سد کهیر

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
سد کهیر
نام رسمیسد کهیر
کشورایران
محلشهرستان کنارک، بخش کهیر
مختصات۲۵°۳۷′۴۶″ شمالی ۶۰°۸′۴۲″ شرقی / ۲۵٫۶۲۹۴۴°شمالی ۶۰٫۱۴۵۰۰°شرقی / 25.62944; 60.14500
گشایش۱۴۰۲
سد و سرریزها
گونه سدبتن غلتکی
بر روی رودرود کهیر
ارتفاع از پی۵۴.۵ متر
طول تاج۳۸۲.۵ متر
گونه سرریزآزاد
مخزن
حجم کل مخزن۳۴۳میلیون متر مکعب
سد پایین‌دست و سرریزها
گونه سدبتن غلتکی

سد مخزنی كهير یک سد بتنی غلتکی بر روی رود کهیر است که‌ در‌ شمال بخش کهیر شهرستان کنارک استان سیستان و بلوچستان احداث شده است.[۱] این سد که در فاصله ۸۴ کیلومتری شمال غربی چابهار واقع شده با ارتفاع تاج ۵۵ متر بزرگترین سد مخزنی استان سیستان و بلوچستان از نظر حجم مخزن و ارتفاع تاج سد است.[۲][۳][۴]

روستای کهیر در ۵ کیلومتری جنوب این سد قرار دارد.[۵] رود کهیر در ۲۰ کیلومتری جنوب این سد به دریای عمان می‌ریزد.[۶]

علاوه‌بر سد اصلی، در شمال شرقی سد، یک سد خاکی با نام زینچه به طول ۱.۵۰۰ متر نیز طراحی و ساخته شده‌است.[۷]

اهداف[ویرایش]

از این اهداف می‌توان تأمین آب آشامیدنی، کشاورزی سواحل مَکُران و روستاهای محدوده سد کهیر اشاره‌کرد.[۸]

آب دهی سالانه سد کهیر به میزان ۱۸۲ میلیون مترمکعب در سال برآورد شده[۹] که از این میزان از محل سد کهیر ۶۴ میلیون و ۸۰۰ هزار مترمکعب آب در سال برای استفاده تخصیص یافته است که شامل ۳.۸ میلیون متر مکعب در سال جهت تامین آب آشامیدنی ۵۵ روستاهای محدوده سد کهیر، ۲۵ میلیون متر مکعب آب صنعت، ۱۰ میلیون متر مکعب برای کشاورزی در منطقه و ۲۶ میلیون متر مکعب در سال جهت تامین نیاز محیط زیست در پایین دست سد تا دریا می‌باشد.[۱۰]

تاریخچه و پیشینه[ویرایش]

  • سال ۱۳۸۰: آغاز ساخت سد با بودجه ۲۰۰ میلیارد تومانی؛
  • سال ۱۳۹۳: احمد عاقبت‌بخیر مدیر عامل وقت شرکت آب منطقه‌ای سیستان و بلوچستان خبر از بهره‌برداری این سد تا پایان سال ۱۳۹۶ داد؛
  • سال ۱۳۸۹: بعد از سیل در استان در این سال، وزیر نیروی وقت خبر از افتتاح سد تا حداکثر ۱۵ ماه آینده داد[۱۱]
  • سال ۱۴۰۰: محمد دلمرادی مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای سیستان و بلوچستان با بیان اینکه دلیل به تعویق افتادن ساخت این سد و پروژه‌های مشابه تامین منابع مالی است که در این مورد قرار به تامین مالی از طریق وام بانک توسعه اسلامی بوده است و با توجه به اتمام این وام باید از منابع داخلی هزینه و بودجه دولت هزینه سد پرداخت شود.[۱۱]
  • اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۲: در نهایت آبگیری سد در سفر سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور وقت به استان به صورت رسمی شروع شد[۱۲]

مشخصات فنی سد[ویرایش]

این سد از نوع سد بتن غلتکی (CMD-FSHD) است که ارتفاع آن ۵۴ متر، طول تاج ۳۸۲ متر، عرض تاج سد پنج متر، حجم بتن ریزی سد ۷۷۰ هزار متر مکعب، طول سریز ۱۲۲ متر، نوع سرریز آزاد و بدون دریچه، سطح دریاچه در تراز نرمال ۲۳ کیلومتر مربع، طول دریاچه ۲۱ کیلومتر، حجم اولیه مخزن در تراز نرمال ۳۴۳ میلیون متر مکعب و ظرفیت آبگیری آن پنج متر مکعب در ثانیه است.[۱۳]

نگارخانه[ویرایش]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. شرکت مهندسی مشاور. «پروژه سد مخزنی كهير». swrce.co.ir. منابع آب و خاک. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ مه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۱۸ مه ۲۰۲۳.
  2. «آبگیری سد کهیر به عنوان بزرگترین سد مخزنی استان سیستان و بلوچستان». tasnimnews. تسنیم. ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۲.
  3. رسالت (۹ بهمن ۱۳۹۲). «زاهدان- خبرنگاررسالت:استاندار سیستان و بلوچستان از سد مخزنی کهیر شهرستان کنارک بازدید کردند». magiran.com. روزنامه رسالت.
  4. «خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران: سد کهیر کنارک پس از ۱۳ سال آبگیری شد». irna.ir. ایرانا. ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۲.
  5. borna.news (۱۴۰۲-۰۸-۰۷). «مهار آب شیرینی که بی‌هدف به دریای عمان می‌ریخت/ مخاطره سیلاب در سد کهیر به فرصت تبدیل شد». fa. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۲-۱۵.
  6. «سد کهیر کنارک سرریز شد + فیلم». www.irna.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۴-۱۷.
  7. خبرگزاری فارس از زاهدان (۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۲). «آبگیری سد مخزنی کهیر». farsnews.ir. فارس.
  8. ایرانا (۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۲). «چابهار - ایرنا - سد مخزنی کهیر شهرستان کنارک». www.irna.ir. خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران.
  9. وزارت نیرو (۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۲). «عملیات آبگیری سد کهیر با حضور رئیس جمهور و وزیر نیرو آغاز شد». sahebkhabar.ir. صاحب خبران.
  10. خبرگزاری فارس از زاهدان (۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۲). «آبگیری سد مخزنی کهیر». farsnews.ir. فارس.
  11. ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ «تاریخچه و ساخت سد کهیر و مشکلات به تعویق افتادن اتمام سد». www.irna.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۲۳.
  12. «خبرگزاری فارس - آغاز آبگیری سد «کهیر» با حضور رئیس جمهور». خبرگزاری فارس. ۲۰۲۳-۰۵-۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۲۳.
  13. «مشخصات فنی سد کهیر». www.irna.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۲۳.