دندان مصنوعی

دندان برساخته
سرعنوان‌های موضوعی پزشکی	D003778

تصویری از دندان و لثه مصنوعی

دندان مصنوعی یا پروتز کامل، یک اندام مصنوعی (برسازه) است. منظور از پروتز یا برسازی در دندان‌پزشکی، دندان‌های مصنوعی می‌باشند و شامل چهار دسته اند:

1. دندان مصنوعی ثابت
2. دندان مصنوعی کامل
3. پروتز پارسیل دندان
4. دندان مصنوعی متکی بر ایمپلنت

پروتزیست دندان به شخصی گفته می‌شود که فارغ‌التحصیل رشته پروتزهای دندانی می‌باشد و پس از اتمام تحصیل در دانشگاه به ساخت انواع پروتزهای دندانی می‌پردازد. هم‌اکنون مقطع دکتری آن جهت تحصیل دانشجویان خارجی مقیم ایران در دانشکده دندانپزشکی تهران تدریس می‌شود. فارغ التحصیلان این رشته می‌توانند در حیطه‌های مختلف نظیر ساخت پروتزهای، ortho , full denture , partial , implant , … فعالیت کنند.

برساختهٔ ثابت به پروتزی اطلاق می‌گردد که بر روی دندان یا دندان‌های پایه -که قبلاً برای این کار تراش خورده‌اند- سمان شده و ثابت می‌گردد. برساختهٔ کامل در فرد کاملاً بی‌دندان استفاده می‌شود، و به «دست دندان» مشهور است. برساختهٔ پارسیل در بیمارانی کاربرد دارد که در حد میانهٔ برساختهٔ ثابت و کامل قرار دارند؛ یعنی بی‌دندان نیستند ولی به عللی همچون وسعت یا تعدد نواحی بی‌دندانی یا عوامل اقتصادی یا سایر علل امکان دریافت درمان برساختهٔ ثابت را نیز ندارند. این نوع برساختهٔ چارچوبی فلزی دارد که با زوائدی نیروهای جونده را میان دندان‌ها و نیز لثه پخش می‌کنند.

عوارض استفاده از برسازهٔ کامل دندان

اثرات مستقیم پروتز کامل

1. دنچر استوماتیت
2. هیپرپلازی ناشی از تحریک دنچر
3. زدگی زخم تروماتیک
4. سرطان دهان در استفاده‌کنندگان دنچر
5. تغییر در حس چشایی
6. سندرم سوزش دهان
7. تهوع
8. تحلیل ریج باقیمانده

اثرات غیر مستقیم استفاده از دنچر

1. آتروفی عضلات جونده
2. سوء تغذیه

علت تهوع در هنگام استفاده از برسازی کامل دندان

علل تهوع همراه با دنچر جدید

1. بلند بودن لبه‌های پروتز خصوصاً در خلف پروتز فک بالا و دیستولینگوال فک پایین
2. لقی پروتز فک بالا
3. تماس پیش رس و ممانعت از تطابق خوب پروتز با انساج دهان
4. ارتفاع عمودی زیاد پروتز

علل تهوع در دنچرهای قدیمی

1. بیماری معدی-روده‌ای
2. آدنوئید یا التهاب در راه‌های تنفسی فوقانی
3. مصرف الکل و سیگار

منابع

1. Zarb, George Albert "Boucher's Prosthodontic Treatment for edentulus patients" 11th ed. ۱۹۹۷
2. بوچر «چکیده مراجع دندانپزشکی» انتشارات شایان نمودار۱۳۸۴
3. شاهرودی محمدحسن «قدم به قدم تهیه پروتز کامل» مؤسسه فرهنگی آرایه ۱۳۷۶