سوسن (سرده): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
.ranjisajjad (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: نیازمند بازبینی
جز ویرایش .ranjisajjad (بحث) به آخرین تغییری که Dexbot انجام داده بود واگردانده شد
خط ۱۹: خط ۱۹:
'''سوسن''' {{نام علمی|Lilium}} نوعی [[گل]] می‌باشد که به طور معمول به وسیله پیازش تکثیر می‌گردد. سوسن دارای تقریباً ۱۵۰۰ گونه‌است که در حدود ۶۰ جنس جای دارند . پراکندگی این [[گیاه]] به صورتی است که در نواحی مختلف کره زمین مخصوصاً در [[آفریقای جنوبی]] و مناطق بین استوائی آمریکا یافت می‌شوند.<ref>دانشنامه رشد http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%d8%aa%db%8c%d8%b1%d9%87+%d8%b2%d9%86%d8%a8%d9%82&SSOReturnPage=Check&Rand=0</ref>
'''سوسن''' {{نام علمی|Lilium}} نوعی [[گل]] می‌باشد که به طور معمول به وسیله پیازش تکثیر می‌گردد. سوسن دارای تقریباً ۱۵۰۰ گونه‌است که در حدود ۶۰ جنس جای دارند . پراکندگی این [[گیاه]] به صورتی است که در نواحی مختلف کره زمین مخصوصاً در [[آفریقای جنوبی]] و مناطق بین استوائی آمریکا یافت می‌شوند.<ref>دانشنامه رشد http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%d8%aa%db%8c%d8%b1%d9%87+%d8%b2%d9%86%d8%a8%d9%82&SSOReturnPage=Check&Rand=0</ref>
نوعی از این گل به نام [[سوسن چلچراغ]] {{نام علمی|Lilium ledebourii}} تنها در داماش استان [[گیلان]] و لنکران [[جمهوری آذربایجان]] می‌روید.
نوعی از این گل به نام [[سوسن چلچراغ]] {{نام علمی|Lilium ledebourii}} تنها در داماش استان [[گیلان]] و لنکران [[جمهوری آذربایجان]] می‌روید.

==تاریخچه==

جنس لیلیوم پیشینه ای بسیار تاریخی داشته و به حدود 36 قرن می رسد لیلیوم یکی از 6 جنس عمده ی گل های پیازی هستند که در جهان تولید می شود. در جشن ها از لیلیوم به دلیل عمر زیاد پس از برداشت و داشتن رنگ سفید خالص و بوی مطبوع استفاده شده است.
حدود 1500 میلیون پیاز در سراسر دنیا تولید میشود که اغلب در هلند ژاپن چین و ایالات متحده می باشد. اما اخیرا در نیم کره ی جنوبی کشور هایی مثل سترالیا و شیلی کشت وکار شده است
در کل لیلیوم از نظر تولید و پرورش گل بریدنی در کشور هلند در مقام چهارم 5.7% پس از رز31.7% ، لاله 12.1% ، داوودی 12.1%، قرار دارد.به طوری که در حال حاضر در کشور هلند این گل در سطحی معادل600 هکتار کشت می شود


Kingdom: Plantae

phylum: magmoliophyta
Class: LILIOPSIDA
subclass: Liliidae

Order: Liliales

family: Liliaceae

Genus: lilium

فرمانرو:گیاهان

شاخه:گیاهان گلدار

رده:تک لپه ای ها

زیر رده:ليليئيده

راسته:سوسن سانان

خانواده:لیلیاسه(سوسنیان)

جنس:لیلیوم(سوسن)


'''راسته سوسن سانان'''

گياهاني غالباً خشك يزي و داراي اندامهاي ذخيرهاي زيرزميني. اعضاي زيررده ليليئيده معمولاً داراي گلهاي (گلبرگهاي) رنگين هستند

'''خانواده لیلیاسه:'''

این خوانواده غالبا دارای گیاهان علفی با بن پیازی ویا ریزومی است. البته گونه های چوبی و درختی نیز در این خانواده وجود دارد. گل ها معمولا هرما فرودیت گاهی تک جنس در کل 5 چرخه ای دارای گل پوش آزاد یا به هم پیوسته و در تمام حالات قطعات گلپوش آنها رنگین و گلبرگ مانند است.

'''جنس لیلیوم(سوسن)'''

دارای گل های منظم زنگوه ای شکل با پوشش 6 قطعه کم بیش برگشته ویا لوله شده است.پرچم ها 6 عدد تخمدان بدون پایک، خامه دراز و ساده، کلاله 3 پهلو، دانه تخت و سکه ای شکل است پیاز سوسن پوشیده از فلس های زرد ترمیمی است.

==رده بندی لیلیوم ها==

'''جامعه باغبانی آمریکا لیلیومها را به 9 رده تقسیم بندی میکند'''

Asiatic hybrids (Division I)

Martagon hybrids (Division II)

Candidum hybrids (Division III)

American hybrids (Division IV)

Longiflorum hybrids (Division V)

Trumpet lilies (Division VI)

Oriental hybrids (Division VII)

Other hybrids (Division VIII)

Species (Division IX)



'''هیبرید های آسیاتیک:'''

11 گونه از بخش سینو مارتاگون در ایجاد ارقام رایج هیبرید های آسیایی شرکت دارند:
1. L.Amabile

2. L.Bulbiferum

3. L.Cernuum

4. L.Concolor

5. L. Dauricum

6. L.Davidii

7. L.Lancifolium

8. L.Lankongense

9. L.Leichtlinii

10. L.Maculatum

11. L.Pumilum

'''ویژگی ها:'''

گل های قائم به صورت تکی یا چتری
لبه ی گل به طرف بیرون
گل هایی با ظاهر آویزان

==گونه های لیلیوم در ایران==

'''لیلیوم ایرانی – سوسن ایرانی:'''

سوسن ایرانی در مناطق مختلف مدیترانه منشاء گرفته است. در رده نهم لیلیومها )گونه های طبیعی( قرار میگیرد. گلهای سفید شیپوری شکل بسیار معطر – با عطر دلنشین و ملایم برعکس ارقام اورینال کهدعطرهای شدید و آزاردهنده دارند( در پاییز برگهای سبز روشن براق، به صورت پهن و با طولی حدود 23 سانتیمتری به عنوان برگهای اولیه از پیاز رشد میکنند. در بهار ساقه گلدهنده با برگهای باریک نیزه ای شکل و کوتاهتر با طول حدود 8 سانتیمتر تولید میشود.
گلها در تابستان به صورت ترومپت با رنگهای سفید خالص 5-8 سانتی متر با پرچمهای زرد و جام گل زرد روشن، با غنچه های 5 تا 20 عدد ظاهر میشود. این رقم تنها گونه با برگهای دو گونه است دو نوع برگ مشاهده میشود. برگها زمستانه و برگهای تابستانه نیازمند خاک طبیعی تا قلیایی است. بسیار به کپک خاکستری بوتریتیس حساس است. ارتفاع کلی گیاه 1 تا 1.8 متر میرسد.
از شمال شرق اروپا تا شرق مدیترانه مشاهده شده است. نسبت به مناطق دمایی 6 تا 9 مقاوم است. )منفی 23 تا مثبت 30 درجه سانتیگراد.

'''سوسن چلچراغ'''

Lilium ledebourii
Named for Carl Friedrich von Ledebour
بومی مناطقی از تالش ایران، در ارتفاعات گیلان و در داماش میروید در منطقه قریه داماش در بخش عمارلو از توابع رودبار و لنکران کشور آذربایجان و کوهپایه های البرز در ارتفاعات 1700 تا 1900 متری دیده میشود
ارتفاع گیاه به 1.5 متر و تعداد گلهای آن گاه به 14 عدد میرسد. تکثیر از طریق بذر، پیازچه و کشت بافت انجام میشود. طرح و رنگ خاص، مقاومت بسیار به سرما میتواند از مزایای این رقم برای دورگ گیری باشد.
گلپوشها دارای رنگهای سفید خالدار و پرچمها نارنجی رنگ است. گلدهی در اواسط خرداد روی میدهد. در طبیعت بیشتر با بذر تکثر شده است و شاید به همین دلیل انبوهی آن در مراکز رشدش ناچیز و غیر متراکم است.
اولین بار در سال 1354 توسط گیاهشناس آلمانی کارل فردریش ون لدبوری کشف و به دولت وقت معرفی شد و به همین مناسبت نام او را به دوش کشید. و از آن زمان به عنوان گیاه ملی ثبت شده و تحت محافظت میباشد.

==تکثیر لیلیوم==

از طریق جدا کردن فلس های پیازی تکثیر می شود . فلس ها در پاییز روی ردیف هایی به فاصله 15 سانتیمتر در بستر کاشتی که در گلخانه مهیا می شودکشت می گردند. پیازچه ها که بعد از یک فصل رویشی تشکیل می شوند از خاک خارج و مجددا در فصل مناسب در خاک خارج از گلخانه کشت می شوند . در فصل پاییزپیاز های رسیده برداشت شده به بزرگی آنها درجه بندی می شوند _پیاز های کوچک محیطی برابر 15 تا 18 سانتیمتر و پیاز های درشت محیطی برابر25 تا 28 سانتیمتر را دارا می باشند_پیاز های کوچک بوته های کوچک و تعداد کمتری گل تولید می کنند. فصل برداشت پیاز لیلیوم مهر ماه است.زود تر از این زمان برداشت صورت نمی گیرد زیرا رشد در فصل پاییز انجام می شود.



== گونه‌ها ==
== گونه‌ها ==

نسخهٔ ‏۲۵ دسامبر ۲۰۱۴، ساعت ۱۰:۴۷

سوسن
Flora Lilium bulbiferum ssp. croceum
رده‌بندی علمی
فرمانرو: گیاهان
(طبقه‌بندی‌نشده): Anthophyta
شاخه: گیاهان گلدار
(طبقه‌بندی‌نشده): تک‌لپه‌ای‌ها
راسته: سوسن‌سانان
تیره: سوسنیان
زیرخانواده: لیلی‌اوئیده
سرده: سوسن
L.
Species

See text

سوسن (نام علمی: Lilium) نوعی گل می‌باشد که به طور معمول به وسیله پیازش تکثیر می‌گردد. سوسن دارای تقریباً ۱۵۰۰ گونه‌است که در حدود ۶۰ جنس جای دارند . پراکندگی این گیاه به صورتی است که در نواحی مختلف کره زمین مخصوصاً در آفریقای جنوبی و مناطق بین استوائی آمریکا یافت می‌شوند.[۱] نوعی از این گل به نام سوسن چلچراغ (نام علمی: Lilium ledebourii) تنها در داماش استان گیلان و لنکران جمهوری آذربایجان می‌روید.

گونه‌ها

Lilium distichum
Lilium hansonii
سوسن سرخ Martagon or Turk's cap lily
Lilium medeoloides
Lilium tsingtauense
Lilium debile var. of L. medeoloides
سوسن بولاندر Bolander's Lily
Lilium columbianum Columbia Lily or Tiger Lily
Lilium humboldtii Humboldt's lily
Lilium kelloggii
Lilium rubescens
Lilium washingtonianum Washington Lily, Shasta Lily, or Mt. Hood Lily
Lilium kelleyanum
Lilium maritimum
Lilium occidentale
Lilium pardalinum Panther or Leopard lily
Lilium parryi
Lilium parvum Sierra tiger lily or Alpine lily
Lilium canadense Canada Lily or Meadow Lily
Lilium puberulum
Lilium grayi
Lilium iridollae
Lilium michiganense Michigan Lily
Lilium michauxii Carolina Lily
Lilium pyrophilum Sandhills Lily[۲]
Lilium superbum Swamp lily or American tiger lily
Lilium catesbaei
Lilium philadelphicum Wood lily, Philadelphia lily or prairie lily
سوسن نارنجی Orange Lily or Fire Lily
سوسن مدونا Madonna lily
Lilium chalcedonicum
Lilium kesselringianum
سوسن چلچراغ سوسن چلچراغ
Lilium szovitsianum
Lilium monadelphum
Lilium pyrenaicum
Lilium rhodopeum
Lilium akkusianum
سوسن بوسنیایی
Lilium carniolicum
Lilium ciliatum
Lilium pomponium Turban lily
Lilium ponticum
Lilium jankae
Lilium albanicum
Lilium polyphyllum
سوسن کوهی Golden rayed lily of Japan, or Goldband lily
Lilium platyphyllum
Lilium brownii
Lilium japonicum
Lilium nobilissimum
Lilium rubellum
Lilium speciosum Japanese lily
Lilium davidii
Lilium duchartrei
Lilium henryi Tiger Lily or Henry's lily
Lilium lancifolium Tiger Lily
Lilium lankongense
Lilium leichtlinii
Lilium papilliferum
Lilium rosthornii
Lilium amabile
Lilium callosum
Lilium cernuum
Lilium concolor Morning Star Lily
Lilium fargesii
Lilium pumilum Coral Lily, Low Lily, or Siberian Lily
Lilium xanthellum
Lilium amoenum
Lilium bakerianum
Lilium henrici
Lilium lijiangense
Lilium lophophorum
Lilium mackliniae Siroi Lily
Lilium nanum Photo by Karl Kristensen[۳]
Lilium nepalense
Lilium oxypetalum
Lilium paradoxum
Lilium primulinum
Lilium sempervivoideum
Lilium sherriffiae
Lilium souliei
Lilium stewartianum
Lilium taliense
Lilium wardii
سوسن آربوریکولا
Lilium anhuiense
Lilium brevistylum
Lilium habaense
Lilium huidongense
Lilium jinfushanense
Lilium matangense
Lilium pinifolium
Lilium saccatum
Lilium tianschanicum
Lilium poilanei
Lilium floridum
Lilium medogense
Lilium leucanthum
Lilium puerense
Lilium regale
Lilium sargentiae
Lilium sulphureum
Lilium formosanum
لیلیوم لانگیفلوروم Easter Lily
Lilium philippinense
Lilium wallichianum
Lilium wenshanense
Lilium pensylvanicum
Lilium maculatum

نگارخانه

منابع

  • ویکی‌پدیای انگلیسی
  1. دانشنامه رشد http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%d8%aa%db%8c%d8%b1%d9%87+%d8%b2%d9%86%d8%a8%d9%82&SSOReturnPage=Check&Rand=0
  2. Normal 0 false false false EN-GB X-NONE X-NONE MicrosoftInternetExplorer4 http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=1&taxon_id=242101744
  3. "Velkommen til". Kalle-k.dk. Retrieved 2011-12-05.