سامانه ترابری هوشمند
 | این نوشتار به هیچ منبع و مرجعی استناد نمیکند. |
سیستم حمل‌ونقل هوشمند یا به اختصار ITS به‌کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات، برای بهبود عملکرد سیستم حمل‌ونقل است. «کلمه ITS به مجموعه‌ای از ابزارها، امکانات و تخصص‌ها از قبیل مفاهیم مهندسی ترافیک، تکنولوژی‌های نرم‌افزاری، سخت‌افزاری و مخابراتی اطلاق می‌شود که به صورت هماهنگ و یکپارچه به منظور بهبود کارآیی و ایمنی در سیستم حمل‌ونقل به کار گرفته می‌شود.»
در سال‌های اخیر مهندسین حمل و نقل همراه با همکاری متخصصین رشته‌های مخابرات و ارتباطات، الکترونیک، رایانه و ... با با بکارگیری فناوری اطلاعات سیستم‌های هوشمند حمل و نقل یا ITS را بوجود آورده‌اند.
محتویات
فناوری‌های سیستم‌های هوشمند حمل و نقل[ویرایش]
در سیستم‌های هوشمند ترافیک فناوری‌های متفاوتی بکار می‌رود. از سیستم‌های اولیه‌ای مانند هدایت خودرو و سیستم کنترل چراغ‌های راهنمایی، تابلوهای اعلان ترافیک، دوربین سرعت سنج و سیستم خودکار شناسایی شماره خودرو گرفته تا سیستم‌های پیشرفته و پیچیده تری که بطور هم‌زمان اطلاعات متفاوتی را از منابع متفاوت یکپارچه می‌کند. اطلاعاتی مانند وضع آب و هوا، وضعیت ترافیک، وضعیت جاده و ...
مهمترین عملکردهای آی-تی-اس[ویرایش]
- مدیریت و بهینه سازی جریان ترافیک و روانسازی حرکت
- مدیریت و کنترل حوادث
- مدیریت و پشتیبانی وسائل نقلیه امدادی
- مدیریت اخذ الکترونیکی عوارض، هزینه پارکینگ، خرید و رزرواسیون بلیت و...
- مانیتورینگ و کنترل حمل و نقل سبک و سنگین
- مدیریت و ناوبری پیشرفته
- مدیریت حمل و نقل عمومی
- مدیریت و پشتیبانی عابر پیاده و ...
'نقش سیستم حمل و نقل هوشمند در یکپارچه‌سازی سیستم حمل‌ونقل[ویرایش]
سیستم حمل و نقل هوشمند تنها یک ابزار یا تکنولوژی جدید نیست. در واقع، ITS امکان یکپارچه‌سازی سیستم حمل‌ونقل را فراهم می‌آورد. یک سیستم حمل‌ونقل به‌طور کلی، شامل شبکه‌ها، وسایل نقلیه، افراد و کالاهاست. هر کدام از اجزای سیستم حمل‌ونقل مشخصات، ارگان‌ها، و گاهی آژانس‌های جداگانه دولتی دارند. ولی فناوری اطلاعات قادر است تمامی این اجزا را به صورت یک سیستم یکپارچه درآورد.
اگر اطلاعات به صورت آسان و ارزان توسط تکنولوژی مدرن رد و بدل شود، سیستم امکان بیشتری برای بهینه شدن و مناسب عمل کردن خواهد داشت. برعکس، اگر اطلاعات در دسترس نباشد یا با تأخیر جریان یابد، عملکرد درست سیستم امکان‌پذیر نیست. در واقع، تبادل اطلاعات تأثیر مستقیمی بر روی کارآمدی سیستم حمل‌ونقل دارد.
یک سیستم حمل‌ونقل با محوریت اطلاعات، می‌تواند به حل مشکلات قدیمی و کاذب موجود بین حمل‌ونقل و ارتباطات کمک کند. افراد، کالا و اطلاعات می‌توانند از یک نقطه به نقطه‌ای دیگر منتقل شوند و در موارد زیادی، برای دستیابی مؤثرتر به این هدف، یکی می‌تواند جایگزین دیگری شود. برای مثال، فرستادن یک نامه به صورت الکترونیکی سریع‌تر، ارزان‌تر و قابل اطمینان‌تر از پست کردن آن است یا شرکت در یک ویدئو کنفرانس به جای مسافرت کردن و حضور در کنفرانس در مکانی دیگر به مراتب ساده‌تر و اقتصادی‌تر است. پیشرفت‌های بوجود آمده در فناوری اطلاعات می‌توانند به ایجاد یک سیستم کاملاً یکپارچه برای سال‌های آینده کمک کنند.
سند ملی سیستم‌های حمل و نقل هوشمند در ایران[ویرایش]
یکی از مفاهیم پایه‌ای برای برقراری ارتباط منطقی در توسعه سیستم‌های حمل و نقل هوشمند و جلوگیری از بروز مشکلات در پیاده‌سازی سامانه ها تدوین سند ملی سیستم‌های حمل و نقل هوشمند است. در راستای استخراج خروجی‌های موردنظر از این سند در حوزه معماری سیستم‌های حمل ونقل هوشمند،[۱] استانداردها وبرنامه کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت، دکتر مهدی قطعی با همکاری پژوهشکده حمل ونقل و سیستم‌های هوشمند دانشگاه صنعتی امیرکبیر اقدام به تأسیس اتاق فکر طرح کلان ملی مطالعه و طراحی سیستم‌های حمل و نقل هوشمند درون‌شهری و برون‌شهری با حضور اساتید دانشگاه‌های کشور، کارشناسان وصاحبنظران سازمان راهداری و حمل ونقل جاده ای، سازمان شهرداریها ودهیاریها و شرکت کنترل ترافیک تهران نموده است [۲].
