پرش به محتوا

ناحیه وزیرستان شمالی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از وزیرستان شمالی)
وزیرستان شمالی
شمالی وزیرستان
ناحیه
نقشهٔ مناطق قبیله‌ای فدرال و خیبر پختونخوا، شمال‌غرب پاکستان
  • – وزیرستان شمالی
  • – مناطق قبیله‌ای فدرال
  • – خیبر پختونخوا
کشورپاکستان
تأسیس۱۹۱۰
مرکزمیران‌شاه
حکومت
 • نمایندهٔ سیاسیمحمد یحییٰ اخون‌زاده
مساحت
 • کل۴۷۰۷ کیلومتر مربع (۱۸۱۷ مایل مربع)
جمعیت
 (۱۹۹۸)
 • کل۳۶۱۲۴۶
 • تراکم۷۷/کیلومتر مربع (۲۰۰/مایل مربع)
منطقهٔ زمانییوتی‌سی +۵ (PKT)
زبان اصلیزبان پشتو

ناحیه وزیرستان شمالی (به اردو: شمالی وزیرستان) ناحیه و منطقه‌ای کوهستانی در شمال باختری پاکستان است. وزیرستان شمالی و وزیرستان جنوبی دو فرمانداری هستند که با هم منطقهٔ وزیرستان را تشکیل می‌دهند. وزیرستان خود ناحیه‌ای است از ایالت خیبر پختونخوا. مساحت وزیرستان شمالی ۱۱۵۸۵ کیلومتر مربع و مرکز آن شهر میران‌شاه است.

میران‌شاه مرکز اداری شهرستان وزیرستان شمالی است و از طریق جاده‌های آسفالته به بنو و دیگر نقاط مهم این شهرستان متصل می‌شود. این شهر دفاتر تمامی ادارات دولتی را در خود جای داده و همچنین به‌عنوان مرکز بازار برای مردم منطقه عمل می‌کند.

تبار اهالی

[ویرایش]

مردم هر دو وزیرستان، پشتون و از قبیله وزیری هستند. زبان آن‌ها گویشی از پشتو به نام گویش وزیرستانی است که تفاوت‌های زیادی با پشتو معیار دارد. بیشتر مردم وزیرستان شمالی از وزیری‌های شاخه عثمان‌زی هستند در حالی‌که مردم دیگر مناطق وزیرستان از شاخه احمدزی می‌باشند.[۱]

وزیرستان شمالی در دههٔ ۱۹۷۰ جمعیتی برابر با ۲۵۰٬۶۶۳ نفر داشت که حدود ۱۶۰٬۰۰۰ نفر آن‌ها به قبایل وزیر تعلق داشتند. این ناحیه ۱٬۸۱۷ مایل مربع وسعت داشت. هر دو قبیلهٔ مهسود به‌طور کامل در وزیرستان جنوبی سکونت داشتند و وزیرها به دو دستهٔ درویش‌خیل تقسیم می‌شدند. وزیرهای شمالی عمدتاً از قبیلهٔ عثمان‌زی بودند که شاخه‌های اصلی آن شامل ولی‌خیل، مومیت‌خیل و ابراهیم‌خیل بود. حدود ۵۰٬۰۰۰ نفر از قوم داور نیز یک قبیلهٔ فرعی مهم در این ایالت را تشکیل می‌دادند و گفته می‌شود که ساکنان اولیهٔ منطقه بوده‌اند..[۲]

پیشینه

[ویرایش]

منطقه وزیرستان شمالی تا سال ۱۸۹۳ یک ناحیهٔ مستقل قبیله‌ای بود که نه بخشی از افغانستان به‌شمار می‌آمد و نه بخشی از هند بریتانیا.

حملات قبیله‌ای از سوی وزیرستان شمالی به درون ناحیه تحت سلطه بریتانیا همواره برای بریتانیا مشکل‌آفرین بود و نیروهای انگلیسی در میان سال‌های ۱۸۶۰ تا ۱۹۴۵ لشکرکشی‌های تنبیهی فراوانی به منطقه کردند. این منطقه در سال ۱۹۴۷ یعنی زمان استقلال پاکستان، جزئی از این کشور شد.

سرگرد سی. ا. اسمیت نخستین مأمور سیاسی این منطقه در سال ۱۹۱۰ بود. وزیرستان شمالی و جنوبی صحنهٔ نبردهای سختی با بریتانیا و همچنین مبارزات مشهور میرزاعلی خان (معروف به فقیر ایپی، از طایفهٔ توری‌خیل) بودند. او فعالیت‌های عمدهٔ خود علیه بریتانیا را در این منطقه هدایت کرد و مقر او در غارهای گُروِخْت شهرت جهانی یافت.[۳]

پاکسازی منطقه از شورشیان در میرعلی، وزیرستان شمالی. در جریان عملیات ضرب عضب

جنگ با ترور

[ویرایش]

در سال ۲۰۱۴، حدود ۹۸٬۶۴۰ نفر گزارش شد که به‌دلیل عملیات ضرب‌عضب، یک عملیات نظامی علیه تندروهای شبه‌نظامی که از سوی ارتش پاکستان در امتداد مرز پاکستان–افغانستان آغاز شد، از وزیرستان شمالی آواره شده‌اند.[۴][۵]

در سال ۲۰۱۸، با ادغام کامل مناطق قبیله‌ای فدرال در خیبر پختونخوا پس از تصویب پارلمان، وزیرستان شمالی به یک شهرستان از استان خیبر پختونخوا تبدیل شد.

راهبرد تازهٔ پاکستان در وزیرستان:

در ۴ ژوئن ۲۰۰۷، شورای امنیت ملی پاکستان جلسه‌ای برگزار کرد تا دربارهٔ آیندهٔ وزیرستان تصمیم بگیرد و شماری تدابیر سیاسی و اداری را برای مهار «طالبانیزه شدن» منطقه اتخاذ کند. ریاست این نشست را پرویز مشرف بر عهده داشت و وزیران ارشد و فرمانداران چهار استان نیز در آن حضور داشتند. در این نشست دربارهٔ وخامت وضعیت قانون و نظم و تهدیدی که برای امنیت کشور ایجاد شده بود بحث شد.[۶]

دولت تصمیم گرفت مجموعه‌ای از اقدامات را برای متوقف کردن «طالبانیزه شدن» و سرکوب شورش‌های مسلحانه در مناطق قبیله‌ای و خیبر پختونخوا به اجرا بگذارد.

شورای امنیت ملی پاکستان تصمیم گرفت اقدامات زیر برای رسیدن به اهداف انجام شود:

استقرار هواپیماهای شناسایی بدون سرنشین

تقویت نهادهای اجرای قانون با تجهیزات پیشرفته

اعزام نیروهای بیشتر به منطقه

اجرای عملیات سریع علیه شبه‌نظامیان

تمرکز عملیات بر فرماندهان شبه‌نظامی

اقدام علیه مدارس دینی که تبلیغ خشونت می‌کنند

تعیین هماهنگ‌کنندگان منطقه‌ای

استخدام تازهٔ افسران پلیس در خیبر پختونخوا


وزارت کشور نقش بزرگی در گردآوری اطلاعات برای عملیات علیه شبه‌نظامیان و مؤسسه‌های آنان داشت. این وزارت فهرستی از فرماندهان شبه‌نظامی فعال در منطقه و نیز فهرستی از مدارس دینی برای نظارت تهیه کرده بود.

دولت همچنین تلاش داشت با تأمین اسلحه، جلیقه‌های ضدگلوله و دستگاه‌های دید در شب برای پلیس خیبر پختونخوا، اجرای قانون در منطقه را تقویت کند. به سپاه سرحدی هم توپخانه و نفربر زرهی داده شد. نهادهای دولتی در عین حال روی روش‌هایی برای مسدود کردن بسامدهای رادیویی ایستگاه‌های غیرقانونی اف‌ام کار می‌کردند.[۷]

جغرافیا

[ویرایش]

وزیرستان بخشی کوهستانی و نسبتاً خشک در استان خیبر پختونخوای پاکستان است که بخشی از رشته‌کوه سلیمان را دربر می‌گیرد. این ناحیه از شمال به رود کرم، از جنوب به رود گومل و از غرب به افغانستان محدود می‌شود. رودهایی که در این منطقه جریان دارند به سوی رود سند روان می‌شوند و مسیرهای اصلی دسترسی به درون کوهستان را فراهم می‌سازند.[۸]

وزیرستان شمالی

چهرهٔ زمین در وزیرستان شمالی با دره‌های پرشیب و گذرگاه‌های کوهستانی مشخص می‌شود. در بیشتر بخش‌ها زمین بیابانی و بدون درخت است، هرچند در ارتفاعات بالاتر جنگل‌هایی پراکنده وجود دارد. دره‌های آبرفتی و رودخانه‌ای امکان کشاورزی محدود و پراکنده را برای ساکنان فراهم کرده‌اند، و همین رودها نقش مسیرهای اصلی رفت‌وآمد در این ناحیهٔ کوهستانی را ایفا می‌کنند.[۹]

فرهنگ

[ویرایش]

وزیری‌ها به سرسختی در جنگ و دعواها و کین‌خواهی فراوان بین خانواده‌ها مشهورند. مردم وزیرستان از دید اجتماعی و مذهبی بسیار محافظه‌کارند و در آن‌جا مردسالاری مطلق حاکم است.

دره‌های رزمک و شوال هر دو از تفرجگاه‌های تابستانی وزیرستانی‌ها و از مکان‌های دیدنی گردشگری هستند که سالانه هزاران گردشگر را به خود جذب می‌کنند.

دانشکده نظامی رزمک یکی از مشهورترین و تاریخی‌ترین مؤسسه‌های آموزشی کشور به‌شمار می‌رود و دانشجویانی از سراسر پاکستان برای تحصیل به این مکان می‌آیند.[۱۰]

منابع

[ویرایش]

Wikipedia contributors, "North Waziristan," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=North_Waziristan&oldid=250207500 (accessed December 9, 2008).

  1. ↑ Yapp, M.E. " Wazīrīs[پیوند مرده]." Encyclopaedia of Islam, Second Edition. Edited by: P. Bearman , Th. Bianquis , C.E. Bosworth , E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Brill, 2008. Brill Online. UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK LEIDEN. 09 December 2008
  2. ↑ Ahmed, A. S. (1977). Social and economic change in the tribal areas, 1972–1976. Karachi: Oxford University Press, p. 35.
  3. ↑ Ahmed, A. S. (1977). Social and economic change in the tribal areas, 1972–1976. Karachi: Oxford University Press, p. 35.
  4. ↑ Sherazi, Zahir Shah (2014-07-08). "North Waziristan IDPs figure reaches 800,000". دان (به انگلیسی). Retrieved 2022-07-24.
  5. ↑ "Air raids flatten 5 militant hideouts". The Express Tribune. 14 July 2014. Archived from the original on 15 July 2014. Retrieved 14 July 2014.
  6. ↑ Perlez, Jane (30 June 2007). "Taliban Spreading, Pakistani President Is Warned". The New York Times. Retrieved 19 October 2010.
  7. ↑ Khan, Ismail (2007). "Plan ready to curb militancy in Fata, settled areas". Dawn. Newsweek international edition. Pakistan. Archived from the original on 11 July 2007. Retrieved 2007-06-27.
  8. ↑ Ahmed, A. S. (1977). Social and economic change in the tribal areas, 1972–1976. Karachi: Oxford University Press.
  9. ↑ Imperial Gazetteer of India, Provincial Series: North-West Frontier Province. Superintendent of Government Printing, India, 1908.
  10. ↑ Yusufzai, Rahimullah. "24 FC soldiers die in N Waziristan suicide bombing". The Indonesian Embassy, Islamabad Pakistan. Retrieved 19 October 2010.

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=ناحیه_وزیرستان_شمالی&oldid=42714494»