پیشین (فلسفه): تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ویژگی تصویرهای پیشنهادی: ۱ تصویر افزوده شد. برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه وظیفه تازه‌وارد پیشنهادی: افزودن تصویر |
جزبدون خلاصۀ ویرایش برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:American engineer and railroad journal (1893) (14757926211).jpg|بندانگشتی|نمونه‌ای از کارکرد اصطلاح پیشین در معرفت‌شناسی؛ |
[[پرونده:American engineer and railroad journal (1893) (14757926211).jpg|بندانگشتی|نمونه‌ای از کارکرد اصطلاح پیشین در معرفت‌شناسی؛{{سخ}}کدام یک از روش‌های مختلف موجود، اقتصادی‌ترین عملکرد بخار مصرفی را ارائه می‌کنند؟ پاسخ‌دادن به این سوال قبل از اطلاعات کامل، بسیار پیچیده است، زیرا باید قضاوتهای تحلیلی ''پیشینی'' درنظر گرفته‌شوند.|359x359پیکسل]] |
||
اصطلاح '''پیشین''' ({{Lang-la|a/ab}} 'از …' و {{Lang-la|prior}} "جلو، زودتر، اول [از دو]، زیر"؛ ''درست لاتین در واقع'' "یک priore") در فلسفه [[فلسفه مدرسی|مدرسی]] به عنوان ترجمه‌ای از تمایز [[ارسطو|ارسطوایی]] بین "proteron" و "hysteron" (شرط و مشروط) استفاده می‌شد.<ref>Vgl. H. Scherpers: ''A priori/a posteriori, I.'' In: ''Historisches Wörterbuch der Philosophie.'' Bd. 1, S. 462–467.</ref> این عبارت درقرن شانزدهم میلادی به‌عنوان [[نحو]] وارد زبان فنی آلمانی شد.<ref>Vergleiche dazu Hans Schulz, Otto Basler, Gerhard Strauss (Hrsg.): ''Deutsches Fremdwörterbuch.'' Bd. 2: ''Antinomie-Azur.'' Walter de Gruyter, Berlin 1996, ISBN 3-11-014816-1, S. 133ff.</ref> |
اصطلاح '''پیشین''' ({{Lang-la|a/ab}} 'از …' و {{Lang-la|prior}} "جلو، زودتر، اول [از دو]، زیر"؛ ''درست لاتین در واقع'' "یک priore") در فلسفه [[فلسفه مدرسی|مدرسی]] به عنوان ترجمه‌ای از تمایز [[ارسطو|ارسطوایی]] بین "proteron" و "hysteron" (شرط و مشروط) استفاده می‌شد.<ref>Vgl. H. Scherpers: ''A priori/a posteriori, I.'' In: ''Historisches Wörterbuch der Philosophie.'' Bd. 1, S. 462–467.</ref> این عبارت درقرن شانزدهم میلادی به‌عنوان [[نحو]] وارد زبان فنی آلمانی شد.<ref>Vergleiche dazu Hans Schulz, Otto Basler, Gerhard Strauss (Hrsg.): ''Deutsches Fremdwörterbuch.'' Bd. 2: ''Antinomie-Azur.'' Walter de Gruyter, Berlin 1996, ISBN 3-11-014816-1, S. 133ff.</ref> |
||
نسخهٔ ۲۵ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۱:۳۱
_(14757926211).jpg)
کدام یک از روش‌های مختلف موجود، اقتصادی‌ترین عملکرد بخار مصرفی را ارائه می‌کنند؟ پاسخ‌دادن به این سوال قبل از اطلاعات کامل، بسیار پیچیده است، زیرا باید قضاوتهای تحلیلی پیشینی درنظر گرفته‌شوند.
اصطلاح پیشین (لاتین: a/ab 'از …' و لاتین: prior "جلو، زودتر، اول [از دو]، زیر"؛ درست لاتین در واقع "یک priore") در فلسفه مدرسی به عنوان ترجمه‌ای از تمایز ارسطوایی بین "proteron" و "hysteron" (شرط و مشروط) استفاده می‌شد.[۱] این عبارت درقرن شانزدهم میلادی به‌عنوان نحو وارد زبان فنی آلمانی شد.[۲]
در فلسفه جدیدتر، این اصطلاح به ویژگی معرفت شناختی بر قضاوتها اشاره می‌کند: قضاوتهای پیشینی را می‌توان بدون مبنای تجربی (تجربه گرایی) انجام داد؛ آنها یا شرایط لازم برای تجربه را تشکیل می‌دهند یا از آن ناشی می‌شوند. در مقابل آن قضاوتهای پسینی قرار می‌گیرند. به‌طور کلی، تمام قضاوتهای تحلیلی پیشینی در نظر گرفته می‌شوند. از اواسط قرن هفده میلادی ویا نهایتاً از زمان امانوئل کانت از اصطلاح پیشینی و پسینی در معنی قضاوت تیوری استفاده می‌شود.
منابع
- ↑ Vgl. H. Scherpers: A priori/a posteriori, I. In: Historisches Wörterbuch der Philosophie. Bd. 1, S. 462–467.
- ↑ Vergleiche dazu Hans Schulz, Otto Basler, Gerhard Strauss (Hrsg.): Deutsches Fremdwörterbuch. Bd. 2: Antinomie-Azur. Walter de Gruyter, Berlin 1996, ISBN 3-11-014816-1, S. 133ff.