میمون انساننما: تفاوت میان نسخهها
FARHAAD 1992 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
اضافه کردن اطلاعاتی مفید و برداشتن برچسب مقاله خرد |
||
خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
'''کَپی''' {{انگلیسی|Ape}} به هر یک از اعضای [[بالاخانواده|بالاخانوادهٔ]] '''انسانواران''' {{نام علمی|Hominoidea}} اطلاق میشود. نمونههای آشنای آن [[گیبون]]، [[اورانگوتان]]، [[گوریل]]، [[شامپانزه]] و [[انسان]] است. به دلیل ابهام در واژهٔ کپی، بیشتر ترجیح داده میشود از نام علمی هومینوئید Hominoidea (انسانواران) که روابط [[آرایهشناسی|آرایهشناختی]] را میرساند، استفاده شود. |
'''کَپی''' {{انگلیسی|Ape}} به هر یک از اعضای [[بالاخانواده|بالاخانوادهٔ]] '''انسانواران''' {{نام علمی|Hominoidea}} اطلاق میشود. نمونههای آشنای آن [[گیبون]]، [[اورانگوتان]]، [[گوریل]]، [[شامپانزه]] و [[انسان]] است. به دلیل ابهام در واژهٔ کپی، بیشتر ترجیح داده میشود از نام علمی هومینوئید Hominoidea (انسانواران) که روابط [[آرایهشناسی|آرایهشناختی]] را میرساند، استفاده شود. |
||
== نام == |
|||
در حقیقت اصطلاح کپی دارای تاریخچهای از ابهام است. در زمانی برای اشاره به هر نخستینسان بی دم که شامل ماکاک (که به انسانواران تعلق ندارند) میشد. کپیها به عنوان دو زیر طبقه شناخته می شنود کپی بزرگ {{انگلیسی|Great Apes}} شامل : شامپانزه ،گوریل و اورانگوتان) و کپی کوچک {{انگلیسی|lesser apes}} که شامل گیبونها میشود.<ref name="about">{{یادکرد وب|نشانی = http://animals.about.com/od/primates/p/apes.htm |عنوان = Apes|ناشر = وب سایت About|تاریخ = ۹ آبان ۱۳۹۴}}</ref> |
|||
== توانایی == |
|||
بیشتر انسانواران بهجز گونههای انسان و گوریلها به خوبی می توانند از درخت بالا روند و گیبون ماهر ترین بالارونده درخت دربین انسانواران است. انسانواران بسیار باهوش و توانایی حل مسئله را دارند. شامپانزه ها و اورانگوتان ها ابزار های ساده ای می سازند و استفاده می کنند. دانشمندان اورانگوتانها را در اسارت مطالعه کردهاند و نشان دادهاند که اورانگوتانها توانایی استفاده از زبان اشاره ،حل پازلها و تشخیص سمبلها را دارند.<ref name="about"/> |
|||
== خصوصیات == |
|||
در مقایسه با دیگر نخستیسانان ،انسانواران دارای مرکز ثقل پایین تر ،ستون فقرات کوتاه (با توجه به طول بدنشان) ،لگن خاصره پهن و سینه ای پهن هستند.<br /> |
|||
فرم کلی بدن کپیها به آن ها حالت سرپا ایستادن بیشتری نسبت به نخستیسانان دیگر میدهد. همانند بیشتر نخستیسانان ،کپیها گروه های اجتماعی تشکیل می دهند که هر گونه ساختار اجتماعی خاص خود را دارد. گیبونها ساختار اجتماعی تک همسری تشکیل می دهند در حالیکه گوریل ها در تعدادی بین 5 تا 10 یا بیشتر (بیشتر اوقات 1 نر با 10 ماده) زندگی می کنند.همچنین شامپانزه ها گروه هایی 40 تا 100 نفر را تشکیل می دهند. در این میان اورانگوتان ها استثنائی در بین نورم های اجتماعی نخستیسانان هستند چرا که تنها زندگی می کنند.<ref name="about"/> |
|||
== شباهت با انسان == |
|||
انسانواران جانورانی هستند که به انسان بیشترین شباهت را دارند. گروههای خونی و بیشتر بیماریهای آنها شبیه انسان است. این حیوانات مغزهای بزرگی دارند اما حتی مغز گوریل نیز تنها حدود نصف مغز انسان است. بوزینهها بر خلاف دیگر میمونها دارای دم نیستند.<ref>جلد اول دایرت المعارف کودکان و نوجوانان انتشارات پیام آزادی چاپ پنجم سال ۱۳۸۱</ref> |
انسانواران جانورانی هستند که به انسان بیشترین شباهت را دارند. گروههای خونی و بیشتر بیماریهای آنها شبیه انسان است. این حیوانات مغزهای بزرگی دارند اما حتی مغز گوریل نیز تنها حدود نصف مغز انسان است. بوزینهها بر خلاف دیگر میمونها دارای دم نیستند.<ref>جلد اول دایرت المعارف کودکان و نوجوانان انتشارات پیام آزادی چاپ پنجم سال ۱۳۸۱</ref> |
||
بر طبق سیستم ردهبندی کنونی دو خانوادهٔ انسانواران وجود دارند. |
بر طبق سیستم ردهبندی کنونی دو خانوادهٔ انسانواران وجود دارند. |
||
* خانوادهٔ [[گیبون|هیلوباتید (Hylobatidae)]] (گیبون) از چهار سرده و ۱۴ گونه [[گیبون]]، شامل [[گیبون لار]] و [[سیامانگ]]، تشکیل شده که به '''کپیهای کوچک''' مشهورند. |
* خانوادهٔ [[گیبون|هیلوباتید (Hylobatidae)]] (گیبون) از چهار سرده و ۱۴ گونه [[گیبون]]، شامل [[گیبون لار]] و [[سیامانگ]]، تشکیل شده که به '''کپیهای کوچک''' مشهورند. |
||
* خانواده [[انسانیان|هومینید (Hominidae)]] (انسانیان) از [[شامپانزه|شامپانزهها]]، [[گوریل|گوریلها]]، [[انسان|انسانها]] و [[اورانگوتان|اورانگوتانها]] تشکیل شده<ref name=MSW3/><ref name=Goodman2>{{cite journal | journal = Journal of Molecular Evolution | year = 1990 | volume = 30 | pages = 260–266 | title = Primate evolution at the DNA level and a classification of hominoids | author = M. Goodman, D. A. Tagle, D. H. Fitch, W. Bailey, J. Czelusniak, B. F. Koop, P. Benson, J. L. Slightom | doi = 10.1007/BF02099995 | pmid = 2109087 | issue = 3}}</ref> که به '''کپیهای بزرگ''' مشهورند. |
* خانواده [[انسانیان|هومینید (Hominidae)]] (انسانیان) از [[شامپانزه|شامپانزهها]]، [[گوریل|گوریلها]]، [[انسان|انسانها]] و [[اورانگوتان|اورانگوتانها]] تشکیل شده<ref name=MSW3/><ref name=Goodman2>{{cite journal | journal = Journal of Molecular Evolution | year = 1990 | volume = 30 | pages = 260–266 | title = Primate evolution at the DNA level and a classification of hominoids | author = M. Goodman, D. A. Tagle, D. H. Fitch, W. Bailey, J. Czelusniak, B. F. Koop, P. Benson, J. L. Slightom | doi = 10.1007/BF02099995 | pmid = 2109087 | issue = 3}}</ref> که به '''کپیهای بزرگ''' مشهورند. |
||
== تفاوت کپی با میمون == |
|||
== پانویس == |
|||
۱ - کپی ها دم ندارند<br /> |
|||
2 – کپی ها به طور کلی بزرگتر از اکثر نخستیسانان هستند (همانند بیشتر قانون ها این قانون دارای استثنائاتی می باشد، بعضی میمون ها بی دم هستند و بعضی بزرگ)<br /> |
|||
3 - گیبون ها که کپی کوچک هستند از بعضی از میمون ها کوچک تر هستند<br /> |
|||
4 - کپی بیشتر بر بینایی تکیه دارند تا حس بویایی و دماغهایشان پهن و کوتاه است<br /> |
|||
5 - کپیها توانایی ساخت ابزار ،استاده از زبان را دارند. همچنین آنان زندگی اجتماعی پیچیده و توانایی فکر کردن و مسئله حل کردن را دارند<ref>{{یادکرد وب|نشانی = https://nationalzoo.si.edu/Animals/primates/facts/default.cfm |عنوان = About Primates|تاریخ = ۹ آبان ۱۳۹۴}}</ref> |
|||
== تنوع گونهای == |
|||
در تمام انسانواران گیبونها پر تنوع ترین گونه با 16 گونه گیبون، شامپانزهها با دو گونه، گوریلها با دو گونه، اورانگوتانها با دو گونه) ،و اتسات ها با 1 گونه (در زمان کنونی)<ref name="about"/> |
|||
== زیستگاه == |
|||
زیستگاه کپیها در جنگل های بارانی گرمسیر در بخش های از غرب و مرکز قاره آفریقا و همچنین جنوب شرقی آسیا می،باشد. اورانگوتانها فقط در آسیا ،شامپانزه،ها در غرب و مرکز قاره آفریقا، گوریلها در مرکز قاره آفریقا و گیبونها در جنوب شرقی آسیا زندگی می کنند.<ref name="about"/> |
|||
== خوراک == |
|||
خوراک انسانواران شمال برگها ،دانهها ،میوه و تعداد کمی از جانوران دیگر به عنوان طعمه است. <ref name="about"/> |
|||
== خطر انقراض == |
|||
بیشتر گونههای انسانواران در خطر نابودی محیط زیستشان هستند. خطراتی همچون شکار غیر قانونی ،شکار برای گوشت بیشه (گوشت جانوران وحشی آفریقایی) و شکار برای پوست. هر دو گونه شامپانزهها در معرض خطر انقراض هستند. گوریل شرقی در خطر انقراض و گوریل غربی هم به شدت در خطر انقراض است.<ref name="about"/> |
|||
== منابع == |
|||
{{پانویس}} |
{{پانویس}} |
||
خط ۴۱: | خط ۷۲: | ||
* [http://www.greatapeproject.org/declaration.php ''بیانیه کپیهای بزرگ ''] [[پروژه بزرگ کپی]] |
* [http://www.greatapeproject.org/declaration.php ''بیانیه کپیهای بزرگ ''] [[پروژه بزرگ کپی]] |
||
* [http://www.pubmedcentral.gov/articlerender.fcgi?tool=pubmed&pubmedid=10995486 سیستماتیک هومینید] کلادوگرام بر اساس دادههای ملکولی و آناتومی. |
* [http://www.pubmedcentral.gov/articlerender.fcgi?tool=pubmed&pubmedid=10995486 سیستماتیک هومینید] کلادوگرام بر اساس دادههای ملکولی و آناتومی. |
||
{{نخستیها-خرد}} |
|||
[[رده:کپیها]] |
[[رده:کپیها]] |
نسخهٔ ۳۱ اکتبر ۲۰۱۵، ساعت ۱۷:۵۵
کپیها[۱] محدودهٔ زمانی: اواخر الیگوسن - اخیر
| |
---|---|
گیبون لار (هایلوبیت لار) | |
ردهبندی علمی | |
فرمانرو: | حیوانات |
شاخه: | طنابداران |
رده: | پستانداران |
راسته: | نخستیسانان |
زیرراسته: | سادهبینیان |
Parvorder: | راستبینیان |
بالاخانواده: | انسانواران (کپی) گری، ۱۸۲۵ |
خانواده | |
کَپی (به انگلیسی: Ape) به هر یک از اعضای بالاخانوادهٔ انسانواران (نام علمی: Hominoidea) اطلاق میشود. نمونههای آشنای آن گیبون، اورانگوتان، گوریل، شامپانزه و انسان است. به دلیل ابهام در واژهٔ کپی، بیشتر ترجیح داده میشود از نام علمی هومینوئید Hominoidea (انسانواران) که روابط آرایهشناختی را میرساند، استفاده شود.
نام
در حقیقت اصطلاح کپی دارای تاریخچهای از ابهام است. در زمانی برای اشاره به هر نخستینسان بی دم که شامل ماکاک (که به انسانواران تعلق ندارند) میشد. کپیها به عنوان دو زیر طبقه شناخته می شنود کپی بزرگ (به انگلیسی: Great Apes) شامل : شامپانزه ،گوریل و اورانگوتان) و کپی کوچک (به انگلیسی: lesser apes) که شامل گیبونها میشود.[۲]
توانایی
بیشتر انسانواران بهجز گونههای انسان و گوریلها به خوبی می توانند از درخت بالا روند و گیبون ماهر ترین بالارونده درخت دربین انسانواران است. انسانواران بسیار باهوش و توانایی حل مسئله را دارند. شامپانزه ها و اورانگوتان ها ابزار های ساده ای می سازند و استفاده می کنند. دانشمندان اورانگوتانها را در اسارت مطالعه کردهاند و نشان دادهاند که اورانگوتانها توانایی استفاده از زبان اشاره ،حل پازلها و تشخیص سمبلها را دارند.[۲]
خصوصیات
در مقایسه با دیگر نخستیسانان ،انسانواران دارای مرکز ثقل پایین تر ،ستون فقرات کوتاه (با توجه به طول بدنشان) ،لگن خاصره پهن و سینه ای پهن هستند.
فرم کلی بدن کپیها به آن ها حالت سرپا ایستادن بیشتری نسبت به نخستیسانان دیگر میدهد. همانند بیشتر نخستیسانان ،کپیها گروه های اجتماعی تشکیل می دهند که هر گونه ساختار اجتماعی خاص خود را دارد. گیبونها ساختار اجتماعی تک همسری تشکیل می دهند در حالیکه گوریل ها در تعدادی بین 5 تا 10 یا بیشتر (بیشتر اوقات 1 نر با 10 ماده) زندگی می کنند.همچنین شامپانزه ها گروه هایی 40 تا 100 نفر را تشکیل می دهند. در این میان اورانگوتان ها استثنائی در بین نورم های اجتماعی نخستیسانان هستند چرا که تنها زندگی می کنند.[۲]
شباهت با انسان
انسانواران جانورانی هستند که به انسان بیشترین شباهت را دارند. گروههای خونی و بیشتر بیماریهای آنها شبیه انسان است. این حیوانات مغزهای بزرگی دارند اما حتی مغز گوریل نیز تنها حدود نصف مغز انسان است. بوزینهها بر خلاف دیگر میمونها دارای دم نیستند.[۳]
بر طبق سیستم ردهبندی کنونی دو خانوادهٔ انسانواران وجود دارند.
- خانوادهٔ هیلوباتید (Hylobatidae) (گیبون) از چهار سرده و ۱۴ گونه گیبون، شامل گیبون لار و سیامانگ، تشکیل شده که به کپیهای کوچک مشهورند.
- خانواده هومینید (Hominidae) (انسانیان) از شامپانزهها، گوریلها، انسانها و اورانگوتانها تشکیل شده[۱][۴] که به کپیهای بزرگ مشهورند.
تفاوت کپی با میمون
۱ - کپی ها دم ندارند
2 – کپی ها به طور کلی بزرگتر از اکثر نخستیسانان هستند (همانند بیشتر قانون ها این قانون دارای استثنائاتی می باشد، بعضی میمون ها بی دم هستند و بعضی بزرگ)
3 - گیبون ها که کپی کوچک هستند از بعضی از میمون ها کوچک تر هستند
4 - کپی بیشتر بر بینایی تکیه دارند تا حس بویایی و دماغهایشان پهن و کوتاه است
5 - کپیها توانایی ساخت ابزار ،استاده از زبان را دارند. همچنین آنان زندگی اجتماعی پیچیده و توانایی فکر کردن و مسئله حل کردن را دارند[۵]
تنوع گونهای
در تمام انسانواران گیبونها پر تنوع ترین گونه با 16 گونه گیبون، شامپانزهها با دو گونه، گوریلها با دو گونه، اورانگوتانها با دو گونه) ،و اتسات ها با 1 گونه (در زمان کنونی)[۲]
زیستگاه
زیستگاه کپیها در جنگل های بارانی گرمسیر در بخش های از غرب و مرکز قاره آفریقا و همچنین جنوب شرقی آسیا می،باشد. اورانگوتانها فقط در آسیا ،شامپانزه،ها در غرب و مرکز قاره آفریقا، گوریلها در مرکز قاره آفریقا و گیبونها در جنوب شرقی آسیا زندگی می کنند.[۲]
خوراک
خوراک انسانواران شمال برگها ،دانهها ،میوه و تعداد کمی از جانوران دیگر به عنوان طعمه است. [۲]
خطر انقراض
بیشتر گونههای انسانواران در خطر نابودی محیط زیستشان هستند. خطراتی همچون شکار غیر قانونی ،شکار برای گوشت بیشه (گوشت جانوران وحشی آفریقایی) و شکار برای پوست. هر دو گونه شامپانزهها در معرض خطر انقراض هستند. گوریل شرقی در خطر انقراض و گوریل غربی هم به شدت در خطر انقراض است.[۲]
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ Groves, C. (2005). Wilson, D. E. , & Reeder, D. M, eds. ed. Mammal Species of the World (3rd ed.). Baltimore: Johns Hopkins University Press. pp. 178–184. ISBN 0-8018-8221-4. http://www.bucknell.edu/msw3
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ ۲٫۵ ۲٫۶ «Apes» مقدار
|نشانی=
را بررسی کنید (کمک). وب سایت About. ۹ آبان ۱۳۹۴. - ↑ جلد اول دایرت المعارف کودکان و نوجوانان انتشارات پیام آزادی چاپ پنجم سال ۱۳۸۱
- ↑ M. Goodman, D. A. Tagle, D. H. Fitch, W. Bailey, J. Czelusniak, B. F. Koop, P. Benson, J. L. Slightom (1990). "Primate evolution at the DNA level and a classification of hominoids". Journal of Molecular Evolution. 30 (3): 260–266. doi:10.1007/BF02099995. PMID 2109087.
{{cite journal}}
: نگهداری یادکرد:نامهای متعدد:فهرست نویسندگان (link) - ↑ «About Primates» مقدار
|نشانی=
را بررسی کنید (کمک). ۹ آبان ۱۳۹۴.
پیوندهای وابسته
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ میمون انساننما موجود است. |
اطلاعات مرتبط در ویکیگونه: Ape |
پیوند به بیرون
- بیانیه کپیهای بزرگ پروژه بزرگ کپی
- سیستماتیک هومینید کلادوگرام بر اساس دادههای ملکولی و آناتومی.