دشت شمالی

دشت شمالی
منطقه
کشور	افغانستان
جمعیت  (۱۴۰۰)
• کل	۱٬۵۰۰٬۰۰۰
قومیت‌ها
• اکثریت	تاجیک‌ها
زبان‌ها	زبان پارسی

شَمالی نام منطقه ای بزرگ در شمال کابل است مردم افغانستان منطقه وسیعی در شمال کابل را «شمالی» می‌نامند. شمالی از دره کوهدامن کابل شروع می‌شود و سه ولایت پروان، کاپیسا و پنجشیر را در‌بر‌می‌گیرد.

دره‌های سرسبز سرشار از انگور و توت، مردم جسور و خوش‌طبع، دریای خروشان، بهار و تابستان پر‌بار برای کشاورزان و زمستان معتدل، شمالی را می‌سازد.   اهالی شمالی اکثرا کشاورز و باغدار اند. شمالی در افغانستان به باغ‌های سرشار از انگور و طبیعت سبزش مشهور است.

حکومت طالبان(۱۹۹۶-۲۰۰۱)

در طول حکومت طالبان، جنگ در دشت شمالی نسبتاً پراکنده بود، اما این فلات به عنوان مرز جنگی توسط احمد شاه مسعود و ائتلاف شمال او که کنترل طالبان بر بیشتر افغانستان را به چالش می‌کشیدند، حفظ شد. هنگامی که طالبان در سال 1997 از دشت عقب نشینی کردند، چاه ها را مسموم کردند، درختان را قطع کردند و سیستم آبیاری منطقه ای که عمدتاً تاجیک‌نشین بود را نابود کردند.

ما در تاریخ و تمدن اسلامی خواندیم که در دین‌ما، زمانی که مسلمانان حتی اگر به منطقه کفار حمله می‌کنند، قطع درختان، اذیت و آزار زنان، کودکان و موسفیدان، ویران‌ کردن خانه‌ها، تکه‌‌تکه کردن اجساد، کشتن حیوانات و نابود ساختن منابع آبی روا نیست، ولی آن‌ها (طالبان) تمام این کارها را کردند. ریش‌سفیدها را کشتند، به حیوانات شلیک کردند. درختان را قطع کردند، درخت‌های توت و سیب و زردآلو و شفتالو را اره کردند.

طالبان کارگران فقیر را برای قطع درختان شمالی آورده بودند. روزی کارگری دستمالش را پهن کرد، از تاک‌های قطع‌شده، در دستمالش انگور جمع کرد تا برای فرزندانش ببرد. طالبان او را با شلاق شدیدا لت‌و‎‌پار کردند، گفتند نمی‌دانی انگور شمالی حرام است؟، چطور انگور حرام می‌خوری؟طالبان می‌گفتند انگور شمالی حرام است، حتی گنجشک شمالی دشمن است

— استاد بصیراحمد صدیقی

بخش کوهدامن

گذشته از کوتل خیر خانه الی استان تاریخی پروان، یعنی بین استان پروان و استان کابل، وادی سرسبز و شاداب، با مناظر طبیعی زیبا و دره‌های حاصل خیز را کوهدامن می‌نامند.

جغرافیا

کوهدامن سرزمینی‌ست که دربین سلسه کوه صافی و هندوکش واقع شده، که بیشتر در دامن کوه هندوکش قرار گرفته است. سمت غرب آن شهرستان غوربند، سمت شرق آن سلسه کوه صافی، سمت شمال آن استان پروان و سمت جنوب آن شهر زیبای کابل قرار دارد. شکل حلقوی کوهدامن از کوه پغمان که در جنوب غرب کوهدامن قرار دارد، آغاز و همجوار غوربند، بگرام، کوه صافی، ده سبز، کوه خیرخانه، کوتل خیرخانه، دشت چمتله و باز همان کوه پغمان می‌باشد.