دیتر هنریش

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
دیتر هنریش
Dieter Henrich
نام بومیDieter Henrich
زادهٔ۵ ژانویه ۱۹۲۷
ماربورگ، آلمان
درگذشت۱۷ دسامبر ۲۰۲۲ (۹۵ سال)
مونیخ، باواریا، آلمان
ملیتآلمانی
کارهای برجستهاحیای ایدئالیسم آلمانی
شاگردانگونتر فیگال، منوچهر آشتیانی
پایان‌نامهDie Einheit der Wissenschaftslehre Max Webers(وحدت در معرفت‌شناسی ماکس وبر)
ایده‌های چشمگیر
احیای ایدئالیسم آلمانی
امضاء

دیتر هِنریش (به آلمانی: Dieter Henrich)، فیلسوف آلمانی و متخصص ایدئالیسم آلمانی بود. کتاب‌های وی از جمله آثار پرارجاع در آلمان امروزین است و نوآوری‌های زیادی در فلسفهٔ سوبژکتیویتیسم دارا بود.

زندگی‌نامه[ویرایش]

استاد دیتر هنریش (یا هاینریش)(۵ ژانویه ۱۹۲۷) در شهر ماربورگ آلمان به‌دنیا آمد. وی تحصیلات خود را در دانشگاه گوته فرانکفورت، دانشگاه ماربورگ و دانشگاه هایدلبرگ گذراند و پایان‌نامهٔ دکترای خود را با مشاوره فیلسوف بزرگ آلمانی هانس-گئورگ گادامر در زمینه معرفت‌شناسی ماکس وبر به اتمام رساند.

فعالیت‌های علمی[ویرایش]

تحقیقات دیتر هِنریش بیشتر در زمینه زیبایی‌شناسی، فلسفه اخلاق، فلسفه سیاست، ایدئالیسم آلمانی و به ویژه فلسفه کانت است.[۱] هنریش هم‌اکنون عضو فرهنگستان علوم هایدلبرگ و باواریا و نیز عضو افتخاری فرهنگستان علوم آمریکاست.[۲] همچنین او از دانشگاه ینا، ماربورگ و مونتسر مفتخر به دریافت درجهٔ مدارک افتخاری در الاهیات و فلسفه شده‌است.

کتاب‌شناسی[ویرایش]

  • خطوط پرواز: مقاله‌های فلسفی (۱۹۸۲)
  • نظریه‌های هنر (۱۹۸۴)
  • علم منطق هگل (۱۹۸۶)
  • دلیل در آگاهی (۱۹۹۲)
  • داوری زیبایی شناسانه و تصویر اخلاقی جهان (۱۹۹۴)
  • وحدت عقل (۱۹۹۴)
  • مسیر ذهن و مقالات دیگر دربارهٔ هولدرلین (۱۹۹۷)
  • خودبنیادی (۲۰۰۴)
  • اندیشیدن و خود-بودن (۲۰۰۷)
  • بین کانت و هگل (۲۰۰۸)[۳]
  • هگل در متن (۲۰۱۰)
  • کار درحال انجام است (۲۰۱۱)
  • هستی و نیستی (۲۰۱۶)

هنریش در ایران[ویرایش]

تابحال در ایران از دیتر هِنریش یکی از مهم‌ترین آثار او (بین کانت و هگل) به چاپ رسیده‌است. این کتاب را هومن قاسمی ترجمه کرده‌است. سید مسعود حسینی به نقد این ترجمه پرداخته‌است.

کار فلسفی و درگذشت[ویرایش]

دیتر هنریش در سال ۱۹۷۳ سخنرانی خود دربارهٔ ایده آلیسم آلمانی،[۴] جریان‌های معاصر را در فلسفه آلمان به مخاطبان آمریکایی معرفی کرد. از آن زمان متون سخنرانی‌های او با عنوان فلسفه بین کانت و هگل منتشر شد که تداوم بین ایده آلیسم آلمانی و نگرش‌های فلسفی معاصر را نشان می‌دهد. هنریش این ایده را مطرح کرد که افکار من (آنچه او آن را «ارتباط با خود معرفتی» معرفی کرده، آن را رابطه با خود نیز نامیده) متضمن اعتقاد به وجود جهانی از اشیاء است.

او اصطلاح بینش اولیه فیشته (بینش اصلی فیشته) را برای توصیف ایده یوهان گوتلیب فیشته معرفی کرد و موید این است که خود او قبلاً با فلسفه فیشته آشنایی قبلی داشته باشد، مستقل از عمل خود بازتابی. هنریش خاطرنشان کرد که فیشته سوژه استعلایی را یک خود بودن ازلی می‌دید و فعالیت آن را مقدم بر خود بازتابی می‌دانست. او همچنین اصطلاح مغالطه کانتی را برای توصیف تلاش امانوئل کانت برای استقرار خود در بازاندیشی محض معرفی کرد، و لحظه انعکاس خود را به عنوان منبع اصلی خودآگاهی معرفی نمود (همچنین به خودآگاهی پیش بازتابی مراجعه کنید). تفکر او معطوف به راز خودآگاهی بود. او خاطرنشان کرد که شواهد خودآگاهی واقعاً بدیهی نیست، بلکه مبهم است، احتمالاً تجلی دلیلی پنهان در وضوح خودآگاهی و فکر فراری است ("تجلی آشکار دلیلی که گویی در شفافیت خودآگاهی پنهان است و از تفکر دور است.").

هنریش در ۱۷ دسامبر ۲۰۲۲ در سن ۹۵ سالگی درگذشت.

منابع[ویرایش]

  1. "Prof. Dr. Dr. hcmult. Dieter Henrich, (emerit.)". LMU (به آلمانی).
  2. "Dieter Henrich". The Academy of Europe (به انگلیسی).
  3. "Between Kant and Hegel". Harvard University press (به انگلیسی).
  4. Dieter Henrich. "Fichte's Original Insight", Contemporary German Philosophy 1 (1982), 15–52 (translation of Henrich, Dieter (1966), "Fichtes ursprüngliche Einsicht", in: Subjektivität und Metaphysik. Festschrift für Wolfgang Cramer edited by D. Henrich und H. Wagner, Frankfurt/M., pp. 188–232).

پیوند به بیرون[ویرایش]