ویکیپدیا:نوشتار پیشنهادی هفته/۲۰۱۳/۲۳
سرماخوردگی (به انگلیسی: common cold) که با نامهای نازوفارنژیت، رینوفارنژیت و زکام حاد نیز شناخته میشود، بیماری واگیردار مربوط به دستگاه تنفسی فوقانی است که عمدتاً بینی را تحت تأثیر قرار میدهد. سرماخوردگی معمولاً با خستگی، احساس سرما، عطسه و سردرد آغاز میشود و با علائمی چون سرفه، گلودرد، آبریزش بینی و تب ادامه مییابد و معمولاً هفت تا ده روز بعد برطرف میشود و برخی علائم ممکن است تا سه هفته طول بکشد. بیش از دویست نوع ویروس عامل سرماخوردگی وجود دارد، با این حال راینو ویروسها (که خود بیش از ۹۹ نوع مختلف شناختهشده هستند) متدوالترین عامل این بیماری هستند. ویروسهای عامل بیماری میتوانند تا مدت زمانی طولانی (برای راینو ویروس تا بیش از ۱۸ ساعت) در محیط زنده بمانند و ممکن است از دستان به چشمان و بینی که محل عفونت هستند، منتقل شوند. ویروس از طریق عطسه، سرفه و تماس با افراد یا اشیاء آلوده قابل انتقال به بدن است. برخی معتقدند که در معرض سرما قرار گرفتن باعث سرماخوردگی میشود و همین باعث شده که این نام را برای بیماری انتخاب کنند که البته این مطلب به اثبات نرسیده و رد شده است.
عفونت دستگاه تنفسی فوقانی بر اساس قسمتهایی از بدن که بیشتر دچار عفونت میشوند، دستهبندی میگردند، که سرماخوردگی عمدتاً بینی، سینوسها (سینوزیت)، گلو (فارنژیت) و همچنین یک یا هر دو چشم را با التهاب ملتحمه تحت تأثیر قرار میدهد. علائم بیماری معمولاً به واکنش دستگاه ایمنی بدن بیشتر مرتبط هستند تا به بافتهایی که ویروس از بین میبرد. تشخیص بیماری سرماخوردگی از آنفلونزا بسیار مشکل و گاهی غیرممکن است، در آنفلوانزا علائمی مانند سردرد، درد عضلات و تب شدت بیشتری دارند که البته در سرماخوردگیهای شدید هم به همان شکل است. با هر بار ابتلا به بیماری، بدن انسان آنتیبادی مربوط به ویروس را تولید میکند تا در آینده دیگر به آن مبتلا نشود، اما از آنجا که بیش از دویست ویروس مختلف باعث سرماخوردگی میشوند، با هر بار ابتلا باید آنتیبادی مختص آن ساخته شود و برای همین یک فرد در طول زندگی خود به طور متوسط ۵۰ بار (بزرگسالان دو تا پنج بار در سال و کودکان شش تا ده بار در سال) به سرماخوردگی مبتلا میشود.
همچنین به دلیل همان دویست ویروس، ساختن واکسن سرماخوردگی مشکل و غیرممکن است و هیچ دارویی برای این بیماری تاکنون به وجود نیامده است، اگرچه علائم بیماری را با داروهای تببر (مانند استامینوفن) یا ضدآبریزش بینی (مانند آنتیهیستامین) میتوان کاهش داد. در بعضی موارد که احتمال ابتلا به یک بیماری باکتریایی (مانند برونشیت، سینه پهلو، سینوزیت و عفونت گوش میانی) وجود دارد، از آنتیبیوتیک برای درمان آن استفاده میشود، اما آنتیبیوتیکها هیچ تاثیری بر روی ویروس سرماخوردگی ندارند. برخی نیز معتقدند که ویتامین ث یا قرص روی یا عسل میتواند باعث بهبودی علائم بیماری شود که به طور کامل به اثبات نرسیده است. به طور کلی پیشگیری از بیماری آسان است، زیرا ویروس عامل بیماری مدت زمان محدودی را زنده میمانند و با شستوشوی دستها که یکی از راههای مهم برای پیشگیری است، میتواند آن را از بین برد و برخی شواهد استفاده از ماسکهای بینی و دهان را نیز موثر میدانند.
ادامه ... سرماخوردگى بشر را در گذشته و حال مورد آزاد قرار داده است. رومىها براى تسکين سرماخوردگى پياز و آب را توصيه مىکردند. به مهاجران آمريکا که مبتلا به سرماخوردگى مىشدند معجونهاى عجيب و متنوع گياهى مثل گياه ريشه قرمز (گياهى بهاره داراى گل سفيد و ريشهٔ قرمز -م، boloodroot)، سنجد تلخ،گياهاى سمى و داروئى آمريکائى و گياه پاى خر، زوفاى مصري، و بومادران هزار برگ، علاوه بر پونه دم کرده تجويز مىشد. آيا اين مواد و چيزهاى ديگر سرماخوردگى را درمان مىکند؟ جواب منفى است. علم پزشکى هنوز بايد با اين کنايهٔ آزاردهنده موجه شود که ما مىتوانيم بشر را روى کرهٔ ماه قرار دهيم ولى نمىتوانيم سرماخوردگى را درمان کنيم. اما اين به آن معنى نيست که کار زيادى نمىتوان براى تسکين ناراحتىهاى ناشى از سرماخوردگى انجام داد.