پرش به محتوا

فرهنگ‌نویسی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

فرهنگ‌نویسی یا فرهنگ‌نگاری[۱] یکی از حوزه‌های دانش زبان‌شناسی است که به بررسی نحوهٔ نگارش و تدوین فرهنگ‌ها و واژه‌پردازی می‌پردازد. فرهنگ‌نویس ممکن است فرهنگ لغت (قاموسواژه‌نامه، یا اصطلاحنامه بنویسد و ترتیب دهد. کوشش اصلی در فرهنگ‌نویسی بر این است تا داده‌های مربوط به یک واژه (همچون معنی، تلفظ، املا، کاربردها، نمونه‌ها، و غیره) تا حد ممکن برای کاربران قابل دستیابی و به شکلی کاربرپسند عرضه شود. حوزهٔ فرهنگ‌نویسی با ترتیب دادنِ واژه‌یاب‌ها و نیز با حوزهٔ دانشنامه‌نویسی ارتباط نزدیک دارد.

نقش پیکره در فرهنگ‌نویسی

[ویرایش]

پیکره مهم‌ترین رکن در تدوین یک فرهنگ عمومی جامع یک‌زبانه محسوب می‌شود و عناصر تشکیل‌دهندهٔ آن عبارت‌اند از:[۲]

  • منابع نوشتاری، از کهن‌ترین نوشته‌ها تا زمان تدوین فرهنگ، شامل کتاب‌ها و رساله‌هایی در موضوعات مختلف ادبی، دینی، تاریخی، اسناد حقوقی، قضایی، پیمان‌نامه‌ها، نامه‌ها، داستان‌ها، سفرنامه‌ها، وبگاه‌ها و جز آنها.
  • منابع گفتاری، ازجمله استفاده از نوارهای صوتی حاوی گفتگوهای روزمرهٔ اهل زبان برای گزینش واحدهای واژگانی و استفاده از شواهد، به‌ویژه برای ثبت تلفظ صحیح واژه‌ها.
  • منابع حاصل از پژوهش‌های میدانی، به‌ویژه برای گردآوری اصطلاحات مربوط به حرفه‌ها و پیشه‌ها.

جستارهای وابسته

[ویرایش]

پانویس

[ویرایش]
  1. «فرهنگ‌نگاری» [زبان‌شناسی] هم‌ارزِ «lexicography»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. دفتر چهارم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۶۴-۷۵۳۱-۵۹-۱ (ذیل سرواژهٔ فرهنگ‌نگاری)
  2. صادقی، علی‌اشرف (۱۳۹۲). فرهنگ جامع زبان فارسی، جلد آ. صص. راهنمای استفاده از فرهنگ، صفحهٔ ۹.

منابع

[ویرایش]