کالپروتکتین مدفوع

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
کالپروتکتین مدفوع
تشخیص پزشکی
دلیلاندازه‌گیری بیوشیمیایی پروتئین کالپروتکتین در مدفوع

کالپروتکتین مدفوع (انگلیسی: Faecal calprotectin) یک آزمایش مدفوع برای سنجش میزان کالپروتکتین موجود در مدفوع انسان است. بالا بودن سطح کالپروتکتین نشاندهندهٔ حرکت و انتقال نوتروفیل به غشای مخاطی روده است که در اثر التهاب روده رخ می‌دهد، از جمله در بیماری‌های التهابی روده. تحت شرایط بالینی خاص، این آزمایش ممکن است نیاز به انجامِ کولونوسکوپی تهاجمی یا اسکن سلول‌های سفید رادیواکتیو شده را برای تشخیص بیماری‌های التهابی روده برطرف کند.

کالپروتکتین یک پروتئین دوتایی ۲۴ کیلو دالتونی است که قابلیت اتصال به کلسیم را داراست.[۱] این کمپلکس پروتئینی تا ۶۰ درصد از محتوای پروتئین محلول در سیتوزول نوتروفیل‌ها را تشکیل می‌دهد.[۲][۳] مطالعات آزمایشگاهی نشان می‌دهد که کالپروتکتین دارای خواص باکتریواستاتیک و مهارکنندهٔ قارچ است که از توانایی آن در جداسازی یون‌های فلزی منگنز و روی ناشی می‌شود.[۱] کالپروتکتین دارای دو محل اتصال فلز واسطه است که در هم‌کنشگاه مونومرهای پروتئینی آن یعنی S100A8 و S100A9 تشکیل می‌شوند، و ثابت شده که جداسازی فلزات توسط کالپروتکتین وابسته به یون کلسیم است.[۱] این کمپلکس در برابر تخریب آنزیمی مقاوم است و به راحتی در مدفوع قابل ردیابی و اندازه‌گیری است.[۴]

استفاده به‌عنوان نشانگر جایگزین[ویرایش]

بازۀ مرجع سطح کالپروتکتین
سن بیمار بالاترین سطح واحد اندازه‌گیری
۲ تا ۹ سال ۱۶۶[۵] میکروگرم در هر ۱ گرم مدفوع
۱۰ تا ۵۹ سال ۵۱[۵]
بالای ۶۰ سال ۱۱۲[۵]

بیماری‌های مهمی که باعث افزایش دفع کالپروتکتین مدفوعی می‌شوند عبارتند از بیماری‌های التهابی روده (IBD)، بیماری سلیاک، کولیت عفونی، انتروکولیت نکروزان در نوزادان، فیبروز سیستیک روده و سرطان روده بزرگ.[۶][۷]

اگرچه کالپروتکتین مدفوعی یک آزمایش نسبتاً جدید است، اما استفادهٔ رایج از آن به عنوان شاخص بیماری‌های التهابی روده در طول درمان و به عنوان یک نشانگر تشخیصی امروزه جا افتاده‌است.[۶] افزایش کالپروتکتین مدفوع، یک یافته رایج در میان بیماران بستری در بیمارستان با بیماری کووید ۱۹ است، به ویژه در بیماران مبتلا به ریزش مدفوعی کروناویروس.[۸]

باید توجه داشت که مصرف آسپرین و داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، احتمالاً به سبب القای انتروپاتی، موجب افزایش کاذب سطح کالپروتکتین مدفوع می‌گردد.[۹]

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ Brophy MB, Nolan EM (March 2015). "Manganese and microbial pathogenesis: sequestration by the Mammalian immune system and utilization by microorganisms". ACS Chemical Biology. 10 (3): 641–51. doi:10.1021/cb500792b. PMC 4372095. PMID 25594606.
  2. Gupta, Ramesh (2014). Biomarkers in toxicology. San Diego, CA: Academic Press. pp. 272–273. ISBN 9780124046498. Retrieved 19 January 2015.
  3. Marshall, William; Lapsley, Marta; Day, Andrew; Ayling, Ruth (2014). Clinical Biochemistry: Metabolic and Clinical Aspects (3rd ed.). Elsevier Health Sciences, 2014. ISBN 9780702054785. Retrieved 19 January 2015.
  4. Tibble J, Teahon K, Thjodleifsson B, Roseth A, Sigthorsson G, Bridger S, et al. (October 2000). "A simple method for assessing intestinal inflammation in Crohn's disease". Gut. 47 (4): 506–13. doi:10.1136/gut.47.4.506. PMC 1728060. PMID 10986210.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ Joshi S, Lewis SJ, Creanor S, Ayling RM (May 2010). "Age-related faecal calprotectin, lactoferrin and tumour M2-PK concentrations in healthy volunteers". Annals of Clinical Biochemistry. 47 (Pt 3): 259–63. doi:10.1258/acb.2009.009061. PMID 19740914. S2CID 5396341.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ Vaos G, Kostakis ID, Zavras N, Chatzemichael A (2013). "The role of calprotectin in pediatric disease". BioMed Research International (Review). 2013: 542363. doi:10.1155/2013/542363. PMC 3794633. PMID 24175291.
  7. Konikoff MR, Denson LA (June 2006). "Role of fecal calprotectin as a biomarker of intestinal inflammation in inflammatory bowel disease". Inflammatory Bowel Diseases (Review). 12 (6): 524–34. doi:10.1097/00054725-200606000-00013. PMID 16775498. S2CID 17882721.
  8. Zerbato V, Di Bella S, et al. (June 2021). "High fecal calprotectin levels are associated with SARS-CoV-2 intestinal shedding in COVID-19 patients: A proof-of-concept study". World Journal of Gastroenterology. 27 (22): 3130–3137. doi:10.3748/wjg.v27.i22.3130. PMC 8192288. PMID 34168414.
  9. Gisbert JP, McNicholl AG (January 2009). "Questions and answers on the role of faecal calprotectin as a biological marker in inflammatory bowel disease". Digestive and Liver Disease (Review). 41 (1): 56–66. doi:10.1016/j.dld.2008.05.008. PMID 18602356.