سد شهدای محرم (دویرج)

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
سد شهدای محرم
سد شهدای محرم (دویرج) در ایران واقع شده
سد شهدای محرم (دویرج)
موقعیت سد شهدای محرم در ایران
نام رسمیسد شهداری محرم
کشورایران
محل۱۳ کیلومتری شمال شرق شهر موسیان و ۲۲ کیلومتری جنوب شرق شهر دهلران در استان ایلام
مختصات۳۲°۳۵′۴۷″شمالی ۴۷°۲۵′۲۲″شرقی / ۳۲٫۵۹۶۳۸۹°شمالی ۴۷٫۴۲۲۷۷۸°شرقی / 32.596389; 47.422778
آغاز ساخت۱۳۸۵
گشایش۱۳۹۲
سد و سرریزها
گونه سدخاکی با هسته رسی
بر روی روددویرج
ارتفاع از پی۶۶ متر
طول تاج۱۳۶۰ متر
گونه سرریزآزاد با اوجی
مخزن
حجم کل مخزن۲۰۵ میلیون‌متر مکعب
سد پایین‌دست و سرریزها
گونه سدخاکی با هسته رسی

سد شهدای محرم (دویرج)، یک سد خاکی با هسته رسی بر روی رودخانه دویرج است که در فاصله ۱۳ کیلومتری شمال شرق شهر موسیان و ۲۲ کیلومتری جنوب شرق شهر دهلران در استان ایلام قرار دارد.[۱]

نام گذاری[ویرایش]

این سد و دریاچه آن در منطقه‌ای ساخته شده‌است که عملیات محرم در طول جنگ ایران و عراق در آنجا صورت پذیرفت و برای یادواره درگذشتگان این واقعه، بنا به سد شهدای محرم تغییر نام یافت.[۲] در این عملیات هدف عبور از رودخانه دویرج و آزادسازی مناطق کرانه غربی رود بود، ولی رودخانه دویرج طغیان کرد و بسیاری از نیروهای رزمنده ایرانی در کام سیلاب غرق شدند و عملیات نیز لغو و با شکست مواجه شد.[۳]

اهداف[ویرایش]

از اهداف عمده سد محرم، که عمدتاً مربوط به کشاورزی در منطقه است، موارد زیر را می‌توان نام برد:[۴][۵]

  • جلوگیری از بروز سیل‌های مخرب
  • تأمین ۱۱۰ میلیون متر مکعب آب برای کشاورزی در حدود ۶۵۰۰ هکتار از زمین‌های دشت‌های دهلران، موسیان و همچنین کشاورزی در دشت موسیان به وسعت ۴۱۸۰ هکتار
  • ۲۴ میلیون متر مکعب آب برای صنعت در منطقه تخصیص
  • ایجاد بستر مناسب برای صنعت توریسم و گردشگری

مشخصات[ویرایش]

حجم مخزن سد ۲۰۵ میلیون متر مکعب و ظرف تنظیم سالیانه آن ۱۳۴ میلیون متر مکعب می‌باشد.[۶]

از تجارب موفق شرکت در این سد اجرای دیوار آب‌بند به عمق ۶۴ متر با استفاده از دستگاه‌های گراب مکانیکی و گراب هیدرولیکی است.

کارفرما: شرکت سهامی آب منطقه ای ایلام
مشاور: شرکت مهندسی مشاور مهاب قدس

تصاویر[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. ewrdc.com (۱۳۹۶-۱۱-۱۸). «سد مخزنی شهدای محرم (دویرج)». fa. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۲-۱۸.
  2. «پورتال خبری شرکت سهامی آب منطقه‌ای ایلام - مشروح خبر». ilrw.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۲-۱۸.
  3. «شرح عملیات محرم در کتاب "دویرج"». www.irna.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۲-۱۸.
  4. «پورتال خبری شرکت سهامی آب منطقه‌ای ایلام - مشروح خبر». ilrw.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۲-۱۸.
  5. «تلاشگران - سد مخزنی شهدای محرم (دویرج)». گروه تلاشگران اقتصاد پایدار. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۲-۱۸.
  6. «تلاشگران - سد مخزنی شهدای محرم (دویرج)». گروه تلاشگران اقتصاد پایدار. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۲-۱۸.