پرش به محتوا

قیام‌های مردم هزاره ۱۸۸۸–۱۸۹۳: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه
خط ۱۴: خط ۱۴:
|perps =ارتش افغان به رهبری [[عبدالرحمان خان]]
|perps =ارتش افغان به رهبری [[عبدالرحمان خان]]
}}
}}
'''جنگ استقلال هزاره‌ها''' یا '''نسل‌کشی هزاره‌ها توسط عبدالرحمن‌خان''' به مجموعه قیام‌های [[مردمان هزاره]] گفته می‌شود که بین سال‌های ۱۸۸۸ تا ۱۸۹۳، در برابر ظلم و استبداد حاکمان پشتون افغانستان به وقوع پیوست و در جریان آن بیش از ۶۰ درصد هزاره‌ها قتل و عام شد و ۲۰ درصد دیگر فرار ممالک خارجه گردید طوریکه هزاره‌های امروزی افغانستان، بازماندگان همان ۲۰ درصد باقی‌مانده‌است. این جنگ پس از [[جنگ دوم افغان و انگلیس]]، هنگامی رخ داد که [[عبدالرحمان خان]] با امضای معاهده [[معاهده گندمک]]، نصف افغانستان را به قلمرو [[راج بریتانیا|هند انگلیس]] واگذار کرد و با حمایت انگلیس تلاش کرد تا [[ترکستان]]، [[هزاره‌جات]] و [[کافرستان]] را تحت کنترل خود درآورد. پس از حاکمیت کامل عبدالرحمان‌خان بر تمامیت ارضی افغانستان، او ظلم و سرکوب هزاره‌ها را شروع کرد و به دلیل مقاومت هزاره‌ها پس از چندین نبرد سرنوشت‌ساز، نسل‌کشی را بر روی جمعیت هزاره‌جات انجام داد، زمین‌های شان را بین پشتون‌ها توزیع کرد، زنان و پیرمردان هزاره به عنوان برده فروخت و بسیاری از دختران جوان هزاره را به عنوان صیغه به حرمسرای خود انتقال داد. از این واقعه به عنوان فاجعه تاریخ مدرن افغانستان یاد می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب|پیوند نویسنده=فیض‌محمد کاتب|نام خانوادگی=کاتب|نام=فیض‌محمد|نشانی=http://afghandata.org:8080/xmlui/handle/20.500.12138/20165|عنوان=سراج‌التواریخ|سال=۱۹۱۳|جلد=1|ناشر=مطبعه دارالسلطنته|مکان=[[کابل]]|بازبینی=۱۴ اوت ۲۰۲۱}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|پیوند نویسنده=فیض‌محمد کاتب|نام خانوادگی=کاتب|نام=فیض‌محمد|نشانی=http://afghandata.org:8080/xmlui/handle/20.500.12138/20165|عنوان=سراج‌التواریخ|سال=۱۹۱۳|جلد= 2|ناشر=مطبعه دارالسلطنته|مکان=[[کابل]]|بازبینی=۱۴ اوت ۲۰۲۱}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|پیوند نویسنده=فیض‌محمد کاتب|نام خانوادگی=کاتب|نام=فیض‌محمد|نشانی=http://afghandata.org:8080/xmlui/handle/20.500.12138/20165|عنوان=سراج‌التواریخ|سال=۱۹۱۳|جلد= 3|ناشر=مطبعه دارالسلطنته|مکان=[[کابل]]|بازبینی=۱۴ اوت ۲۰۲۱}}</ref><ref>[[فیض‌محمد کاتب|کاتب، فیض‌محمد]]. ''[http://www.afghandata.org:8080/xmlui/handle/azu/215 نژادنامه افغان]''. [[قم]]. دریافت شده در ۱۴ اوت ۲۰۲۱</ref><ref>{{یادکرد کتاب |last1=ابراهیمی |first1=نعمت‌الله |title=هزاره‌ها و شورش دولتی افغانستان، محرومیت و مبارزه برای به رسمیت شناخته شدن |date=۲۰۱۷ |publisher= [[انتشارات دانشگاه آکسفورد]]|isbn=978-1-84904-981-8 |url=https://www.google.com/books/edition/The_Hazaras_and_the_Afghan_State/cp1YDwAAQBAJ?hl=en&gbpv=1&bsq=genocide}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|نام=حسن|نام خانوادگی=پولادی|پیوند نویسنده=حسن پولادی|ترجمه =علی عالمی کرمانی|نشانی=https://books.google.com/books?id=1f8MAAAAIAAJ|عنوان =هزاره‌ها: تاریخ، سیاست، اقتصاد و فرهنگ| ناشر =انتشارات کمپنی مغول|صفحه =|سال =۱۹۸۹|شابک=978--964-06-0527-1}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=یزدانی|نام=حسینعلی| پیوند نویسنده = حسینعلی یزدانی|نشانی=http://www.afghandata.org:8080/xmlui/handle/azu/225|عنوان=پژوهشی در تاریخ هزاره‌ها|ناشر=چاپخانه مهتاب|پیوند=}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|نام=سید عسکر|نام خانوادگی=موسوی|پیوند نویسنده=سید عسکر موسوی|عنوان=هزاره‌های افغانستان|نشانی=|شابک=978-0312173869|سال=۱۹۹۷|ناشر=[[پالگریو مک‌میلان]]}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|نام=محمد تقی|نام خانوادگی=خاوری|عنوان=مردمان هزاره و خراسان بزرگ|نشانی=|شابک=978-9640643167|سال=۲۰۰۶|ناشر=محمد ابراهیم شریعتی افغانستانی}}</ref>
'''جنگ استقلال هزاره‌ها''' یا '''نسل‌کشی هزاره‌ها توسط عبدالرحمن‌خان''' به مجموعه قیام‌های [[مردمان هزاره]] گفته می‌شود که بین سال‌های ۱۸۸۸ تا ۱۸۹۳، در برابر ظلم و استبداد حاکمان پشتون افغانستان به وقوع پیوست و در جریان آن بیش از ۶۰ درصد هزاره‌ها قتل و عام شد و ۲۰ درصد دیگر فرار ممالک خارجه گردید طوریکه هزاره‌های امروزی افغانستان، بازماندگان همان ۲۰ درصد باقی‌مانده‌است. این جنگ پس از [[جنگ دوم افغان و انگلیس]]، هنگامی رخ داد که [[عبدالرحمان خان]] با امضای معاهده [[معاهده گندمک]]، نصف افغانستان را به قلمرو [[راج بریتانیا|هند انگلیس]] واگذار کرد و با حمایت انگلیس تلاش کرد تا [[ترکستان]]، [[هزاره‌جات]] و [[کافرستان]] را تحت کنترل خود درآورد. پس از حاکمیت کامل عبدالرحمان‌خان بر تمامیت ارضی افغانستان، او ظلم و سرکوب هزاره‌ها را شروع کرد و به دلیل مقاومت هزاره‌ها پس از چندین نبرد سرنوشت‌ساز، نسل‌کشی را بر روی جمعیت هزاره‌جات انجام داد، زمین‌های شان را بین پشتون‌ها توزیع کرد، زنان و پیرمردان هزاره به عنوان برده فروخت. از این واقعه به عنوان فاجعه تاریخ مدرن افغانستان یاد می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب|پیوند نویسنده=فیض‌محمد کاتب|نام خانوادگی=کاتب|نام=فیض‌محمد|نشانی=http://afghandata.org:8080/xmlui/handle/20.500.12138/20165|عنوان=سراج‌التواریخ|سال=۱۹۱۳|جلد=1|ناشر=مطبعه دارالسلطنته|مکان=[[کابل]]|بازبینی=۱۴ اوت ۲۰۲۱}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|پیوند نویسنده=فیض‌محمد کاتب|نام خانوادگی=کاتب|نام=فیض‌محمد|نشانی=http://afghandata.org:8080/xmlui/handle/20.500.12138/20165|عنوان=سراج‌التواریخ|سال=۱۹۱۳|جلد= 2|ناشر=مطبعه دارالسلطنته|مکان=[[کابل]]|بازبینی=۱۴ اوت ۲۰۲۱}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|پیوند نویسنده=فیض‌محمد کاتب|نام خانوادگی=کاتب|نام=فیض‌محمد|نشانی=http://afghandata.org:8080/xmlui/handle/20.500.12138/20165|عنوان=سراج‌التواریخ|سال=۱۹۱۳|جلد= 3|ناشر=مطبعه دارالسلطنته|مکان=[[کابل]]|بازبینی=۱۴ اوت ۲۰۲۱}}</ref><ref>[[فیض‌محمد کاتب|کاتب، فیض‌محمد]]. ''[http://www.afghandata.org:8080/xmlui/handle/azu/215 نژادنامه افغان]''. [[قم]]. دریافت شده در ۱۴ اوت ۲۰۲۱</ref><ref>{{یادکرد کتاب |last1=ابراهیمی |first1=نعمت‌الله |title=هزاره‌ها و شورش دولتی افغانستان، محرومیت و مبارزه برای به رسمیت شناخته شدن |date=۲۰۱۷ |publisher= [[انتشارات دانشگاه آکسفورد]]|isbn=978-1-84904-981-8 |url=https://www.google.com/books/edition/The_Hazaras_and_the_Afghan_State/cp1YDwAAQBAJ?hl=en&gbpv=1&bsq=genocide}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|نام=حسن|نام خانوادگی=پولادی|پیوند نویسنده=حسن پولادی|ترجمه =علی عالمی کرمانی|نشانی=https://books.google.com/books?id=1f8MAAAAIAAJ|عنوان =هزاره‌ها: تاریخ، سیاست، اقتصاد و فرهنگ| ناشر =انتشارات کمپنی مغول|صفحه =|سال =۱۹۸۹|شابک=978--964-06-0527-1}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=یزدانی|نام=حسینعلی| پیوند نویسنده = حسینعلی یزدانی|نشانی=http://www.afghandata.org:8080/xmlui/handle/azu/225|عنوان=پژوهشی در تاریخ هزاره‌ها|ناشر=چاپخانه مهتاب|پیوند=}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|نام=سید عسکر|نام خانوادگی=موسوی|پیوند نویسنده=سید عسکر موسوی|عنوان=هزاره‌های افغانستان|نشانی=|شابک=978-0312173869|سال=۱۹۹۷|ناشر=[[پالگریو مک‌میلان]]}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|نام=محمد تقی|نام خانوادگی=خاوری|عنوان=مردمان هزاره و خراسان بزرگ|نشانی=|شابک=978-9640643167|سال=۲۰۰۶|ناشر=محمد ابراهیم شریعتی افغانستانی}}</ref>


== منابع ==
== منابع ==

نسخهٔ ‏۱۷ اوت ۲۰۲۱، ساعت ۱۹:۱۸

نسل‌کشی هزاره‌ها
در دور سوم
پرونده:The-Argus-10000-Hazara-slaves-Fri-20-Oct-1893-Pg5.jpg
سند فروختن ۱۰٬۰۰۰ برده هزاره در کابل، روزنامه لندن
موقعیتهزاره‌جات، افغانستان
تاریخ۱۸۹۳
هدفریشه‌کن کردن هزاره‌ها
کشته‌ها۴۰۹٬۵۰۰ خانواده هزاره[۱][۲]
قربانی‌هامردمان هزاره
مرتکبانارتش افغان به رهبری عبدالرحمان خان

جنگ استقلال هزاره‌ها یا نسل‌کشی هزاره‌ها توسط عبدالرحمن‌خان به مجموعه قیام‌های مردمان هزاره گفته می‌شود که بین سال‌های ۱۸۸۸ تا ۱۸۹۳، در برابر ظلم و استبداد حاکمان پشتون افغانستان به وقوع پیوست و در جریان آن بیش از ۶۰ درصد هزاره‌ها قتل و عام شد و ۲۰ درصد دیگر فرار ممالک خارجه گردید طوریکه هزاره‌های امروزی افغانستان، بازماندگان همان ۲۰ درصد باقی‌مانده‌است. این جنگ پس از جنگ دوم افغان و انگلیس، هنگامی رخ داد که عبدالرحمان خان با امضای معاهده معاهده گندمک، نصف افغانستان را به قلمرو هند انگلیس واگذار کرد و با حمایت انگلیس تلاش کرد تا ترکستان، هزاره‌جات و کافرستان را تحت کنترل خود درآورد. پس از حاکمیت کامل عبدالرحمان‌خان بر تمامیت ارضی افغانستان، او ظلم و سرکوب هزاره‌ها را شروع کرد و به دلیل مقاومت هزاره‌ها پس از چندین نبرد سرنوشت‌ساز، نسل‌کشی را بر روی جمعیت هزاره‌جات انجام داد، زمین‌های شان را بین پشتون‌ها توزیع کرد، زنان و پیرمردان هزاره به عنوان برده فروخت. از این واقعه به عنوان فاجعه تاریخ مدرن افغانستان یاد می‌شود.[۳][۴][۵][۶][۷][۸][۹][۱۰][۱۱]

منابع

  1. با توجه به نفوس هزاره در کتاب نژادنامه افغان که پیش از نسل‌کشی ۶۰۰٬۰۰۰ خانوار بود و قتل و عام بیش از ۶۰ درصد هزاره در جریان نسل‌کشی، این رقم بدست آمده‌است. ابراهیمی، نعمت‌الله (۲۰۱۷). هزاره‌ها و شورش دولتی افغانستان، محرومیت و مبارزه برای به رسمیت شناخته شدن. انتشارات دانشگاه آکسفورد. شابک ۹۷۸-۱-۸۴۹۰۴-۹۸۱-۸.
  2. دلجو، عباس (۲۰۱۴). تاریخ باستانی هزاره‌ها. کابل: انتشارات امیری. شابک ۹۷۸-۹۹۳۶۸۰۱۵۰۹.
  3. کاتب، فیض‌محمد (۱۹۱۳). سراج‌التواریخ. ج. ۱. کابل: مطبعه دارالسلطنته. دریافت‌شده در ۱۴ اوت ۲۰۲۱.
  4. کاتب، فیض‌محمد (۱۹۱۳). سراج‌التواریخ. ج. ۲. کابل: مطبعه دارالسلطنته. دریافت‌شده در ۱۴ اوت ۲۰۲۱.
  5. کاتب، فیض‌محمد (۱۹۱۳). سراج‌التواریخ. ج. ۳. کابل: مطبعه دارالسلطنته. دریافت‌شده در ۱۴ اوت ۲۰۲۱.
  6. کاتب، فیض‌محمد. نژادنامه افغان. قم. دریافت شده در ۱۴ اوت ۲۰۲۱
  7. ابراهیمی، نعمت‌الله (۲۰۱۷). هزاره‌ها و شورش دولتی افغانستان، محرومیت و مبارزه برای به رسمیت شناخته شدن. انتشارات دانشگاه آکسفورد. شابک ۹۷۸-۱-۸۴۹۰۴-۹۸۱-۸.
  8. پولادی، حسن (۱۹۸۹). هزاره‌ها: تاریخ، سیاست، اقتصاد و فرهنگ. ترجمهٔ علی عالمی کرمانی. انتشارات کمپنی مغول. شابک ۹۷۸--۹۶۴-۰۶-۰۵۲۷-۱.
  9. یزدانی، حسینعلی. پژوهشی در تاریخ هزاره‌ها. چاپخانه مهتاب.
  10. موسوی، سید عسکر (۱۹۹۷). هزاره‌های افغانستان. پالگریو مک‌میلان. شابک ۹۷۸-۰۳۱۲۱۷۳۸۶۹.
  11. خاوری، محمد تقی (۲۰۰۶). مردمان هزاره و خراسان بزرگ. محمد ابراهیم شریعتی افغانستانی. شابک ۹۷۸-۹۶۴۰۶۴۳۱۶۷.