محمدحسین یمین

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از محمد حسین یمین)
محمدحسین یمین
زادهٔ۱۳۱۵ هجری شمسی
چاریکار، ولسوالی چاریکار
درگذشتبهمن ۱۴۰۰
کابل
علت مرگایست قلبی
ملیتافغانستانی
تحصیلاتدکترای واژه شناسی
محل تحصیلدانشگاه کابل
دانشگاه ملی تاجیکستان
پیشهاستاد دانشگاه، پژوهشگر و زبانشناس
سال‌های فعالیت۱۳۳۹
۱۴۰۰
سازمانفرهنگستان زبان و ادب فارسی
شناخته‌شده برایپژوهش‌ها دربارهٔ زبان فارسی، نظریه‌های زبانشناسی
منصباستاد دانشگاه کابل

محمدحسین یمین (زاده ۱۳۱۵در چاریکار–درگذشته۱۴۰۰ در کابل) ادب‌پژوه افغانستانی و استاد زبان ادبیات فارسی دانشگاه کابل بود. او از ۱۵ اردیبهشت ۱۳۸۲، عضو پیوستهٔ فرهنگستان زبان و ادب فارسی بود.[۱]

زندگی[ویرایش]

یمین در سال ۱۳۱۵ خورشیدی در چاریکار متولد شد و تحصیلات مقدماتی خود را تا سال ۱۳۳۳ در شهر چاریکار ادامه داد و سپس به دانشگاه کابل رفت و در سال ۱۳۳۹ از آنجا لیسانس ادبیات فارسی گرفت. او از زمان فارغ التحصیلی تا سال ۱۳۴۹ در دارالمعلمین عالی کابل به تدریس پرداخت و در سال ۱۳۵۰ به عضویت کادر علمی دانشکده زبان و ادبیات دانشگاه کابل درآمد. او پس از مدتی به دانشگاه ملی تاجیکستان رفت و در سال ۱۳۷۰ با مدرک دکترا از آن دانشگاه فارغ‌التحصیل شد.[۲]

او در ۱۲ بهمن ۱۴۰۰ بر اثر ایست قلبی در کابل درگذشت.[۳]

دیدگاه‌ها[ویرایش]

دکتر یمین عقیده داشت زبان فارسی دنباله پهلوی اشکانی بوده که در اصل این واژه همان پهلوی یا پارتی است و به مرور زمان، به پارسی عوض شده و با آمدن اسلام، شکل فارسی را به خود گرفته است.

او همچنین عقیده داشت دستور زبان، تابع گفتار و نوشتار مردم است و برخلاف تعریفی که دستور زبان را (علم درست‌گویی و درست‌نویسی) معرفی می‌کند، دستور زبان، خودش تابع گفتار مردم است.[۴]

آثار[ویرایش]

  • فرهنگ تلفّظ لغات با بیان معانی
  • دستور نگارش برای همه
  • فونولوژی و مورفولوژی (صرف دری)
  • برخی‌از ویژگی‌های دستوری شاهنامه
  • دستور تاریخی زبان فارسی دری»
  • دستور معاصر زبان فارسی دری
  • تاریخچه زبان فارسی دری

منابع[ویرایش]

  1. «درگذشت محمدحسین یمین».
  2. ۸صبح (۲۰۲۲-۰۲-۰۹). «شرح زنده‌گی، آثار و دیدگاه داکتر محمدحسین‌ یمین». روزنامه ۸صبح. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۶.
  3. «حسین یمین، استاد دانشگاه کابل و پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی، درگذشت». ایندیپندنت فارسی. ۲۰۲۲-۰۲-۰۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۶.
  4. «میراث علمی محمدحسین یمین، عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۶.