باشد که اگر طوایف مزبور بخیال خودسری و گردنکشی افتادند با نیروی اکراد آنها را سرکوب کند و اگر اکراد بیاغیگری برخاستند به کمک شاهسون ها بتادیب آنها بپردازد. چون قسمتی از شاهسون های اطراف قزوین به «شاهسون بغدادی» معروفند احتمال داده می‌شود آن‌ها را از پیرامون بغداد به آنجا کوچ داده باشند».[۹]

«بالجمله طوایف لرها در دهستانهای طارم و قاقازان و دودانگه و رودبار و الموت و کوهپایه و فشاریات و فشگلدره، اکثر تخته قاپی و در دهات سکونت دارند. معذالک عده‌ای نیز به قشلاق _ ییلاق می‌روند. (در حالی که اقوام کرد از قوم ماد بوده و کوچ نشین نبوده‌اند) قشلاق آنها «طارم» و سواحل رودخانهٔ شاهرود و خاک عمارلو است و ییلاقشان قاقازان و اطراف جاده رشت و دامنه البرز کوه و غیره‌است».[۹]

محل زندگی طوایف کرد در اطراف قزوین[ویرایش]

«روستای قزل دره. روستای سرسنگ روستای شیرین سو. الوندی. ناصری. در دهات‌های اسبوین، انجلیق، امیرآباد امیر امجد، پشام، توت چال، تیاندشت، تله جین، جرن چاک، چلک، خروس، خشکنات، داغدشت، سنگ چاله، غیاث آباد، قانشار بلاغ، قزقلعه (قره دره)، دهستان قاقزان و روستای شاه تپه، اوچ تپه، گاو دره، دهستان کاوند، ککه جین دره، کشکور قره‌چم، گشنه‌رود، گورد، گندم چال، گوراندشت بزرگ، گوراندشت کوچک، مزرعهٔ زرد چشمه، مزرعه محمودی، میانج واقع در دهستانهای اقبال و رودبار و قاقزان سکونت دارند. عده‌ای از سکنهٔ مزبور که ملتزم به ییلاق و قشلاق نیستند در آبادیهای ذیل ساکنند: پشام، تیاندشت، غیاث آباد، قنشار بلاغ، قزقلعه، کاکوهستان، ککه جین دره، کشکور قره چم، گشنه رود، گورد، مزرعهٔ محمودی و میانج. بقیهٔ سکنه دهات مذکور در فوق تغییر مکان می‌دهند. ییلاق آنها در فشال و تلمبه سر ۱۲ کیلومتری توت چال و سوخته چنار است. زمستانها نیز برای قشلاق به شیرین سو و قره دره (عمارلو) و شارلق، اروس آباد، چهار طاقی، گزوان (تارم)، کنار رودخانهٔ شاهرود و کاکوهستان، توت چال (رودبار)، پل انبوه و ملا علی (مقصود دره ملاعلی زرینخانی بابر دره گنجعلی دره آزادخان قپانچای گزگیر گلزرد است در راه قزوین به منجیل) می‌روند. به عبارت دیگر از پل انبوه تا پل لوشان سکونت دارند یا در حرکتند».[۹]

منابع[ویرایش]

  1. Bois, Th. ; Minorsky, V. ; Bois, Th. ; Bois, Th. ; MacKenzie, D.N. ; Bois, Th. "Kurds, Kurdistan." Encyclopaedia of Islam. Edited by: P. Bearman , Th. Bianquis , C.E. Bosworth , E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Brill, 2009. Brill Online. <http://www.brillonline.nl/subscriber/entry?entry=islam_COM-0544 بایگانی‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۷ توسط Archive-It> Excerpt 1:"The Kurds, an Iranian people of the Near East, live at the junction of more or less laicised Turkey"
    • Michael G. Morony, "Iraq After the Muslim Conquest", Gorgias Press LLC, 2005. pg 265: "Kurds were the only smaller ethnic group native to Iraq. As with the Persians, their presence along the northeastern edge of Iraq was merely an extension of their presence in Western Iran. All of the non-Persian, tribal, pastoral, Iranian groups in the foothills and the mountains of the Zagros range along the eastern fringes of Iraq were called Kurds at that time."
  2. G. Asatrian, Prolegomena to the Study of the Kurds, Iran and the Caucasus, Vol.13, pp.1-58, 2009: "The ancient history of the Kurds, as in case of many other Iranian ethnic groups (Baluchis, etc.), can be reconstructed but in a very tentative and abstract form"
  3. Michael G. Morony, "Iraq After the Muslim Conquest", Gorgias Press LLC, 2005. pg 265: "Kurds were only small ethnic group native to Iraq. As with the Persians, their presence along the northeastern edge of Iraq was merely an extension of their presence in Western Iran. All of the non-Persian, tribal, pastoral, Iranian groups in the foothills and the mountains of the Zagros range along the eastern fringes of Iraq were called Kurd at that time.
  4. E. J. van Donzel, "Islamic desk reference ", BRILL, 1994. ISBN 90-04-09738-4. pg 222: "Kurds/Kurdistan: the Kurds are an Iranian people who live mainly at the junction of more or less laicised Turkey, Shi'i Iran Arab Sunni Iraq and North Syria and the former Soviet Transcaucasia. Several dynasties, such as the Marwanids of Diyarbakir, the Ayyubids, the Shaddadis and possibly the Safawids, as well as prominent personalities, were of Kurdish origin.
  5. John Limbert, The Origins and Appearance of the Kurds in Pre-Islamic Iran, Iranian Studies, Vol.1, No.2, Spring 1968, pp.41-51. p.41: "In these last areas, the historic road from Baghdad to Hamadan and beyond divides the Kurds from their Iranian cousins, the Lurs."
  6. RUSSELL, JR 1990 «Pre-Christian Armenian Religion*, dans Aufstieg und Nieder- gang der Romischen Welt, II, 18.4, p. 2679-2692, Berlin-New York, 1990. , pg 2691: "A study of the pre-Islamic religion of the Kurds, an Iranian people who inhabited southern parts of Armenia from ancient times to present, has yet to be written"
  7. Discoveries from Kurdish Looms by Robert D. Biggs, Mary and Leigh Block Gallery, Northwestern University, 1983, p.9 "Ethnically the Kurds are an Iranian people"
  8. کرد و پراکندگی او در گسترهٔ ایران‌زمین، ح. بهتویی، تهران، ۱۳۷۷.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ ۹٫۳ سیّد محمّدعلی گلریز. مینودَر یا باب‌الجنّه قزوین. دو جلّد

پیوند به بیرون[ویرایش]